Vanonder de koperen ploert (33)
In 1974 ondernamen mijn vrouw Maja (Tanah-Merah, 1940) en ik (Magelang, 1939) met onze zoontjes Marco (3 jaar) en Eric (1 jaar) een tocht van 3 maanden door Java. Ik schreef er het reisverslag 'Vanonder de Koperen Ploert' over (Thomas Rap, 1975). Na Bandung, Jogya, Semarang, Surabaya, PasirPutih is nu Malang aan de beurt.
Wendit is een klein badplaatsje, een paar kilometer van Malang, en het favoriete plekje van de schrijver Willem Walraven (`Daar is het meertje Wendit, in een klein dal gelegen, beschaduwd door oude bomen waarin apen leven, en dat kristalhelder water bevat').
Dat meertje was in de jaren vijftig al veranderd in een fors natuurbad, van waaruit het door een bron opgeleverde water verder vloeide naar een brede rivierbedding, waar aan de zijkanten kangkung (een soort spinazie) wordt verbouwd in het water. Tussen de planten is een strook water opengelaten, waar je met een gehuurd bootje op kunt varen.
Ik heb dat tweeëntwintig jaar geleden gedaan met mijn schoolvriend Willem ten Wolde (zie foto) en wil het per se opnieuw doen. Wat onhandig nemen Maja en ik plaats (wat ben ik groot en log geworden sinds ik dertien was) en proberen met peddel en de lange boom onze koers te bepalen.
Voortdurend komen we in de kangkung terecht, wat door de daar werkzame bevolking maar matig gewaardeerd wordt, al blijven ze vriendelijk. Uiteindelijk komen we tot de ontdekking dat we ons het beste gewoon door de stroom kunnen laten meevoeren en inderdaad, dan blijf je precies in het midden.
Het riviertje fungeert ook als badcel en onderweg zien we dan ook naakte gespierde boeren met veel enthousiasme op en neer wippen in het koude water, en even verderop doen dames de was en zichzelf.
Een jong meisje tilt even haar borsten uit het water op en roept ons toe dat ze het best wil doen voor vijfhonderd roepia, maar het is meer een uitdagende kreet dan een serieuze aanbieding, want ze keert zich meteen gierend om naar de wat oudere dames die haar bestraffend toespreken.
Kristalhelder is het water nog steeds en de aapjes zijn er ook nog. Ze vormen de grote attractie van Wendit en zijn hondsbrutaal. Nauwelijks heb je een zakje pinda's gekocht van een van de dames die daarmee rondlopen of je wordt bijna besprongen door een paar van die wilde dieren, die je het zakje uit de hand grissen voordat je er erg in hebt.
Het eigenaardige is dat de verkoopsters er geen last van hebben, maar zodra de handel van eigenaar is gewisseld breekt de hel los.
Als we het plaatsje verlaten staan we ineens voor een probleem: we hebben geen vervoer. Op de heenweg hebben we een Bemootje gecharterd, die voor wat extra geld best van zijn route wilde afwijken (Wendit ligt vlak bij Malang), maar nu we teruggaan is er niets.
Het vervoer laat echter niet lang op zich wachten, we zijn in de dokar-sector beland, de paard-en-wagens die het korte-afstandvervoer tussen de plaatsen verzorgen. Onderweg komen we langs een steiler stukje, het paardje heeft er wat moeite mee, wordt toch al bijna van de weg getild door ons totale gewicht, en ik pring van de wagen om het wat makkelijker te laten verlopen.
De voerman schrikt zich dood als hij voelt dat er gewicht van het rijtuigje afgaat, is er iemand uitgevallen? Je weet het maar nooit met die buitenlanders.
Als hij mij ziet lopen duurt het een paar seconden voordat hij begrijpt waarom, en ontsteekt dan in een met moeite gecontroleerde verontwaardiging: hij is geen dierenbeul, dit is een heel normaal weggetje, en of meneer maar weer wil instappen, want echt, het paard is dit wel gewend.
Foto 1: Een boottochtje in 1952 of '53 in Wendit. Schoolvriend Willem TenWolde zit voorin, ik achter. Een logeetje (naam vergeten) lieten we het harde werk doen.. Aan de kant de kangkung-beplanting. In 1974 nam ik geen foto's van ons tochtje.
Foto 2. De dokar
Opmerkingen