Oorlogsgraven in de Javazee verdwenen
Bron: NICC Magazine editie december 19.12.2016
3D foto van de nu lege rustplaats van de Exeter (Foto The Guardian)
Twee Nederlandse scheepswrak-ken, die voor de kust van Java tijdens de Tweede Wereldoorlog bij de Slag in de Javazee in 1942 tot zinken zijn gebracht, zijn geheel verdwenen. Een derde scheepswrak is voor een groot deel verdwenen. Het gaat om de
Archieffoto van Hr.Mr. Kortenaer (foto ANP)
Marineschepen Hr.Ms. De Ruyter, de Hr.Ms. Java en de Hr.Ms. Kortenaer. Dit is door het Ministerie van Defensie gemeld. Een en ander kwam aan het licht toen het Karel Doormanfonds de wrakken wilde laten filmen in verband met de 75e herdenking van de Slag in de Javazee.
Een internationaal team van duikers ontdekte de vermissing van de schepen. Alledrie de Marineschepen vergingen tijdens de Slag in de Javazee op 27 februari 1942, waarbij 915 Nederlandse en 219 Indonesische marinemannen om het leven kwamen, waaronder de Schout-Bij-Nacht Karel Doorman. De toedracht naar het verdwijnen lijkt duidelijk, maar onderzoek zal het bewijs ervoor moeten leveren.
Slag in de Javazee, 27 februari ‘42
Waarschijnlijk hebben schroot-handelaren de wrakken in stukken geknipt en naar Madura gebracht. Al sinds enkele jaren zouden op deze manier scheepswrakken die
voor de kust van Java lagen zijn “opgeruimd”. Dit is in strijd met het internationale zeerecht, dat stelt dat gezonken oorlogsschepen worden beschouwd als oorlogsgraf en daarmee als onderzees cultureel erfgoed.
75e herdenking
Omdat dergelijke oorlogsgraven in vrijwel alle gevallen tevens nog stoffelijke resten bevatten van de omgekomen Marinemensen moet dit voor de nabestaanden zeer schokkend zijn. Wij brengen hierbij in herinnering dat wij jaarlijks een bericht publiceren betreffende de herdenkingsreis naar de Javazee door de V.O.N. (Vereniging van Overlevenden en Nabestaanden van de Slag in de Javazee). Met de 75e herdenking van de Slag in de Javazee aanstaande zullen zij – zeker in deze omstandigheden – alle sterkte nodig hebben die maar denkbaar is.
Archieffoto van HMS Exeter (foto The Guardian)
Het ministerie van Defensie deelt ten overvloede nogmaals mede, dat oorlogsschepen oorlogsgraven zijn en de laatste rustplaatsen van omgekomen militairen zijn. Het ernstige vergrijp grafschennis is hier dus zeker van toepassing. De nog in leven zijnde Marinemensen van de Slag in de Javazee zijn persoonlijk door het Karel Doormanfonds op de hoogte gebracht. Ook de nabestaanden zijn er middels een brief van in kennis gesteld.
Teller staat nu op zeven
Niet alleen drie Nederlandse oorlogswrakken zijn weg. Naar nu blijkt zijn ook drie Britse scheeps-wrakken en een Amerikaanse onderzeeër verdwenen. Onbekend is of het hierbij zal blijven. Waarschijnlijk zullen ook andere landen die in dit zeegebied hun oorlogswrakken hebben liggen gaan controleren of ze er nog liggen. We hebben het vermoeden dat het aantal nog wel zal stijgen. Op de plek waar ze lagen zijn nu grote kuilen en gaten gevonden, aldus de Britse krant The Guardian (https://www.theguardian.com/world/2016/nov/16/british-second-world-war-ships-illegal-scavenging-java-sea).
De Britse oorlogsgraven die verdwenen zijn betreffen de HMS Exeter, HMS Encounter en HMS Electra. Op het moment dat de verdwijning van de Nederlandse scheepswrakken ontdekt was, wist het Ministerie van Defensie ook van de Britse schepen, maar men hield dit stil om de Britse autoriteiten in de gelegenheid te stellen de nabestaanden van hun
Een van de scheepssloperijen op het eiland Madura, waar de opgeknipte wrakken waarschijnlijk zijn beland.
omgekomenen in kennis te stellen. Toen dit was gebeurd, verscheen het artikel in The Guardian. Het wrak van de Amerikaanse onder-zeeër die verdwenen is, is vrijwel zeker de USS Perch.
Tijdens zijn bezoek aan Indonesië heeft Premier Rutte van gedachten gewisseld met President Joko Widodo, die heeft toegezegd alle medewerking te geven aan een intensief onderzoek naar de verdwenen schepen. Rutte noemt de verdwijning van de oorlogs-graven “Buitengewoon ernstig en diep ingrijpend voor de nabestaanden. Indonesië ziet het belang van dit dossier zeer en wil graag met Nederland samen-werken”.
In een extra perscommuniqué verklaren de Ministers Hennis-Plasschaert (Defensie) en Bussemaker (OCW) dat de uitdaging voor de bescherming van oorlogsgraven ter zee bijzonder groot is. Helaas echter is het onmogelijk om alle locaties fysiek te beschermen tegen roof en schennis. Met het oog op het bewustzijn is samenwerking met de betrokken staten onder wiens vlag de schepen voeren, maar ook van de locaties waar de wrakken zich bevinden, noodzakelijk. Gepoogd moet worden om zoveel mogelijk te handhaven en op te treden tegen overtreders.
editie december 19.12.2016
__________________________
Opmerkingen
110