WIBI SOERJADI WORSTELT MET VERDRIET

WIBI SOERJADI WORSTELT MET VERDRIET

Het onomwonden verhaal van ons grootste pianotalent


article51_2.jpg

Zelfisolatie is VALKUIL”

Wibi Soerjadi mocht eigenlijk geen pianist worden. „Mijn vader is wiskundige. Ik ben hoogbegaafd en ik blonk uit op school. Mijn vader vond dat ik met mijn hersens de wereld moest gaan dienen. De wetenschap in, de mensheid helpen. Maar mijn talent was als een tijdbom. Ik was zo rusteloos. Ik ben zonder diploma van het vwo afgegaan. De vleugel heeft mij gelukkig gemaakt.”


article51_3.jpg

Het
article51_5.jpg

De 41-jarige meesterpianist geeft een uniek kijkje in zijn ziel. Hij viert dit jaar zijn 30-jarig jubileum, zette Carnegie Hall in New York op zijn kop, maar kent ook vele kwetsbaarheden. „Als ik terugkijk had ik misschien meer dingen willen doen zoals leeftijdgenoten. En ik ben tijdens mijn huwelijk met Marion te veel met haar versmolten. Ik heb haar daardoor misschien verstikt. Ik was zo jong. Dat zou ik nu anders doen. Wij zijn negen jaar geleden uit elkaar gegaan. Ik ben zo veel wijzer geworden, het lijkt bijna een ander leven.”

Wibi ligt met een kussen onder zijn knieën in een prachtig zwartfluwelen pak op de rode pluchen bank voor de haard. Hij drinkt chocomel en komt af en toe wat houterig overeind om een paar blokken in de grote houtkachel te gooien. Buiten is het stralend voorjaar, maar door de hoge plafonds is de extra warmte aangenaam in landgoed de Wulperhorst.

De begenadigd pianist verklaart zijn onconventionele houding: „Ik heb een hernia. Ik heb injecties gehad, waardoor het gelukkig iets beter gaat. Het sloeg veertien dagen geleden toe, zomaar, tijdens een etentje. Een helse bliksemschicht door mijn rug, ik maakte misschien een verkeerde draai. Ik kon daarna alleen nog maar liggen of lopen. Maar ik zit wel midden in een concerttoer. De neuroloog staat me bij en ik heb overal een bed in de kleedkamer, waar ik bij kan komen als ik heb gespeeld.

Meeslepen

Vol vuur: „De muziek verdooft. Ik laat me meeslepen door de betoverende klanken en voel mijn lichaam niet meer. Dat zou ik het liefst de hele dag doen. Maar als de laatste toon wegsterft, land ik met een klap op aarde. Normaal been ik nadat ik heb gespeeld voldaan weg in de coulissen en kom dan terug voor een encore . Nu blijf ik wachten op het podium. Verlamd door pijn die doorstraalt in mijn been. Ik heb mezelf de bijnaam de kreupele gegeven. Wil dan snel weer spelen en genieten van de pijnstillende vervoering van de toegift. Ik denk dat het publiek het wel begrijpt. En jij vindt het toch ook wel goed dat ik nu blijf liggen? Over een paar weken ben ik ervan af.”

De poezen van Wibi houden hun baas gezelschap. Ze springen afwisselend op zijn buik en genieten van de aanhalingen door zijn gehandschoende handen. „Ik behoed mijn vingers voor temperatuurwisselingen en verwondingen.”

Wibi leeft momenteel alleen op het landgoed. „Ik heb de concertorganisatie en het management uitbesteed. Normaal waren hier overdag allerlei mensen aan het werk. Ik ben al twintig jaar gewend aan personeel over de vloer. Nu heb ik laatst de hele dag in mijn pyjama gelopen. Gek, dat dat zomaar kon.”

Hij peinst even: „Die zelfisolatie is misschien de valkuil van mijn talent, denk ik soms. Dat ik mezelf te veel verlies in het blijven ontwikkelen ervan. En verder nergens aan denk, vergeet te eten of zoiets. De discipline om voor mezelf te zorgen, heb ik moeten leren toen Marion eenmaal weg was. Zij was degene die alles regelde. Ik kende haar al toen ik 19 was en zij 17. We zijn twaalf jaar samen geweest, het voelde voor mij als een volmaakt sprookje. Maar ik besef nu dat het dat voor haar op den duur niet meer was.

Formuleert aandachtig: „Talent is een zegen en tegelijk een last. Ik besef dat dit leven met en voor de muziek mijn bestemming is en dat alles daarmee te maken heeft. Soms kan dat verstikkend zijn. Er zal niet makkelijk een nieuwe liefde in mijn leven komen. Er gebeuren zo veel andere dingen waar ik me op concentreer. Steeds als ik denk dat ik er klaar voor ben, dat ik de rust heb me open te stellen, is er weer iets. En ik heb de aflopen tijd ook meegemaakt dat mensen verkeerde conclusies trokken. Dat als ik een kaarsje aanstak ervan werd uitgegaan dat ik romantische gevoelens had. Het is dan best pijnlijk te moeten uitleggen dat je niet verliefd bent, dat je dat voor de gezelligheid doet. En bij iedereen.”

Romanticus

„Ik ben een enorme romanticus. Heb Marion vanaf het podium ten huwelijk gevraagd. Achteraf denk ik dat ik misschien een minder openbaar moment had moeten kiezen. Ach, ik kan goed alleen zijn. Heb een goede invulling van mijn dag, met paardrijden en pianospelen. Ik realiseer me dat ik soms onvoorspelbaar ben. Dat ik bijvoorbeeld een conversatie opeens kan afbreken. Omdat ik inspiratie krijg.” Hij glimlacht: „Ik denk dat een partner of meteen met mij klikt en me snapt of gillend wegholt.”

Wibi is intussen behalve fenomenaal uitvoerend pianist ook een virtuoos componist: „Het heeft jaren geduurd voor mijn vader blij kon zijn dat ik voor dit vak koos. Maar nu is hij dat heel erg. Misschien omdat ik toch iets heb toegevoegd aan wat er al op de wereld was. Dat was steeds wat hij wenste voor mij. Hij wilde dat ik de mij gegeven hersenen gebruikte. Ik heb een compositie voor mijn moeder gemaakt, dressuurmuziek waarmee Anky van Grunsven wereldkampioen werd en ik heb recent de 9-delige 36 minuten durende Amor & Psyche - symfonie gecomponeerd. Geschreven toen ik in 2009 die verschrikkelijke periode van doofheid moest doorstaan. Ik reed in die tijd veel paard op de spierwitte volbloed arabier Anishja. Het liefst in weer en wind. Dan kwam er woeste muziek in mijn hoofd. Zocht ik fysiek de grens en werd daarvoor beloond met inspiratie.”

Bevlogen: „Ik voelde de emotie terugveren toen ik het speelde in Carnegie Hall. Het publiek liet zich ontroeren, ik kon hun hart aanraken met mijn devotie. Achteraf voelt dat concert als het beste wat ik in mijn leven heb gegeven. Terwijl zoiets in New York ondenkbaar is, kreeg ik tijdens dat optreden zes staande ovaties.” Met klemtoon in zijn stem: „En ik besef dat het bijzonder is dat ik het zelf kan horen. Dit klinkt dramatisch. Maar toen ik met mijn oren zat, heb ik bewust getwijfeld of mijn leven zonder muziek wel zin had.” De pianist laat een secondenlange stilte vallen.

Wibi kroop voor het eerst achter de piano toen hij elf jaar was. Slechts tien maanden later gaf hij zijn eerste verbluffende pianoconcert. „Ik had de buurvrouw Für Elise van Beethoven horen spelen en dat raakte me. Bij ons thuis stond een piano. Het leek wel of mijn vingers precies de weg kenden op de toetsen. Ik vond zelf niet dat ik extreem goed was. Het voelde normaal. Pas toen ik les had en me op concoursen ging vertonen viel het me op dat ik anders was.”

„Mijn moeder deed er luchtig over. Er werd thuis geen bijzondere aandacht aan besteed. Mijn moeder had net zo veel lof voor de tennistrofee van mijn broer als voor het winnen van een concours door mij. Ik had immers zo veel hobby’s gehad. Schermen, met radiografische vliegtuigjes spelen. Maar voor mij voelde het anders. Dit was de vervulling, dit was wat ik had gezocht.”

Hij hijst zichzelf omhoog om zijn woorden kracht bij te zetten: „Op mijn veertiende hield ik het niet meer. Ik moest mijn roeping achterna. Ik ontplofte zowat. De conrector op het vwo heeft vaak met mijn ouders gepraat. Hij stond erachter dat ik, vlak voor de vijfde klas van de middelbare school, naar het conservatorium zou gaan. Tja, dit is natuurlijk geen goed voorbeeld voor andere jonge talenten. Maar het is, op mijn zestiende, wel gebeurd. Ik ging naar gastouders in Bussum. Wij woonden toen in de omgeving van Rotterdam. Ik slaagde op mijn twintigste cum laude en vervroegd aan het Sweelinck Conservatorium in Amsterdam.

Wibi wordt ook begeleider van nieuw pianotalent. Voor een tv-programma bij de AVRO gaat hij zes mensen coachen op zijn landgoed. Er wordt wel eens gezegd dat Wibi de reïncarnatie van Franz Liszt zou zijn. Hij glimlacht wijs: „Ik weet niet hoe het na de dood gaat. Ik geloof in God en de hemel, ook al is daar geen wetenschappelijk bewijs voor. Ik geloof ook dat de ziel het lichaam verlaat om ergens voort te leven. En het is inderdaad merkwaardig dat ik zo gemakkelijk piano leerde spelen en sommige stukken van Liszt al leek te kennen. Maar zoiets? Ik beschouw mijn talent als een godsgeschenk waar ik mee zal woekeren. Nu ik eenmaal aan het componeren ben geslagen heb ik het gevoel dat ik op de drempel van weer iets nieuws sta.”

Hij ziet zijn ouders en zijn vier broers regelmatig: „Mijn oudste broer, Bo, is geofysicus, de een na oudste, Kresna, doet iets geweldigs in de IT, een van mijn jongere tweelingbroers is dirigent en de ander is geestelijk gehandicapt. Wisnoe woont in een woongemeenschap.

Wij lijken nog het meest op elkaar. Alle twee druk en springerig. Als we samenzijn is het een grote familiebende. Op de een of andere manier valt iedereen dan meteen weer in zijn oude rol. Mijn moeder is de intuïtieve madre familias.”

Vol liefde: „Zij voelt altijd perfect aan wat er echt aan de hand is. Met mijn hernia bijvoorbeeld, legde ze haarfijn de vinger op de zere plek. Ze zei dat het zou helpen mijn verdriet te verwerken, de stress uit mijn lichaam te laten vloeien. Ik moet mijn hoofd leegmaken en meer ontspannen.”

Hij praat zachtjes: „Eind februari is mijn liefste arabier Anishja gestorven. Ze had door een verkeerde stap haar rechtervoorbeen gebroken. In het dierenhospitaal vertelden ze me na de röntgenfoto dat er geen hoop was. Er zat geen spieraanhechting meer vast, het bot was verbrijzeld. Ik moest snel een beslissing nemen, ze had verschrikkelijk veel pijn. Ik hield haar hoofd in mijn armen toen ze een spuitje kreeg. Ze ging traag liggen.

Afscheid

„Ik dwong mezelf alles goed te beseffen, het afscheid echt te beleven omdat ik er anders nog meer last van zou hebben. Ik praatte tegen haar, de tranen biggelden over mijn wangen. Ik heb haar gekust en ik keek diep in haar prachtige grote poppenogen. Ik ben bij haar gebleven tot het leven bijna verdwenen was. Zodat ik haar levend in mijn gedachten zou houden. Ongelooflijk hoe veel pijn ik over haar sterven heb gevoeld. Hoe veel ik van haar gehouden heb.”

„In een crematorium hebben we het requiem van Mozart voor haar gespeeld. Dit paard, deze elegante prinses, hielp me door de moeilijkste periode van mijn leven. Ze gaf me inspiratie toen ik doof was, maakte mijn bestaan dragelijk. Ze gaf me kracht en energie, troostte me bijna. Onze zielen zijn verwant. Haar urn staat in mijn werkkamer. Mijn volgende symfonie is voor haar. Gek genoeg ben ik van de week weer rustig op mijn andere paard gestapt. En toen kwamen de eerste tonen in mijn hoofd. Als ik op Niska rijd, hoor ik het geluid van Anishja.” Wibi doet zijn ogen dicht. Fluistert: „Niks forceren …”

E-mail me wanneer mensen hun opmerkingen achterlaten –

U moet lid zijn van ICM - abonnement 8 euro per maand periode 2024 - 2025 om opmerkingen toe te voegen!

Doe mee ICM - abonnement 8 euro per maand periode 2024 - 2025

Opmerkingen

  • Wibi veel sterkte gewoon doorgaan met wat je graag doet.

    Met Vr.Gr.Willem

Dit antwoord is verwijderd.

Blog Topics by Tags

Monthly Archives