Willem Drees liet Westerling ontsnappen
Generaal-majoor D.R.A. van Langen, bevelvoerder van het KNIL in Djokjakarta, hielp Raymond Westerling in februari 1950 uit Indonesië te ontsnappen. In Nederland heeft dat grote commotie veroorzaakt, maar ook in het nieuwe Indonesië, dat zich bedrogen voelde. Maar weer was meer aan de hand. Toenmalig minister president Willem Drees wist ervan. Sterker nog, hij had de opdracht ertoe gegeven.
Dit onthult Hans Goedkoop in zijn boek “De Laatste Man”, waarin hij uitzocht waarom zijn grootvader Generaal-majoor Van Langen, zichzelf in Indië onmogelijk had gemaakt. Kapitein Raymond Westerling voerde rond 1947 diverse bloedige zuiveringsacties door tegen de Indonesische burgers, onder andere in Rawagedeh en in Zuid Celebes. Verder pleegde hij in 1950 een mislukte coup tegen het zopas erkende bewind van
Sukarno. Hoewel er reeds in 1949 verontrustende verhalen rond Westerling in de kranten kwamen, werd de ernst van de gebeurtenissen p[as duidelijk na onthullingen door de psycholoog en Indië-veteraan Joop Heuting tijdens VARA’s “Achter Het Nieuws” in 1969. Toen bleek dat onder het bevel van Westerling meer dan 3000 slachtoffers waren gevallen.
Tijdens onderzoek in het Nationaal Archief ontdekte Goedkoop diverse diplomatieke documenten, waaruit bleek dat al in januari 1950, nog voor de coup, werd gesproken over mogelijkheden om “de lastpak” kwijt te raken. Geopperd werd of men Westerling niet gewoon kon oppakken en naar Nederland brengen. Zelfs de Indonesische Premier Hatta noemde dat “ten zeerste aan te bevelen” en zei dat Sukarno er “wel een bedrag voor over zou hebben”.
Gen.Majoor Van Langen naast Premier Hatta van Indonesië.
Echter dit veranderde na de poging tot staatsgreep door Westerling. Mocht Nederland Westerling vinden, dan
diende hij te worden uitgeleverd aan Indonesië om te worden berecht. Het KNIL wist waar hij zat, maar Hoge Commissaris Hirschfeld, de belangrijkste vertegenwoordiger van Nederland in Batavia, vond het toen “raadzamer om even niets te doen”.
Intussen verleende Dr. Willem Drees in Den Haag persoonlijk toestemming om “met alle middelen en ongeacht de kosten Westerling uit Indonesië weg te halen”.
Nederland had geen enkele behoefte aan een “showproces”, dat bovendien het grote gevaar inhield dat Westerling uit de school zou klappen over de “minder loffelijke kanten van het Nederlandse militaire optreden van de laatste jaren”. Bovendien was de kans groot dat dan tevens namen genoemd zouden worden van hooggeplaatste personen die achter de coup zaten en hoe hij aan de wapens kwam. “Allemaal voer voorpropaganda tegen Nederland, dat maar beter niet bekend kon worden”.
Ook scoorde Westerling in de opiniepeilingen bij het Nederlandse publiek hoger dan de 2e Wereldoorlog-generaals Eisenhouwer en Marshall.
De legerleiding van het KNIL in Indonesië had zo twee tegenstrijdige versies om naar te handelen en koos voor de ontsnapping van Westerling. Een en ander werd in het diepste geheim georganiseerd door Van Langen. Westerling bereikte Singapore per watervliegtuig, waar hij met een opblaasboot ongezien aan wal geraakte. Maar al na twee dagen werd hij wegens overmatig alcoholgebruik gearresteerd. Persbureau Reuters meldde dat bij de spectaculaire ontsnapping “het vermoeden bestond van betrokkenheid van hooggeplaatste militairen”.
Het veroorzaakte een diplomatieke rel van behoorlijke omvang. Hirschfeld wist van niets en was des duivels. Voor Den Haag was het van levensbelang om vertrouwen op te bouwen bij het nieuwe Indonesische bewind. De militairen die zich aan die lijn onttrokken, legden de bijl aan de voet van het staatsbestel. Waar het om draaide, was “het redden van de
samenwerking” en Van Langen werd ontheven uit zijn functie.
Dit was volgens Goedkoop niet de enige reden waarom zijn grootvader bij terugkeer in Nederland buitenspel werd gezet. Hij had namelijk ook irritatie opgewekt door zijn kritiek op Den Haag. Westerling kwam na langdurige omzwervingen, waarbij voortdurend uitlevering aan Indonesië dreigde, uiteindelijk in Nederland aan. Hier leidde hij een vrij onopvallend leven. Tot enigerlei berechting is het nooit gekomen. Raymond Westerling stierf in 1987 op 68-jarige leeftijd.
Met dank aan Mediapartner NICC.
