- Hoe zit het eigenlijk met het trauma Nieuw-Guinea?
Geplaatst door Dirk-Jan van Baar op 3 november, 2013 - 20:30Bron Fré Topée
© foto uit 1903 Tropenmuseum of the Royal Tropical Institute (KIT) bron: Wikimedia Commons
In een klein berichtje in de gedrukte versie van de International New York Times stond dat Nederland troepen gaat zenden naar Mali. Daarin stond ook dat de missie in het land van Dutchbat gevoelig ligt. Er werd weer verwezen naar Srebrenica, waar onder de ogen van de Nederlandse blauwhelmen achtduizend moslims zijn vermoord. In het bericht kwam Mark Rutte ter sprake. Onze premier zei dat het besluit moeilijk was, 'maar dat alle lessen van voorgaande missies zijn geleerd.'
Laten we het hopen. De Nederlandse troepen zijn in Mali weer aangewezen op Franse steun, en we weten nog allemaal dat de NAVO-luchtsteun die door een Franse VN-generaal moest worden aangevraagd niet kwam. Maar het is waar dat 'Srebrenica' sindsdien een nationaal trauma is. Niet voor het grote publiek, maar voor de Haagse politiek. Dikke rapporten zijn er over volgeschreven en er vinden nog steeds rechtszaken over plaats. In april 2002, bijna zeven jaar na dato, trad het laatste kabinet-Kok er drie weken voor de verkiezingen voor af. Wim Kok vond het toen nodig om de anonieme wereldgemeenschap (de VN) een gezicht te geven. Toch ben ik nooit zo onder de indruk van dat trauma. Begin 2010, toen de commissie Davids met het rapport over de Nederlandse betrokkenheid bij de Irakoorlog kwam, waren maar liefst zes van de negen Ministers van Staat direct of indirect verantwoordelijk geweest voor de uitzending naar Bosnië (Ruud Lubbers, Hans van den Broek, Peter Kooijmans, Hans van Mierlo, Wim Kok en Jos van Kemenade, die het onderzoek leidde naar de verdwenen fotorolletjes - en niks vond). Je hebt trauma's en trauma's. Is een trauma dat achttien jaar later nog steeds bijna routinematig ter sprake wordt gebracht wel een trauma? De politiek verantwoordelijken van toen hebben er emotioneel onder geleden (de gedachten gaan uit naar Joris Voorhoeve, toen minister van Defensie en nu geen minister van Staat), maar dat geldt toch niet voor hun verdere carrières. Misschien bedoelen we dat met 'traumaverwerking'.
Dat Rutte, zelf historicus, maar wat kletst met zijn opmerking dat alle lessen van voorgaande missies zijn geleerd, wordt misschien het best bewezen (hoewel: wat is bewijs?) doordat het bij dit soort uitzendingen onder vlag van de VN nooit gaat over Nieuw-Guinea. Het kan zijn dat we daar geen trauma over hebben. Wat raar is, want Nederland is over deze kwestie bijna in oorlog gekomen met Indonesië en zond in 1962 nog tienduizend man naar deze achtertuin van ons toen nog uitgestrekte Koninkrijk. Dat is andere koek dan de 368 man naar Noord-Afrika waar de door bezuinigingen uitgeholde krijgsmacht nu al bijna onder bezwijkt. Maar toen ik in de jaren zeventig geschiedenis ging studeren, hoorde je er bijna niks over, al was er in 1969 nog een volksraadpleging onder de Papoea's gehouden dat volgens alle betrokkenen doorgestoken kaart was en ervoor zorgde dat Indonesië het enorme gebied rechtmatig kon inlijven. Dat referendum vond toen plaats onder auspiciën van de VN. En wat de zaak nog veel erger maakt, is dat er toen al een genocide op de Papoea's plaatsvond die in stilte nog steeds gaande is. Er doen getallen van 400.000 doden de ronde, al zijn dat grove schattingen op basis van demografische berekeningen die niet helemaal navolgbaar zijn. Maar zeker is dat deze genocide vele malen groter is dan de slachting in Srebrenica, die 8000 moslimmannen betrof en geen vrouwen en kinderen (is dat dan wel een genocide?). Het gehuil daarover in Den Haag getuigt van een keurig kwaad geweten, maar het zijn krokodillentranen vergeleken met wat er allemaal bij de dekolonisatie van 'Ons Indië' is gebeurd. Daarbij was de kwestie Nieuw-Guinea een langslepend slotakkoord. Pas in 1962 kwam aan de Nederlandse aanwezigheid in dit deel van de wereld, een koloniale geschiedenis van drieënhalve eeuw, een eind en viel er in de trefzekere woorden van toenmalig premier Jan de Quay (wie kent hem nog?) 'een molensteen van ons af'.
Dat moet het zijn dat we er nu vrijwel nooit iets meer over horen. Als geschiedenisstudent in Utrecht was ik in andere dingen geïnteresseerd. Wat historici toen fascineerde was de vraag of Joseph Luns wel de waarheid had gesproken toen hij met een brief schermde van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Foster Dulles, die Nederland in 1958 steun zou hebben beloofd in geval van een confrontatie met Soekarno. De politiek die Nederland in de kwestie Nieuw-Guinea voerde werd vrij algemeen als wereldvreemd afgedaan, als een hobby van Luns die het verlies van Indië niet kon verkroppen. Dat Nederland zich toen sterk maakte voor het lot van de Papoea's gold helemaal als lachwekkend en ongeloofwaardig, en was - volgens de realisten die achteraf het gelijk aan hun kant kregen - 'een onhaalbare zaak'.
Dat zal best. Mij lijkt die begaanheid met de Papoea's ook een soort vijgeblad (al springen die peniskokers dan nog meer in het oog). Ik ben geen expert en telkens als ik over dit fascinerende hoofdstuk uit onze nationale geschiedenis lees ben ik verbijsterd hoe weinig ik ervan weet. Je klikt wat op Google en dan valt op dat op Wikipedia in grote lijnen de Indonesische kijk op de zaak als vanzelfsprekend wordt voorgesteld en dat er met geen woord (geen woord!) wordt gerept over de genocide op de Papoea's. Wel staat aan het eind dat referendum vermeld dat door de VN is georganiseerd en onder grote druk van het Indonesische leger had plaatsgevonden. Maar dit wordt droogjes voor kennisgeving aangenomen.
Het kan met de geest van de jaren zeventig te maken hebben. Met de Excessennota (juni 1969) kwam de nadruk op de Nederlandse geweldsontsporingen in Indonesië te liggen. Luns, tot 1971 minister van Buitenlandse Zaken wat hij negentien jaar was geweest, gold ook steeds meer als een seniele oude man (hij zou nog twaalf jaar secretaris-generaal van de NAVO zijn). Er waren toen ook treinkapingen van Zuid-Molukkers. Erg ongemakkelijk allemaal, omdat die Molukkers (hun vaders althans) in het KNIL hadden gezeten en het kolonialisme toen als helemaal fout gold. Daarom moest Suriname ook onafhankelijk worden. In de jaren tachtig begonnen ook de eerste discussies over zwarte piet. Niemand wil ook terug naar koloniale tijden, die nog steeds een slechte naam hebben. In 2005 sprak minister van Buitenlandse Zaken Ben Bot dat Nederland in Indonesië 'aan de verkeerde kant van de geschiedenis stond'. Tja, dat mag je wel zeggen. Maar dat geldt minder voor de Nederlanders, voor wie het verlies van Indië bepaaldelijk niet de gevreesde rampspoed bracht, maar voor de Papoea's, die tot op de dag van vandaag worden uitgeroeid. Zonder dat het de buitenwereld wat kan schelen. Niet alleen uit desinteresse, maar ook omdat we deze geschiedenis zijn vergeten. Wat tevens een ernstige blinde vlek is van Nederlandse historici en de ontmanteling van de bibliotheek van het Tropeninstituut (een collectie die in tweehonderddertig jaar is opgebouwd en voor het grootste deel naar Egypte gaat) tot een nog grotere nationale schande maakt.
Wel zou ik denken dat je bij Nieuw-Guinea, anders dan bij Srebrenica, van een echt trauma kunt spreken. Echte trauma's worden verdrongen. Daardoor heeft het nageslacht er geen last meer van. Nieuwe generaties politici van het opgeruimde type Mark Rutte kunnen dan op persconferenties over nieuwe missies naar verre streken zeggen dat alle lessen van voorgaande missies zijn geleerd.
Alle berichten (23)
Op een dag kwam Willem thuis van zijn werk op het hoofdkantoor van HBG in den Haag en zei: je raad het nooit, er komt een project in Indonesie en wij gaan er naar toe, ik als Commercial manager. Er viel een doodse stilte, na 33 jaar weer terug naar het land waar ik geboren ben en nog wel voor twee en een half jaar. Ik kon het niet bevatten, een innige wens zou in vervulling gaan, eventjes weer terug, o wat heerlijk, eventjes weer in de echte tropen, heerlijk, heerlijk. Toen kwam er een hele drukke tijd. Injecties, koffers, Andy van school, huis klaar maken om achter te laten. Voor wij het wisten werden wij door de kinderen naar Schiphol gebracht. Het was voor Andy, die als enige meeging, wel naar al zijn vriendjes en z'n school te moeten achterlaten. Na het afscheid met veel tranen, vooral van mij, waren wij op weg naar Indonesie, met een paar tussenstops kwamen wij er na 23 uur vliegen aan, op Halim Airport, met hond en kind (Buffy onze ruwharige teckel), die de gehele vlucht in een kooitje had gezeten en op knappen stond.
Met een brok in mijn keel liep ik de warmte in, heerlijk thuis, maar had helaas niet gerekend op wat er nu ging gebeuren bij de douanecontrole. Zogenaamd waren de papieren van ons hondje niet in orde. Andy zei: dat wordt weer dashen en zuchtte diep.Willem zou voor de koffers zorgen en ik met portemonnaie en Andy mee naar een speciaal kantoortje. Ik vroeg beleefd wat de fout was en ging onderhandelen, met de hond aan mijn voeten snuffelend, die erg nodig moest. Ik bood hem een bedrag en na drie keer verhogen zei hij: "oke".Voor deze ene keer zou hij zijn hand over zijn hart strijken en ons een stempel geven, zodat wij konden gaan.Na het geld betaald te hebben en het zinloze stempel vond Buffie het nodig zijn blaas vlak voor 's mans schoenen totaal te ledigen. Andy zei:" weg wezen mam" en wij ook met natte schoenen renden het kantoortje uit op zoek naar Willem en de koffers. Van uit Djakarta gingen wij met een heel klein vliegtuigje naar Cilacap aan de andere kant van het eiland en daar zou het project beginnen.Wij kregen een prachtig huis met een beeldige tuin en personeel , twee allerliefste baboes Hanna en Soetina.
Voor ik het wist voelde ik mij weer als een vis in het water in mijn tropen met palmbomen in de tuin en een tuinman en een nachtwacht, die iedere avond kwam en tegen de ochtend weer weg ging.Met twee honderd Amerikaanse gezinnen en een American Highschool en een olympic size swimmingpool ging het met Andy ook prima.Op een avond zaten wij met zijn drieen op de bank naar een film te kijken, om 6 uur is het er aarde donker, toen ik ineens een soort getril voelde:"Andy, zit niet zo te fietelen met je been" ,dat is een gewoonte van hem.Mam, ik doe dat niet, ineens voelde ik de hele bank heen en weer schuiven. Andy en Willem riepen:" kijk de auto gaat ook heen en weer en de lampen ook, kijk, alles gaat golvend heen en weer, een aardbeving en ineens doodstil, voorbij.Wij renden naar buiten overal liepen er mensen druk pratend.
Toen ineens nog een paar kleine schokken en 's-nachts in bed nog een paar. Midden in de nacht begonnen alle honden te janken, eerst in de verte en als een golf van gejank kwam het voorbij.Klaar wakker waren wij. De volgende ochtend was er dikke mist van vallende grijze vlokken:" wat is dat", riep Andy. "Dat is de Gunung Galungung" riep Hanna, "die is gebarsten uit zijn voegen". De vulkaan lag zo'n 150 km hier vandaan.Om twee uur 's-middags werd het ineens aardedonker, echt nacht. Toen werd ik echt even bang, Andy weg, Willem weg en ik daar met twee zeer bange vrouwen, vooral Hanna, die goed nederlands sprak zei steeds:"Als dat maar goed gaat, als dat maar goed gaat. Geen kranten, geen nieuws en aardedonker
. Na een paar uur werd het langzaam iets lichter en dagen lang zijn de asregens blijven vallen. Van de vliegtuigen naar Australie vielen de motoren uit en pas drieduizend meter boven de grond wilden ze pas weer starten. Toen eindelijk de kranten uit kwamen stond er in, dat de grote ontploffing nog moest komen. Experts van over de hele wereld kwamen metingen doen, de Indonesche president ging naar de getroffen dorpen. Veel van die dorpen verdwenen onder de lava. Wij dachten:" Nog een grotere klap, dat is niet zo best, wat hangt ons nu weer boven het hoofd". Mijn moeder snel gebeld om haar gerust te stellen, kinderen gebeld, ze wisten van niets, helemaal niets en twee maanden later belde mijn moeder en zei:" Kind, er is een berg bij jullie uit elkaar gespat, hoe is het met jullie? Toen pas werd het in Nederland vermeld. Gelukkig maar. De grote klap is nooit gekomen.
Dinkie
Tot volgende keer!
APEC top (Asia-Pacific Economisch Conference) gehouden op Bali kost miljarden - groot financieel debacle !
Bronnen van dit onderzoek kwam ter beschikking van ICM redactie. Deze miljarden verslindende topconferentie volgens deskundigen heeft voor de economie van Indonesië totaal niets opgeleverd, eerder een financieel debacle. Al eerder werd in de media gespeculeerd over de aanstaande Nuclear Security Summit (NSS) dat volgend jaar op 24 en 25 maart in Nederland wordt gegeven.
Hier wordt speculeert dat Nederland Internationaal het podium krijgt en goede stimulator is voor de Nederlandse Economie. Op APEC gehouden op Den Pasar in Bali gingen juist miljarden in rook op. Dus ook Nederland staat dit ook te wachten. Te denken dat WK – Voetbal in Nederland werd geweerd die juist miljarden duurzaam in onze economie oplevert die door alle landen wereldwijd wordt bekeken. Wie heeft nu belangstelling voor NSS!
Deze speculanten van NSS (doet denken aan NS) zullen wel belanghebbende zijn in deze zaak die het product security zullen leveren en hoog aanprijzen, wetende hoe Bali APEC Top in tot een groot debacle financieel en economisch is geworden.
Hier volgt een lijstje wat aan Security werd uitgegeven op de top functionarissen te beschermen tegen terrorisme van buiten;
- Twaalf oorlogsschepen tegen terroristische aanvallen vanuit Zee.
- Een hospitaal schip
- Een Squadron Sukoi –gevechtsvliegtuigen
- Twee gevechtshelikopters
- Duizenden politiemensen, en beveiligingsmensen in de straten van Den Pasas en omgeving
- Een compleet contigent kikvorsmensen
- Honderden commando’s
- Het volledig sluiten van het luchtruim
- Het verlies van miljoenen voor de reguliere dagelijkse economie om dat vele wegen geblokkeerd zijn
Wordt vervolgd!