PASAR MALAM, DE PASAR IS PASSEE, VOORBIJ,
Een persoonlijke overpeinzing van: Albert van Prehn (ICM Moderator
Het pasar seizoen is weer daar, menige stad of plaats herbergt wel een of ander pasar.
Ik heb geen tijd om alle pasars te bezoeken, maar een ding zal voor mij geen verrassing meer inhouden en dat is het bezoek.
Het maakt niet uit welke pasar ik ook bezoek, de overeenkomsten zijn dezelfde, althans er is een uitzondering en dat is de pasar malam besar te den haag.
Je mag van alles aandragen als kritiek, en ik ben nogal kritisch ingesteld, het is toch iets anders van opzet dan de gemiddelde pasar hier te lande.
Ik heb geen tijd om alle pasars te bezoeken, maar een ding zal voor mij geen verrassing meer inhouden en dat is het bezoek.
Het maakt niet uit welke pasar ik ook bezoek, de overeenkomsten zijn dezelfde, althans er is een uitzondering en dat is de pasar malam besar te den haag.
Je mag van alles aandragen als kritiek, en ik ben nogal kritisch ingesteld, het is toch iets anders van opzet dan de gemiddelde pasar hier te lande.
Ik heb mij weleens afgevraagd, wat doet mensen een pasar organiseren, is het winst bejag of ook een soort ideologie.
Beide aspecten spelen een rol denk ik en ik gun alle organisatoren hun winsten, wat laten wij eerlijk zijn, zij bieden ons toch keer op keer een stukje cultuurgoed aan, als Indische gemeenschap en ook onze vele Nederlandse bezoekers, iets wat sterk aan onze cultuur is gerelateerd. Daarom kan ik met enige kritische waarnemingen wel stellen dat deze organisatoren goed werk doen.
Als criticus moet ik ook, en dat is helaas, een kanttekening maken bij sommige organisatoren. Ik bedoel de wijze van oncollegiaal gedrag en wedijver. Natuurlijk hoor ik het een en ander als men loopt te klagen over het gedrag en mentaliteit van collega organisatoren. Het is soms net oorlog en dat vind ik nou persoonlijk erg erg jammer. Want wie is er bij gebaat om elkaar de das om te doen?
De organisatoren in personae zeker niet, want de ene zijn dood zal de ander zijn brood echt niet zijn. Ga maar na voor je jouw collega om zeep hebt geholpen gaat een lang tijd voor bij, je moet vele concurrerende pasar houden om iemand van het toneel te verwijderen.
Wat is het gevolg ervan, een massa aanbieding van pasars op gelijktijdige tijdstippen en soms ook in dezelfde plaatsen. De dupe ervan is de standhouder en tegelijker tijd gooit de pasarorganisator zijn eigen ruiten in, want veelvoud maakt oververzadiging. Bij de tijd dat de concurrent uitgeschakeld is, is het publiek pasar beu.
Dat is een van de aspecten waar men denk ik hier te lande aan moet denken, veelvoud en concurrentie is niet goed voor het product wat afhankelijk is van een kleine groep bezoekers. Gemeten naar de plaatselijke bevolking is het bezoek in verhouding te laag tegenwoordig. En wie zullen de bezoekers moeten zijn? Ik denk vele die al een pasar hebben bezocht want ga maar na, als een plaatsje een aantal duizenden inwoners heeft, zullen er slechts een handje vol de pasar gaan bezoeken. Dat is realiteit en dan nog komen er ook vele fanaten uit andere plaatsen.
Ik denk dat gezien de aard van de bezoekers dat je zuinig met de pasars moet omgaan, in die zin, niet te veel van het zelfde en niet te veel achtereen. Leuk als je veel pasars organiseert maar daarbij organiseer je ook de verzadiging.
De modus voor succes ligt in de inventiviteit van de organisator, als het je lukt om even anders te zijn dan de doorsnee, bereik je dat jouw pasar het bezoekers aantal trekt waar je op hoopt. Zal niet gelijk zijn, maar bijzonderheid gaat van mond tot mond.
Dus wat moet de pasarorganisator doen om zijn pasar zo speciaal te maken? Naar onderdelen zoeken die de pasar anders maakt dan de vele collega’s. Het is aan de organisator zelf om hierover goed na te denken alvorens hij überhaupt met zijn planning bezig is, lijkt mij commercieel gezien.
Ik draag de pasar organisatoren een warm hart toe, want het is niet niks om zo’n evenement op te zetten. Er zijn financiële risico’s aan verbonden en je investeert heel veel tijd en stress erin.
Dus leve de pasar bazen, moge jullie het succes krijgen die jullie verdienen. Zoals het er nu voor staat is dat geen zekerheid en dreigen de pasars te verdwijnen. Mede, en dat zeg ik ter ondersteuning, door de pasarbazen zelf.
Wat bieden die voor bijzonderheid? Het zijn NIET de artiesten die het moeten maken, hebben wel een grote rol in het geheel, maar daar moet je niet afhankelijk van zijn.
Hoe creëer je de uitnodigende sfeer? Hoe stel je jouw kramen samen, biedt dat het publiek wat?
Een samenraapsel van kramen die je op ieder pasar ziet is gezien de specialiteit moeilijk te selecteren, er zijn altijd wel dezelfde specifieke kraamhouder, dat kun je niet omzeilen.
Een ander aspect wat ik meemaak als bezoeker maar ook als musicerende muzikant is dat de kraamhouders veel al erg passief achter hun kraampjes zitten, niets van uitstraling dan alleen wachten op koopjes jagers.
Ik denk dat je daarmee al moet beginnen, de kraamhouders in het licht zetten, en dan niet een keer, maar keer op keer, ieder op zijn beurt met zijn specialiteit. Ook de kraamhouders zullen meer actie moeten ondernemen dan alleen maar passief afwachten. Een pasar moet een spektakel zijn, je moet als publiek meegevoerd worden in het rumoer en misschien is het ook leuk om mobiele venters in te zetten die met hun koopwaar de pasar rondstruinen.
Wat de muziek en entertainment betreft zou ik als publiek graag eens wat anders zien dan optredende bands die hun sets afwerken. Als ik het mocht kiezen zou ik als muzikant een concertachtig optreden willen doen, met mijn eigen specialiteiten als band en zeker niet wat men op de kumpulans ook hoort. Een pasar podium leent zich bij uitstek voor een theater show of concert. Optredens van bands die hun gebruikelijke repertoire afdraaien zou ik beperken, of een act van een of ander concert invoegen, als is het maar kort. Gebeurt nu ook met bekende artiesten, het kan ook door bijvoorbeeld een echt concert te geven in de bandvorm. Het is maar een idee, tuurlijk persoonlijke wens als ik een pasar zou bezoeken.
Het publiek bestaat vaak uit vele plaatselijke inwoners en die staan vaak even te kijken naar de muziek om vervolgens weer weg te lopen. Jammer is dat want juist als je het podium voor een korte tijd vult zou je eigenlijk het publiek moeten vasthouden, waarna het spektakel van de kraamhouders weer zou moeten volgen.
Een pasar is een bijzonderheid en zou als bijzonderheid moeten kunnen fungeren om de dalende bezoekersaantallen tegen te gaan. Het moet niet zo maar een braderie zijn, men moet er als het voorbij is nog over moeten praten.
Een positieve indruk maken leent zich voor het bezoekers aantal voor de volgende keer.
Het is moeilijk, ga er maar voor staan als pasar baas. Ik geef deze mensen zo wie zo een pluim dat ze het aandurven.
Anderzijds vind ik het erg jammer dat men niet verder nadenkt dan alleen een pasar op te zetten voor economisch gewin alleen. Dat belemmert mijnsinziens de creativiteit.
Gezien de dramatische terugloop die vele oorzaken heeft, o.a. de geldcrisis waarin wij verkeren, de onzeker heden voor het bestaan doet veel, maar aan de andere kan speelt de verzadiging een grote rol in het geheel.
Men moet wat anders verzinnen en zeker met elkaar samenwerken anders is het:
PASAR MALAM, PASAR VOORBIJ.
Een persoonlijke overpeinzing van:
Albert van Prehn (ICM Moderator)
Opmerkingen
Selamat siang sobat Albert,
In de laatste vier jaren heb bij mijn jaarlijkse bezoeken altijd het geluk gehad een enkele pasar malam te bezoeken. En ik moet je helaas gelijk geven. De eerste twee keren voelde ik me echt weer thuis vanwege de sfeer die er heerste. Het deed me aan de laatste die in Semarang had mogen beleven voor het vertrek naar Nederland. En dan heb ik het niet over de muziek en dans groepen, maar echt over de stands die het warong idee overbrachten, of de tempat makan. Je kon altijd een gesprek aan met de mensen in de warongs of in de tempat makan. Hoewel goed georganiseerd alles leek echt een eigen spontaan karakter te hebben die aan het verleden beantwoorde. De laatste twee jaren, dit jaar kon het helaas niet, had ik echter het gevoel dat de sfeer, de spontaniteit niets natuurlijks meer had maar een zekere automatisme in zich alsof het om een tentoonstelling van waren en voedsel ging. Ook muziek, weinig dans, had een air van nou ja we moeten er zijn.
Ik weet niet of ik als zo'n jaarlijkse bezoeker gelijk heb in mijn opmerking en of één en ander gevoed wordt door mijn verlangen het verleden niet te verliezen. (Ik heb helaas de pasar malam besar van den Haag nog niet kunnne bezoeken). Maar ik ben het met je eens dat de pasar malam toch een véél wijdere betekenis heeft voor de indo, zij het eerste, tweede of derde generatie. Echte tradities zouden niet verscholen moeten worden door het voorkomen van de risicos van de opzet. Ik heb het gevoel dat de pasar malam zich meer naar de traditionele echtheid van hetgeen geboden wordt. Ik ben er zeker van dat daarvoor in Nederland de nodige "human and material resources" te vinden zijn die zich voor zo'n dergelijke sfeer beschikbaar zijn. Mischien is het centrale punt, wat jij ook vermeldt, de pasar malam zijn culturele belangrijkheid terug te geven door niet zo te atomiseren in vele kleinere pasars maar minder pasars van grotere omvang en echt traditionele aanbod in ruimere gebieden te centraliseren en door gerichtte promotie bezoekers binnen een bepaalde omtrek-straal aan te trekken door een dergelijke aanbieding.
Toch hoop ik bij mijn volgend bezoek weer een pasar malam te vinden.
Dengan selamat hangat y que haya suerte
Jean Andries SCHELL DE NIJS, Barcelona