‘Racistische’ arrestaties in Indonesië wakkeren protesten van onderdrukte Papoea’s aan
In de Indonesische autonome regio Papoea zijn maandag protesten opgelaaid tegen de vermeend racistische behandeling van Papoea’s in Indonesië.
Duizenden mensen demonstreerden maandag in Jayapura tegen de arrestatie van Papoea-studenten in Surabaya. Beeld EPA
Demonstranten legden de stad Manokwari plat en staken het provinciale parlement in brand. Aanleiding was de arrestatie van 43 Papoease studenten in Soerabaja, die door politie voor ‘apen’ en ‘honden’ zouden zijn uitgemaakt.
De West-Papoease provinciehoofdstad Manokwari lag maandagochtend tijdelijk plat, nadat demonstranten het parlementsgebouw in brand hadden gestoken. Uit televisiebeelden blijkt dat de vernielingen werden aangericht door een groep van ongeveer honderdvijftig mensen die door de straten marcheerden. Behalve de brand in het parlementsgebouw versperden de demonstranten de straten met brandende autobanden en boomtakken.
De betogers in Manokwari stonden niet alleen. Delen van het vliegveld van Sorong, een stad in het uiterste westen van Papoea, werden kort en klein hadden geslagen. Ook was er maandag in Jayapura, de hoofdstad van de aangrenzende provincie Papoea, een geweldloos protest waar duizenden mensen meeliepen.
De protesten laaiden op nadat de Indonesische politie zaterdag op de nationale Onafhankelijkheidsdag 43 Papoease studenten had gearresteerd. De Papoea’s zouden in Soerabaja, hoofdstad van Oost-Java, een vlaggenmast met de Indonesische vlag hebben verbogen. Ze moesten vervolgens bescherming zoeken in hun slaapzaal toen boze burgers hen met stenen bekogelden, meldt de Indonesische krant The Jakarta Post. Volgens de politie werden de studenten enkele uren na hun arrestatie weer vrijgelaten bij gebrek aan bewijs.
De gouverneur van Papoea, Lukas Enembe, zei tegen televisiezender TVone dat de inwoners van Papoea de straat op zijn gegaan, omdat bij de arrestaties ‘extreem racistische woorden zijn gebruikt door omstanders, politie en militairen’. De boosheid ontstond met name nadat de Papoea's een amateurfilmpje zagen, waarin te horen is dat de politie de studenten tijdens de arrestatie uitmaakte voor ‘apen’ en ‘honden’.
Rellen tegen vermeend Indonesisch racisme legden maandag de stad Manokwari in West-Papoea plat. Beeld AFP
Achtergesteld
De provincies Papoea en West-Papoea vormen samen het Indonesische deel van het eiland Nieuw-Guinea. Het gebied in het uiterste oosten van Indonesië is bedekt met bergen en tropisch regenwoud. Voor Indonesië is Papoea vooral belangrijk omdat het rijk is aan grondstoffen. De inwoners van Papoea voelen zich al decennia achtergesteld door de Indonesische overheid en voeren een harde onafhankelijkheidsstrijd.
De Indonesische president Joko Widodo probeerde afgelopen jaren de spanningen weg te nemen door de Trans Papoea-snelweg aan te leggen, die de welvaart van de eilandbewoners moest bevorderen. De president vroeg maandag om vergeving aan de ‘broeders en zusters in Papoea en West-Papoea’. ‘Jullie moeten geloven dat de overheid garant staat voor jullie eer en welvaart’, zei Widodo tijdens een persbijeenkomst.
Er is veel kritiek op de manier waarop Indonesië Papoea bestuurt. Zo stuurden acht Britse parlementariërs 22 juli nog een alarmerende brief naar hun minister van Buitenlandse Zaken Jeremy Hunt. Volgens de parlementariërs is het voor de pers, ngo’s en humanitaire organisaties onmogelijk toegang te krijgen tot West-Papoea. Ook op het Pacific Islands Forum, dat afgelopen week bij elkaar kwam op Tuvalu, waren de mensenrechtenschendingen op Papoea onderwerp van gesprek. Indonesië maakte bezwaar tegen de beschuldigingen.
Papoea was tot 1962 een Nederlandse kolonie. De Papoea's wilden onafhankelijkheid, maar Indonesië eiste het gebied op omdat het meende recht te hebben op heel voormalig Nederlands-Indië. De Verenigde Naties en de Verenigde Staten steunden die claim omdat zij Indonesië nodig hadden in de strijd tegen het oprukkende communisme in Zuid-Oost Azië. Na een omstreden referendum, waarbij nauwelijks meer dan duizend Papoea's voorstemden, werd het gebied in 1969 ingelijfd door Indonesië. Papoea bezit nu een speciale autonome status.
De Nederlandse politie pakte in 2014 tijdens Nationale Veteranendag de 25-jarige Iskandar Bwefa op nadat hij had gezwaaid met de vlag van Westelijk Nieuw-Guinea. Sinds het gebied in 1962 in Indonesische handen kwam, is de vlag, Morgenster, voor veel veteranen – zeker voor de honderden Papoea’s die aan Nederlandse kant vochten – een symbool geworden tegen de Indonesische overheersing. Voor Indonesië ligt dat anders.
De toenmalige Indonesische president Susilo Bambang Yudhoyono nodigde in 2009 de voormalige Papoealeider Nicolaas Jouwe uit om terug te keren naar Indonesië. Op 85-jarige leeftijd reisde (de inmiddels overleden) Jouwe na 47 jaar ballingschap in Nederland terug naar zijn geboorteland, strijdbaar als altijd.
Opmerkingen