Tentoonstelling Troostmeisjes in Japan
Van 10 tot en met25 oktober jl. is in Japan een tentoonstelling van foto’s van Troostmeisjes van Jan Banning geweest, daarbij begeleid door de teksten van Hilde Janssen. Enkele jaren geleden publiceerden zij het boek “Troostmeisjes/ Comfort Women” en het verhalen-boek “Schaamte en Onschuld”. Verder werkten beiden mee aan de documentaire “Omdat wij mooi waren”.
De tentoonstelling was geïnitieerd door het Japanse Women’s Active Museum on War and Peace (WAM) in Tokyo en werd getoond in de Kid Ailack Art Hall. Deze galerie heeft al eerder omstreden exposities aan de wanden gehad. Het werk van Banning en Janssen trok al sinds begin 2010 veel internationale aandacht en werd gepubliceerd en geëxposeerd in tal van landen.
Reacties
In oktober 2014 nam het foto magazine DAYS JAPAN al het voortouw door de portretten van de Troostmeisjes alvast te publiceren. Eind juli 2015 zond de Japanse tv-zender TBS in het nieuwsprogramma Hodu Tokushyi een documentaire uit waarin Hilde Janssen - speciaal door de zender daarvoor ingehuurd – een aantal Indonesische vrouwen interviewde. Het leverde een stroom aan reacties op, zowel lovende als ook negatieve en zelfs dreigementen. Van hogerhand werd de op Facebook geplaatste link onmiddellijk verwijderd.,
Volle zaal bij een lezing
De Japanse autoriteiten blijven ontkennen dat zo’n 200.000 vrouwen en meisjes tijdens de Tweede Wereldoorlog werden gedwongen tot seksuele slavernij door het Japanse Keizerlijk Leger. Recentelijke aanmaningen door de Mensenrechten Commissie van de Verenigde Naties deden niets af aan dit halsstarrige Japanse standpunt. Een krachtig deel van politiek rechts – waarbij ook Pr3emioer Shinzo Abe, houdt vol dat de Troostmeisjes professionele prostituees waren en er verder geen enkel bewijs is dat de verhalen van de vrouwen en meisjes over hun seksuele slavernij steekhouden. Het thema zorgt voor een regelmatig opborrelende bron van spanning tussen Japan en zijn buren, met name Zuid-Korea en China.
Grote drukte tijdens seminar
Revisionisme
In de jaren ’90 toonde de Japanse overheid tekenen van bereidheid tot erkenning, zoals in de “Kono-verklaring” (1993) werd gesteld: “Het Japanse Keizerlijk Leger was direct of indirect betrokken bij de totstandkoming van en het beheer over “Trooststations”, waarvoor jonge vrouwen uit China, Korea, Filippijnen en Indonesië tegen hun wil waren gerecruteerd”.
De Japanse regering echter wil deze overeenkomst herzien. De minister van Binnenlandse Zaken Sanae Takaichi verklaarde begin dit jaar dat zij deze “wereldwijd verspreide valse informatie, die de eer van Japan en zijn bevolking tot in de verre toekomst ondermijnt” wil rechtzetten. In deze sfeer is het nogal opmerkelijk – en dapper – dat initiatiefnemer WAM en de KID Ailack Art Hall deze tentoonstelling over de Troostmeisjes willen exposeren.
Fragment van een krantenartikel over de tentoonstelling
Op de dag van de opening en de dagen erna lopen de Japanners opvallend stil langs de foto’s, sommigen de hand voor de mond. Ogen vol ongeloof bij het lezen en horen van de achterliggende verhalen bij de foto’s. Ook de tijdens deze tentoonstelling georganiseerde activiteiten zoals een seminar, een discussie-sessie, een lezing en voordrachten zijn druk bezocht.
Eén van de bezoeksters vertelt: “Ik huiver door de aanblik van die oude vrouwen. Ik weet niet goed wat hun ogen willen zeggen: verdriet of woede. Ik ben blij dat ik er nu wat over weet. Er wordt in Japan niet over gesproken. Maar ik schaam mij een Japanse te zijn en wil mijn excuses aanbieden aan al die vrouwen die zo onder de wreedheden geleden hebben”.
Een ander zegt: “Bij het zien van die foto’s is het alsof ik hun pijn voel. Wat heeft het Japanse leger verschrikkelijke dingen gedaan. Er zijn veel te weinig plaatsen in Japan waar we over de echte geschiedenis kunnen leren. Ik studeer voor lerares en ik zal het mijn leerlingen later zeker vertellen”.
Ook de kranten hebben de foto-tentoonstelling verslagen, een enkele zelfs met een halve pagina groot artikel. De plaatselijke overheden houden zich angstvallig afzijdig. De tentoonstelling is nu te zien in Okinawa in een plaatselijk “War and Peace Memorial”.
______________________
Opmerkingen