Brieven van mijn opa Door: George de la Croix
Mijn opa (1918 – 1978).... Ooit was hij een K.N.I.L-er (Koninklijk Nederlands Indisch Leger). Tijdens de Japanse oorlog zat hij in een Kamp in Singapore, maar na het einde van de oorlog en de Bersiap wilde hij niet repatriëren. Hij koos bewust voor de nieuwe Republiek Indonesia als zijn thuis.
Van KNIL naar AURI (Angkatan Udara Republik Indonesia). Hier was hij nog Kapitein van de luchtmacht, hij werd later majoor.
Een tijd geleden hielp ik mijn moeder met het uitzoeken van een doos met oude papieren. Tot mijn grote vreugde zaten daar ook meerder brieven tussen van mijn opa uit Tjimahi. Wat leuk, en wat ervaar je dingen anders als je op oudere leeftijd dat leest wat je als kind anders hebt ervaren.
Mijn opa was een WNI (Warga Negeri Indonesia). Hij stichtte na twee andere relaties een derde relatie en kreeg nog eens drie kinderen. Alle drie de relaties vonden in Tjimahi plaats. Mijn moeder is de oudste van de eerste relatie, en haar jongste half-broertje was slechts 2 jaar ouder dan haar eigen eerste kind.
In 1964, toen mijn oudste broer 7 maanden was, gingen mijn ouders als spijtoptant naar Nederland. Groot was het verdriet van mijn opa, dat zijn oudste dochter naar dat onbekende land ging. Dit had hij eerder meegemaakt, toen hij in 1960 zijn ex-vrouw en kinderen
per boot naar Nederland zag vertrekken. Tijd voor afscheid nemen was er niet, mijn ouders kregen 3 weken de tijd om afscheid te nemen en te vertrekken. Gelukkig bestond er post. Jammer genoeg heeft mijn moeder niet alles bewaard, maar wat er is geeft een mooie indruk. Wij, als 3 jongens van mijn ouders, hadden wel grootouders, maar op grote afstand. Slechts een keer in 1975 kwam mijn opa op bezoek naar Nederland. Van zijn 11 broers en zussen woonden er 10 in Nederland en die hebben ook zijn reis betaald.
Ik heb, hoe klein ik ook was, absoluut herinneringen aan die tijd. Haha, mijn opa vond het maar niks dat mijn ouders in een vierkamer flatje woonden op 2 hoog. " Waarom wonen jullie niet daar?" vroeg hij een keer tijdens een wandeling en wees op een idyllisch boerderijtje in een park met een grote vijver eromheen. " Pappie, dat is een kinderboerderij" antwoordde mijn moeder. Nou hij vond het maar erg vreemd. Nog nooit van gehoord.
Andere herinneringen waren elke ochtend op zijn deur kloppen. Dan deed opa open in zijn singlet en pyjamabroek. Hij haalde dan zo'n lachzak tevoorschijn, en dan mocht je op het knopje drukken. Of je kreeg een stukje dodol......mmm dat kenden we niet maar toch erg lekker.
Terug naar de brieven, daar lees ik dat mijn eigen opa vraagt o.a. naar mij!!! Of ik gezond ben, al gegroeid, talent heb voor dit of dat. Er kwam even iets van een emotie bij me los. Opeens bestond mijn opa veel meer dan die summiere herinneringen van 1975 en van de verhalen van o.a. mijn moeder. Naarmate mijn opa ouder werd, werd zijn handschrift priegeliger. Hij werd slechts 59, ziek en op. Een maand voor zijn overlijden kreeg mijn moeder zijn laatste brief. Hij vertelde wat de schoolkleding voor mijn moeders halfzusje en mijn broertjes kosten moest, en of ze kon helpen.
Een maand later kreeg mijn moeder een telegram. " Pappie overleden" Dat was het. Een hele tijd heeft die periode mijn herinneringen beïnvloed. Mijn verdrietige moeder, die zo spijt had dat ze zijn laatste brief nooit had beantwoord. Nu zijn we bijna 34 jaar verder. Mijn moeder kan dingen nu relativeren. " Weet je" zei ze. "Ik kreeg altijd buikpijn als er weer een brief uit Tjimahi kwam." De laatste jaren ging het altijd over geld. Helpen met dit en helpen met dat. En of ze dan de broers en zussen van mijn opa wilde mobiliseren om geld te sturen. Toch is ze blij dat ze de brieven nog heeft en kan bespreken en opnieuw een plekje kan geven. En ik ben er misschien nog wel blijer om......
Indische verhalen door: Stichting Nusantara Zorg
ICM 15.9.16
Opmerkingen
158