Voor de allereerste keer toont Museum Volkenkunde in Leiden een bijzondere verzameling voor-werpen die normaal in het depot verblijven: Indonesische bronzen. Meer dan 200 bronzen zijn er opgesteld. Op het eerste gezicht weinig opvallend, maar bijzonder vanwege de omvang, ouderdom en betekenis van de collectie.
De bronzen beelden bieden een schat aan informatie over de geschiedenis van Indonesië. Niet alleen over artistieke ontwikkeling maar ook over rituele betekenis, materiaalgebruik, handelsrelaties, economische ontwikkelingen en het koloniale verleden. Het gaat om kleine beeldjes van Hindoe en boeddhistische goden en rituele voorwerpen. De meeste zijn op Java gevonden maar komen daar oorspronkelijk niet vandaan. Niet zo gek gezien het feit dat Java altijd arm geweest is aan metalen.
Hindoeïsme en Boeddhisme
De beeldjes zijn eeuwenoud: ze 15e eeuw. In die periode was Java een centrum van hindoeïsme en boeddhisme. Vanaf de vijfde eeuw had de Indiase cultuur een grote aantrekkingskracht op delen van Indonesië. Lokale vorsten gingen het Sanskriet, de Indiase elite-taal, gebruiken en zij stichtten Hindoeïstische en Boeddhistische koninkrijken. Op Java ontstond tussen de zevende en vijftiende eeuw een bloeiende cultuur die grootse monumenten naliet, zoals de reusachtige Boeddhistische Borobudur en de Hindoetempel van Prambanan.
Culturele verbinding en de uit-wisseling van kennis en handels-contacten waren in dit gebied heel lang al aan de orde van de dag.
Onderzoek
Hoe en waarom dit proces van cultuuruitwisseling met India op gang kwam, is nog niet helemaal duidelijk. De Indonesische bronzen uit ons depot kunnen hier een nieuw licht op werpen. Kunsthistorisch onder-zoek laat zien dat sommige beeldjes sterk lijken op Indiase beeldjes en waarschijnlijk uit India komen. Er is ook een spiegel die uit China moet zijn gekomen. Door recent onderzoek naar scheepswrakken in de Javazee weten we dat er metaalstaven werden geïmporteerd. Technisch onderzoek naar het metaal van de bronzen zou helpen om het plaatje van de contacten tussen Indonesië en de buitenwereld completer te krijgen.
De tentoonstelling is te zien vanaf 16 juli in Museum Volkenkunde, Steenstraat 1, 2312 BS Leiden. Openingstijden: dinsdag t/m zon-dag van 10.00 tot 17.00 uur. Meer informatie: www.volkenkunde.nl.
Opmerkingen