Indisch Herinneringscentrum Bronbeek
Nieuwsbrief 5
Welkomstwoord
In de vorige nieuwsbrief stond een interview over mijn aantreden als directeur van het Indisch Herinneringscentrum Bronbeek. Ik stond nog aan het begin van mijn nieuwe baan. Nu zo’n vier maanden later raak ik al aardig gewend aan mijn nieuwe werkveld, mijn activiteiten en de hectische sfeer rondom alle activiteiten. Want ja, het is aanpakken geblazen. Er staan veel projecten op stapel die de komende tijd gepresenteerd zullen worden of zelfs al gepresenteerd zijn. In deze nieuwsbrief kunt u hierover lezen. Het wordt een spannende tijd! Het Indisch Herinneringscentrum gaat oogsten.
Yvonne van Genugten
directeur
--------------------------------------------------------------------------------
Toekomstvisie Bronbeek
Op maandag 8 maart 2010 is tijdens een feestelijke bijeenkomst de toekomstvisie Bronbeek op het landgoed Bronbeek ondertekend. In de toekomstvisie wordt uitgewerkt hoe in de toekomst het Indisch karakter van het landgoed blijft behouden en waar mogelijk verder wordt ontwikkeld. Behoud door ontwikkeling is hierbij het uitgangspunt.
Ondertekenaars waren het Ministerie van Defensie, het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), de Minister van Wonen, Wijken en Integratie, het Indisch Herinneringscentrum Bronbeek (IHCB), de provincie Gelderland, de gemeente Arnhem en de stichting Kumpulan.
Het landgoed kan met behoud van haar huidige functies dé pleisterplaats van de Indische gemeenschap worden. Een plaats van rust, met Oosterse contemplatie, waar mensen zich welkom, thuis en veilig voelen. Maar ook een plek waar jonge mensen en de vele geïnteresseerden in de Nederlands-Indische geschiedenis geïnspireerd worden. De positionering van het landgoed is tweeledig: tehuis voor veteranen en daarnaast de plek voor herinneren en herdenken voor veteranen en de Indische gemeenschap.
--------------------------------------------------------------------------------
Column
BOGOR
Om zakelijke reden verbleef ik onlangs in Indonesië. Op mijn vrije dag reisde ik van Bandung naar Jakarta over de Puncakpas.Wat een prachtige tocht blijft dat toch. Vooral die uitgestrekte theeaanplant ontroert mij. Doet mij denken aan mijn jeugd, op bezoek bij mijn oom die daar in de buurt op een theeplantage werkte. Ook aan dat prachtige boek van Hella Haasse, Heren van de Thee.
Wij hoorden dat er in Bogor een soort oorlogsmuseum te vinden moet zijn. Een memorial over de tijd 1945 – 1949. Benieuwd wat men aan Indonesische zijde zoal wil overdragen aan hun nageslacht besloten we een bezoekje te brengen. Hartelijke ontvangst en een bevlogen verhaal van een man ver in de zeventig. Als jongetje van elf jaar speelde hij, zo vertelde hij, tussen de Hollandse soldaten. Hij luisterde ze af en vertelde dat door aan de vrijheidsstrijders. Ook leidden we de soldaten af en stalen dan hun wapens, verhaalde hij.
En dat was de kern van het museum. Allerhande “buitgemaakte” wapens van de allied powers. De bambu runcings, de bebloede kleren en heel veel vitrines met nagebouwde gevechtshandelingen. Opvallend vond ik dat er foto’s hingen en teksten van bezoekende veteranen uit Holland. Zo kan een museum als herinneringscentrum volken weer bij elkaar brengen.
En de jeugd, zo vroeg ik, wat vertelt u de jeugd. Zijn antwoord was eenvoudig. Zij moeten weten dat ze de vrijheid van Indonesië niet zomaar hebben gekregen. Ze moeten zich de opofferingen van onze generatie, de zeventigers van nu, goed inprenten. Ook dat is weer zo’n universeel antwoord. Aan welke kant je ook stond of in de toekomst staat. Een toevallig bezoek en toch ook hier weer het belang van het IHCB ervaren.
Erry Stoové, voorzitter
--------------------------------------------------------------------------------
‘Indië in Oorlog’ en ‘Reisgids Indonesië’
Raadpleegbaar op internet op 17 mei vanaf 18.00 uur.
Eindelijk is het zover. Na een jarenlang traject van ontwikkeling worden op 17 mei a.s. het webportaal en zoekdienst ‘Indië en Oorlog’ en de 'Reisgids Indonesië – Oorlogsplekken 1942-1949' gelanceerd. U kunt hier het programma van de middag lezen en hoe u zich hiervoor kan opgeven. Beide projecten zijn financieel mogelijk gemaakt door het programma Erfgoed van de Oorlog van het Ministerie van VWS.
Indië in Oorlog
Indië in Oorlog (
www.indieinoorlog.nl) is een webportaal en zoekdienst over de Tweede Wereldoorlog en zijn nasleep in Nederlands-Indië. Het portaal is gemaakt in samenwerking met diverse erfgoedinstellingen en is ontwikkeld op initiatief van het Ministerie van VWS. Begin 2010 heeft het IHCB het portaal als waardevolle bruidschat meegekregen en kan hiermee haar rol als kennisloket verder invullen.
Wat biedt het portaal?
Bijzonder veel soorten informatie over de periode 1900 tot heden, met een zwaartepunt op de jaren 1940 tot en met 1949. De zoekdienst geeft toegang tot de collecties van verschillende erfgoedinstellingen zoals musea, bibliotheken en archiefinstellingen en geeft daarom een gevarieerd scala aan resultaten. Te denken valt aan documenten, foto’s, kaarten, objecten en filmpjes. Niet alleen krijgt u als resultaat een verwijzing naar de vindplaats in de verschillende collecties, u kunt de meeste resultaten ook direct online raadplegen. Hiervoor hoeft u dus niet naar de site van deze collectie te gaan.
In ‘Het verhaal’ wordt in grote lijnen de geschiedenis van Nederlands-Indië en de Indische gemeenschap vanaf 1900 tot heden belicht. Meer concreet geeft de tijdlijn informatie over specifieke gebeurtenissen zoals bijvoorbeeld over de Muiterij op de Zeven Provinciën in 1933, de torpedering van de Junyo Maru in september 1944 , de Uitroeping van de Republik Maluku Selatan op 25 april 1950 of over de Uitkering Indisch Geïnterneerden in 1981. Kaarten voor verschillende perioden geven tenslotte de geografische context. Zo kunt u hierop de belangrijkste vooroorlogse plaatsen terugvinden, de Japanse kampen en Republikeinse kampen als ook de oorlogsmonumenten op Java in de huidige tijd. Door het uitgebreide karakter is het portaal zeer geschikt voor het onderwijs en onderzoek. Hieraan zijn speciale pagina’s besteed.
De partners
Het portaal is alleen mogelijk door de samenwerking met verschillende erfgoedinstellingen. Momenteel zijn dat: Cogis, het Geheugen van Nederland, het Nederlands Rode Kruis, het Instituut voor Beeld en Geluid, het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land-, en Volkenkunde, het Koninklijk Instituut voor de Tropen, Koninklijke Bibliotheek, het Legermuseum, het Museon, Museum Bronbeek, Museum Maluku, Nationaal Archief, Nederlands Fotomuseum, Nederlands Instituut voor Militaire Historie, Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Universiteit Leiden, Papua Cultureel Erfgoed en Stichting Pelita. Het is de bedoeling dat het aantal partners en collecties elk jaar wordt uitgebreid.
Reisgids Indonesië- Oorlogsplekken 1942-1949
De Reisgids Indonesië maakt de hedendaagse reiziger wegwijs in het landschap van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië tot de soevereiniteitsoverdracht. De gids en bijbehorende website (
www.reisgidsindonesie.com) zijn ontwikkeld door Uitgeverij Open Kaart.
De uitgebreide praktische informatie in de reisgids ondersteunt de zoektocht naar de sporen van dit verleden: interneringskampen, begraafplaatsen, musea, monumenten en andere plekken van herinnering. Verhelderende kaarten ondersteunen daarbij.
De bijbehorende website van de Reisgids Indonesië – Oorlogsplekken 1942-1949 wordt beheerd door het Indisch Herinneringscentrum Bronbeek. Via de website wordt de informatie uit de gids actueel gehouden. Daarnaast biedt de website aanvullende informatie en kunnen bezoekers nieuw of gewijzigde informatie aandragen.
--------------------------------------------------------------------------------
Stripboek wordt Nationaal Geschenk
Zoals bekend, wordt in opdracht van het Indisch Herinneringscentrum Bronbeek een educatief stripboek over de geschiedenis van Nederlands-Indië gemaakt. Het stripboek zal gaan over de jaren voorafgaand aan de Tweede Wereldoorlog, de gebeurtenissen tijdens WO II, de onafhankelijkheidsstrijd, de repatriëring en de verschillende manieren waarop de gebeurtenissen van toen nog altijd doorwerken in de huidige tijd. Eric Heuvel, die ook de stripboeken 'De Ontdekking' en ' De Zoektocht' heeft getekend, tekent ook dit stripboek: 'De Terugkeer'.
Het stripboek is in eerste instantie bedoeld voor jongeren van 13 tot 16 jaar. Bij het stripboek wordt lesmateriaal ontwikkeld op verschillende niveaus. Tijdens de ontwikkeling worden de strip en het lesmateriaal uitgebreid getest in alle soorten voortgezet onderwijs.
Subsidies van het ministerie van VWS en het Nationaal Fonds voor Vrijheid en Veteranenzorg (V-Fonds) maken het mogelijk dat in het komend schooljaar 200.000 exemplaren van de educatieve strip als Nationaal Geschenk 2010 aan de scholen beschikbaar gesteld worden.
Een voorbeeld van een pagina kunt u hier zien.
Het boek zal niet alleen voor jongeren interessant zijn, maar ook voor volwassenen. Daarom zal er in het najaar naast de educatieve editie een boekhandelseditie verschijnen.
--------------------------------------------------------------------------------
Activiteiten April
Projectpresentatie Vergeten Oorlog
Voor kinderen van nu is de Tweede Wereldoorlog lang geleden en ver weg. Jeugdboeken brengen deze tijd tot leven. Vele daarvan gaan over de Jodenvervolging, het verzet en onderduiken. Om te zorgen dat ook andere belangrijke aspecten van de Tweede Wereldoorlog niet worden vergeten namen de Schrijvers van de Ronde Tafel het initiatief voor Vergeten oorlog.
Tot aan het voorjaar van 2010 verschijnen er bij uitgeverij Leopold zes nieuwe jeugdboeken over vergeten aspecten van de Tweede Wereldoorlog.
Kamp in de jungle vertelt het verhaal over Dieter Schmidt die samen met zijn vader gevangen is genomen in een gevangenenkamp op Java. Dit boek stond centraal tijdens de tweede presentatie van de reeks Vergeten Oorlog op 12 april.
De eerste Vergeten oorlog koffer met hierin het boek Bommen op ons huis is eerder op vrijdag 9 april overhandigd aan Karla Peijs, commissaris van de Koningin te Zeeland. De tweede koffer met hierin het boek Kamp in de jungle is op 12 april overhandigd door gedeputeerde Hans Esmeijer aan de burgemeester van Arnhem, Pauline Krikke.
De organisatie van de dag was in handen van het Indisch Herinneringscentum Bronbeek in samenwerking met Schrijvers van de Ronde Tafel en Uitgeverij Leopold. Directeur van het Indisch Herinneringscentrum, Yvonne van Genugten, heeft de aftrap gegeven in Arnhem. De schrijvers Joyce van Pool, Theo Engelen en Anneke Scholtens hebben de voorstelling Vergeten Oorlog opgevoerd. De aanwezige schoolkinderen van groep 8 van De Witte School hebben na afloop een speurtocht over het landgoed gemaakt.
Vrijheidstrein
25 april 2010 vanaf 11.00 uur tot 17.00 uur op station Den Haag Centraal
Met speciale gasten Marion Bloem, Yvonne Keuls en Herman Frank. Highlight: Marion Bloem declameert haar gedicht ‘Geen Requiem’ en signeert het boekje om 16.00 uur.
Op zondag 25 april 2010 staat de Vrijheidstrein in het teken van Nederlands-Indië. Het Indisch Herinneringscentrum Bronbeek heeft in samenwerking met Museum Maluku, Museum Bronbeek, Museon en het Nederlands Instituut voor Militaire Historie een gevarieerd en dagvullend programma opgesteld, met onder meer Marion Bloem, Esther-Clair Sasabone, Erik Heuvel (tekenaar van de strip De Terugkeer), een debat en lezingen van gastsprekers en gastdocenten. Daarnaast zijn er speciale activiteiten voor kinderen. Het volledige programma kunt u hier lezen.
In het kader van het lustrumjaar 65 jaar Viering Bevrijding rijdt sinds 31 maart gedurende vijf weken de Vrijheidstrein door het hele land. De vrijheidstrein is een project van het Nationaal Comité 4 en 5 mei in samenwerking met de NS en vele andere partijen. Prins Willem-Alexander gaf op 31 maart het startsein voor de reis. In de trein staat de vraag centraal wat er nodig is voor vrijheid wereldwijd.
De honderd meter lange vrijheidstrein is van binnen en van buiten omgebouwd tot een bijzondere rijdende expositie. Reizigers worden onderweg geattendeerd op historische en actuele sporen van de bevrijding en van vrijheid die overal in het land te vinden zijn. Hierbij is in het bijzonder samengewerkt met het Nationaal Historisch Museum.
Door de week rijdt de vrijheidstrein mee in de reguliere NS-dienstregeling. Iedereen kan meereizen. Op zaterdagen rijdt de trein speciale routes en vinden er in de trein debatten met studenten plaats. Op zondagen staat de vrijheidstrein de hele dag stil op een station in het kader van ‘Actie Niet Weggooien’, een samenwerking van de oorlogs- en verzetsmusea.
--------------------------------------------------------------------------------
Het Verhaal van Indië
Sinds vorig jaar wordt door het Indisch Herinneringscentrum Bronbeek en Museum Bronbeek in samenwerking met Bureau Tinker Imagineers hard gewerkt aan de totstandkoming van de publiekspresentatie ‘Het Verhaal van Indië’. Dit laatste jaar zijn er grote sprongen voorwaarts gemaakt. De stuurgroep heeft op 26 februari j.l. het definitieve ontwerp goedgekeurd. Dit was een een hoogtepunt in het traject, omdat hiermee groen licht werd gegeven aan de inrichting van de tentoonstelling.
Aan deze inrichting ging een fase van verbouwing aan de bovenverdieping van Museum Bronbeek vooraf. TV Arnhem heeft opnames gemaakt van deze werkzaamheden en het geeft een goed beeld wat voor klus er geklaard moet worden. Deze activiteiten en ook de komende werkzaamheden zijn te volgen op de website van Museum Bronbeek
De publiekspresentatie nadert zijn voltooiing. De opening zal plaats vinden in de tweede helft van augustus.
--------------------------------------------------------------------------------
Geen Requiem
Sinds begin maart is het Indisch Herinneringscentrum actief betrokken bij de verspreiding van het gedicht Geen Requiem van Marion Bloem. Het prachtige boekje, dat door het Herinneringcentrum officieel is uitgegeven, vindt gretig aftrek onder de Indische gemeenschap. Ruim 2000 exemplaren zijn al verspreid. Ook u kunt nog –zolang de voorraad strekt- exemplaren aanvragen via de website. Er wordt slechts een kleine vergoeding voor de portokosten gerekend en dan krijgt u het exemplaar toegestuurd. Voor verspreiding op (Indische) bijeenkomsten of op andere gelegenheden is het mogelijk om een kleine partij boekjes kosteloos op te halen bij het kantoor van het Indisch Herinneringscentrum in Arnhem.
--------------------------------------------------------------------------------
Colofon
Deze nieuwsbrief is tevens online te lezen op
www.indischherinneringscentrum.nl. Het volgende nummer komt uit in juni 2010.
U kunt deze nieuwsbrief natuurlijk altijd doorsturen naar familie, vrienden of kennissen die belangstelling hebben in de activiteiten van het Indisch Herinneringscentrum.
Mocht u de nieuwsbrief niet in goede orde ontvangen, laat het ons dan aub weten via info@indischherinneringscentrum.nl
Bestuur Stichting Indisch Herinneringscentrum Bronbeek: Erry Stoové - Bing Go - Jan Willem Kelder - Kees Neisingh - Vaya Nijhof-Schippers - Winnie Sorgdrager
