Het jaar van de lange bamboesperen
In het jaar van de lange bamboesperen, toen de nederlaag van Japan zich aandiende, verhoogde de Japanners hun activiteiten om het enorme potentieel van strijdbare groeperingen, dat door hen was opgebouwd, tactisch te oefenen. Voordat zij hieraan begonnen, werd al direct bij het begin van de Japanse bezetting in het onderwijs op de Sekolah Rakjat (Lagere Volksscholen) en Sekolah Menengah (Middelbare scholen) de jeugd reeds gedrild. De schooldag begon met een toespraak van het Hoofd der school, na het hijsen van de Japanse vlag en het zingen van de Kimigajo (Japans volkslied); dan begon de taiso (ochtendgymnastiek) en daarna veel latihan’s (oefeningen of herendiensten) b.v straatvegen, gewas planten of oogsten, door de stad marcheren onder het zingen van Japanse liederen. Daarnaast werd veel aandacht besteed om spelenderwijs met een militante vorming vertrouwd te geraken, door krijgshaftige oefeningen in ‘oorlogspelletjes’ te houden op de scholen, in de steden op open terreinen en in de dorpen; bewapend met houten stokken, houten zwaarden en-geweren. Onder de leervakken nam de Japanse taal wel de meeste tijd in beslag. De propaganda van de Japanse taal en de Japanse gebruiken, was zeer groot en ging er bij de jeugd in als koek. De fijne hoogstaande Javaanse Adat ( hoge beleefdheids- en omgangsvormen) ging er helemaal uit, vervangen door de ruwe Japanse manieren.
De Seinendan, Keibodan, Pesindo, Mobiele Brigade, Stadspolitie, PETA Landsverdedigingscorps en andere groeperingen hielden, in de stad ( de wijken en de buitenwijken militaire oefeningen in straat- en terreingevechten, om hierop voorbereid te zijn als de tijd zou komen om toe te slaan. Ook de Heiho hulpsoldaten van de japanners, opgeleid voor oorlogsvoering tegen de Geallieerden, stonden gereed.
De Mobiele Brigade, Stadspolitie en PETA Landverdedigingsleger beschikten over vuurwapens, waaronder automatische, en andere lichte en zware wapens. De overige strijdgroepen waren in meerderheid uitgerust met scherp gepunte lange bamboesperen (roentjings), dat bij gebruik als wapen dodelijk kan zijn. Een klein gedeelte van deze strijdgroepen was voorzien van houten geweren en oefenden hiermee. De oefeningen die gehouden werden hadden ten doel de Geallieerdenindringers te bestrijden en te vernietigen. De door Japanners gedrilde strijdgroepen oefenden in ordonnansdiensten, verkenningen, hinderlagen, sluipschutter-technieken en Banzai stormaanvallen; veelal op eigen terrein in hun wijkgebied of in combinatie met andere wijken in groter verband, waarbij dus ook uitstekend terreinkennis werd opgedaan. De drie en een half jaar van indoctrinatie door de Japanse meesters maar vooral van de , in het laatste jaar van de oorlog, opgevoerde enorme haatpropaganda tegen de Geallieerden en het tactisch geoefend strijdkrachten zou fataal zijn bij een gezagsvacuüm, en…. dat werd het ook!
De krachten stonden paraat om hun dadendrang te laten gelden en de tijd naderde onheilspellend. Op 9 augustus 1945 nodigde de Japanse Maarschalk Terauchi de Indonesische leiders Ir. Soekarno en Mohammed Hatta uit naar Saigon te komen voor een bespreking, hier werd op de 11e augustus gezegd ‘haast te maken met de onafhankelijkheid van Indonesië! ‘
Na een afwachtende houding te hebben aangenomen bij de Japanse capitulatie, en het oogluikend toestaan door de Japanners van Indonesische uitingen in hun vrijheidsstreven, traden de Indonesiërs driester op. Dit optreden werd ondersteund door Vice-Admiraal Maeda van de Japanse Marine en door Generaal Majoor Moichiro Yamamoto de Chef-Staf van het 16e Japanse Leger, beiden invloedrijke figuren, die in de schemerpolitiek ondoorzichtige activitieiten ontplooiden achter de Indonesische onafhankelijkheidsbeweging.
De Indonesiërs vatten de moed op om aanvankelijk zich incidenteel tegen de Japanners te keren. Felle schermutselingen deden zich in beperkte mate voor waarbij wapens werden buitgemaakt en slachtoffers vielen. Dit deed zich voor eind september, begin oktober 1945.
