Column: Sarah-Ellen Saija door Joty ter Kulve
Soms heb je in het leven het voorrecht bijzondere mensen te ontmoeten. Het verzoek in januari van dit jaar van de Banda Adat en Cultuur Gemeenschap op Banda Neira om te helpen bij het realiseren van een replica van een “Prahu Belang” uit de tijd van de VOC, die voor het bevorderen van toerisme en cultureel-historische doeleinden zal worden ingezet, heeft gehoor gevonden in het prachtige 650 jaar oude stadje Hoorn in West-Friesland. Een team in Hoorn, onder leiding van Chris de Meij, heeft de schouders eronder gezet en tot grote vreugde van het team nu uitgebreid met jonge getalenteerde en geïnspireerde Indonesiërs, plus een aantal mensen uit de Molukse gemeenschap in Nederland.
Zo ontmoette ik Sarah-Ellen, een jonge vrouw van Molukse afkomst. Haar grootouders zijn afkomstig van de Molukken en werden na de Tweede Wereldoorlog door omstandigheden (haar grootvader was een KNIL militair) tezamen met vele andere KNIL soldaten, min of meer gedwongen naar Nederland te emigreren.
Ik heb Sarah-Ellen gevraagd haar verhaal op te schrijven, omdat ik erg onder de indruk ben van haar originele
en zelfstandige manier van denken. Ook het feit dat ze in staat is om haar verhaal in een wereldwijde context te plaatsen van multiculturele en etnische verscheidenheid, die toch wereldwijd aan de orde is en waarmee wij, al worstelend, mee moeten leren leven. Hier komt Sarah-Ellen aan het woord:
Ik ben geboren en getogen in de Molukse wijk Heer in Maastricht. Daar heb ik mooie jeugdherinneringen aan overgehouden. Op de basisschool zaten Nederlandse, Molukse, Turkse, Britse, Marokkaanse en Spaanse kinderen in de klas. Die diversiteit vond ik erg leuk. N a de middelbare school verhuisde ik naar Rotterdam om daar “Trade Management Aimed at Asia” te studeren, om daarna in Utrecht Marketing Management te gaan studeren. De afgelopen vijf jaar heb ik mij gericht op project management. Ik ga nu mijn eigen adviesbureau opzetten, gericht op mijn passies: innovatie, duurzaamheid en cultuur.
Als derde generatie Molukse groeide ik op met de Molukse cultuur in een Molukse wijk. Mijn ouders leerden mij dat het belangrijk is om nooit te vergeten wie je bent en waar je “roots” liggen. We praatten vrij weinig over politieke geschiedenis; dat werd ook niet aangemoedigd. Mijn ouders gaven de voorkeur aan het overdragen van de cultuur en geschiedenis van onze voorouders. Tenzij er op de TV een documentaire over politieke geschiedenis was en ik er toch vragen over had. Dan konden we er gerust over praten, zolang ik mijn concentratie op school maar behield. Ik werd thuis altijd gestimuleerd om zelf na te denken over mijn eigen toekomst en mijn ouders ondersteunden mij waar ze maar konden. Naarmate ik ouder werd, besefte ik steeds meer dat tijd niet terug te draaien is. Dat maakt dat de tijd die je nu hebt heel erg kostbaar is en dat je moet beseffen dat je de vrijheid hebt om te kiezen wat je met die tijd doet.
Wat mij altijd is bijgebleven, is wat mijn moeders vader altijd over de komst naar Nederland zei: “In Nederland heb je nu eenmaal de kans om naar school te gaan en te studeren. Wellicht is die kennis waardevol en nuttig voor de opbouw van de Molukken”.
Mijn reis naar de Molukken in 2010 confronteerde mij met de levenswijze en levenslessen van de authentieke cultuur aldaar. Bij terugkomst dacht ik voortdurend aan hoe ik inhoud en betekenis zou kunnen geven aan de woorden van mijn grootvader. Die tijd is nu voor mij aangebroken.
Einde verhaal van Sarah-Ellen Saija, die een warm hart toedraagt aan het Banda Vriendschapsboot project.
Ongetwijfeld zullen vele migranten zich herkennen in Sarah-Ellens woorden. Het is ook mijn belevenis nu zeventig jaar geleden, toen ik in Nederland een nieuw leven moest beginnen, net als de Indonesische grootouders van Sarah-Ellen. Het geeft je visie en hoop op de toekomst. We worden wereldwijd geconfronteerd met een multiculturele samenleving, met diversiteit aan religies en etnische
groepen. Amsterdam alleen al telt al meer minderheden dan New York. Multicultureel betekent niet dat wij een etiket moeten plakken op groepen van een bepaalde afkomst, godsdienst of cultuur en die als zodanig ter verantwoording moeten roepen. Als wij dat doen, doen we de mensheid en individuen te kort. Integendeel, hoe wij als individuen met elkaar omgaan, elkaars culturen, achtergronden, religies (of geen religie), gewoontes, respecteren en ook verantwoordelijk zijn voor de samenleving als geheel, dat is de grootste opgaaf waarvoor we op deze wereld zijn gesteld.
Sarah-Ellen heeft ons met haar verhaal het goede voorbeeld gegeven. Fijn dat zijn haar verhaal met ons wilde delen.