Lekker opscheppen tot je een complete rijsttafel op je bord hebt. En dan aanschuiven en samen eten en praten.
door
DEN HAAG De drukbezochte nationale herdenking van de Japanse capitulatie en daarmee het einde van de Tweede Wereldoorlog in het hele koninkrijk is elk jaar een indrukwekkende gebeurtenis. De plechtigheid bij het Indisch Monument in Den Haag wordt altijd rechtstreeks uitgezonden, maar minder bekend is het programma in de middag. Dan gaan honderden mensen met Indische wortels tafelen en herleven oude tijden.
De geur van gado-gado en saté is onvermijdelijk bij het betreden van de keukentent op de parkeerplaats van het hotel waar het middagprogramma is. Aan lange tafels praat iedereen met elkaar. Indische saamhorigheid.
„Schuif aan! Wilt u een satéstokje?”, vraagt Kitty Kommer. „Indische mensen hebben het altijd over eten. We eten het liefst de hele dag.”
De 77-jarige Haagse legt uit dat het tafelen een essentieel onderdeel is van de herdenking. Als haar gezondheid het toelaat, is ze er elk jaar bij. „Wie aansluiting wil hebben, schuift gewoon aan. Dat gaat heel makkelijk”, legt de op Celebes geboren dame uit. „We zijn echt samen aan het eten.”
Emotioneel
Zelf heeft ze aansluiting gevonden bij de 63-jarige Virginia. Ze is voor het eerst bij de herdenking in de hofstad. „Het was heel emotioneel. Normaal kijk ik het thuis, maar dit is toch wel anders”, zegt ze plechtig. „We hebben hier allemaal dezelfde gevoelens en gedachten.”
Virginia is in Nederland geboren, haar ouders komen uit Nederlands-Indië. „Bij ons thuis was er complete stilte over de oorlog”, zegt de Haarlemse tijdens het eten. „Mijn zoon Justin, de derde generatie, heeft mij aangestoken. Hij vroeg zich af: wie ben ik eigenlijk?”
Vijftien jaar lang heeft Virginia de verhalen van haar ouders proberen te ontrafelen. Zo kwam ze er bijvoorbeeld achter dat haar vader op 18-jarige leeftijd vrijwillig bij de KNIL ging.
Kamp
Kitty groeide op in een kamp en herinnert zich Indië nog goed. De toespraak van dichter en schrijfster Ellen Deckwitz tijdens de nationale herdenking bracht haar bijna in tranen: „Ik heb nog altijd heimwee. Het was allemaal zo herkenbaar. De oorlog was verdrietig, maar soms weer vrolijk. We dansten en zongen om de ellende te vergeten. De toespraak haalde heel veel dingen naar boven. ”
Opmerkingen