“Wat komen jullie hier doen?”
De documentaire “Wat komen jullie hier doen?” gaat over de periode na de Bersiap en de feitelijke onafhankelijkheid van Indonesië op 27 december 1949. De meeste Indische Nederlanders moesten hierna Indonesië verlaten. In Nederland kwamen ze begin vijftiger jaren bij de eerste opvang terecht in de voormalige concentratiekampen Westerbork en Vught, in contractpensions en bij familie als daar ruimte aanwezig was.
De eerste groep van ruim 80.000 vluchtelingen, die meestal; aangeduid werden als Indische repatrianten, kwamen tussen 1950 en 1952 naar Nederland.
In de periode hierna zijn nog eens meer dan 200.000 Indische Nederlanders, waaronder 12.500 Molukkers, naar Nederland gekomen. Verreweg de meesten van hen waren nooit eerder in Nederland geweest.
De documentaire
De eerste grote groep Indische Nederlanders die uit indonesië vluchtte, kwam al vanaf januari 1950 met schepen aan in Rotterdam en sommigen in IJmuiden. Ze hadden geen idee hoe ze in Nederland opgevangen zouden worden. Een van hen vertelt: “In juli 1950 kwamen we in Nederland aan. Ondanks dat men zei dat het zomer was, hadden we het ijskoud. En ik was hoogzwanger. We hadden geen enkel idee waar we heen zouden gaan. Er stonden grote bussen klaar en daar moesten we instappen. We gingen met twee bussen, met baby’s, met kinderen op schoot, met zwangere vrouwen. De chauffeur van de bus zei: “Waar we jullie naar toe moeten brengen, dat is helemaal niets voor jullie. Als er hier in de bus mensen zijn, die in de buurt of waar dan ook nog familie hebben waar jullie naar toe kunnen, dan brengen we jullie alsnog naar jullie familie”. Maar de meeste mensen hadden hier helemaal geen familie”.
In voormalige Duitse Concentratiekampen
“We kwamen met de bussen aan toen het al donker was. De kamp-beheerder kwam uity zijn grote huis, hief zijn armen in de lucht en riep: “Wat komen jullie hier doen? Er5 is hier geen eten en we hebben hier niet eens bedden”. De mannen werden van de vrouwen en kinderen gescheiden. Wij moesten in het begin in aparte barakken slapen. Onze m,annen moesten eerst bij de boeren in de omngeving stro halen en daarmee moesten we zelf matrassen vullen. We wisten niet wat ons overkwam. We wisten ook niet dat Westerbork een concentratiekamp was geweest voor Joden, die daarna naar de vernietigings-kampen in Duitsland en Polen getransporteerd werden. Daar hadden we in Indië niets van meegekregen. We vroegen ons af waar we terecht waren gekomen. Ik ben bevallen op een stapelbed. Toen onze zoon geboren werd, zei de zuster tegen mijn man: “Nou, hier is je zoon; met je vrouw gaat het ook goied en je weet verder wel wat je doen moet”. Het was ons eerste kind en wisten wij veel”. Aldus het relaas van een van de gerepatrieerden.
Vervolg op Archief van Tranen
Deze documentaire, die in augustus zal worden uitgezonden door Omroep MAX, is het vervolg op het tweeluik “Archief van Tranen”, dat eerder werd uitgezonden. In dit tweeluik werden de vrijwel onbekende massamoorden onthuld op Nederlandse burgers, die plaats-vonden tijdens de onafhankelijk-heoidsstrijd in het voormalige Nederlands-Indië. Deze periode staat bekend als de Bersiap.
Met bussen kwamen ze aan bij het Kamp Westerbork (woonoord Schattenberg)
Doel documentaire
Documentairemakers Pia van der Molen en Michiel Praal verwoorden de doelstellingen van hun nieuwste productie als volgt: “De Indische gemeenschap in Nederland staat tot op de dag van vandaag bekend als hét voorbeeld van integratie. Zij hebben zich stilzwijgend geschikt in hun lot hier, in het voor hen toen nog onbekende vaderland. Over wat zij tijdens de Japanse bezetting, de erop volgende Bersiap-periode en de daarna volgende gedwongen verbanning uit hun moederland naar het koude Nederland, hebben meegemaakt, is vooral gezwegen. Maar wij, inwoners en overtheid van Nederland, hebben hier ook nooit naar gevraagd. We waren in de wederopbouw na de oorlog vooral met opnszelf bezig, met de verwerking wat óns in de oorlog overkomen was. We waren bezig met het begin van het bouwen aan een welvaartstaat”.
Ook in het voormalig Duits concentratiekamp Vught (woonoord Lunetten) werden de Indische mensen opgevangen.
“Het is belangrijk dat als vervolg op de documentaire reeks “Archief van tranen” over de bloedige verschrikkingen van de Bersiap-tijd, de verhalen ovber het moeten vluchten naar Nederland en de kilte waarmee de Indische Nederlanders hier zijn ontvangen ook opgetekend wordt”, aldus de makers.
Televisie-uitzending
De documentaire “Wat komen jullie hier doen?” is germaakt door Pia Media bv in Bussum in opdracht van Omroep MAX. De Televisie-uitzending is op 15 augustus 2015 op NPO 2 om 17.30 uur. De documentaire heeft een lengte van 50 minuten.
Nadere inlichtingen op de website www.pia-media.nl en via e-mail: michiel.praal@pia-media.nl Tel: 06-51357195.
Opmerkingen
284