Indonesië heeft buik vol van ramadanpolitie Door: Michel Maas
'Sociale media zijn geweldig!' jubelt een tweet. Twitter en Facebook hebben een overwinning geboekt, een kleine overwinning, maar eentje die verstrekkende gevolgen kan hebben. Het eethuisje van ibu Saeni mag tijdens de vastenmaand in de middag gewoon open zijn, en er is niemand die het haar nog mag verbieden. Dank zij het internet.
Onderkant formulier
Indonesië was al gewend geraakt aan knokploegen die met een beroep op de Koran café's in elkaar sloegen. Het raakte ook gewend aan het feit dat de islam steeds zwaarder begon te wegen, en leek niet meer op te kijken van islamitische regels en verordeningen die her en der in het land werden ingevoerd. Toen het eethuisje van ibu Saeni vrijdagmiddag werd gesloten omdat zij zondigde tegen de ramadan leek ook dat een beklonken zaak.
De 'Polisi PP', de ordedienst van de gemeente Serang, viel op last van de burgemeester haar povere nerinkje binnen. Een lokale verordening verbood de verkoop van eten tijdens vastenuren. De 53-jarige Saeni smeekte om genade, maar de ordebewaarders gaven geen krimp: zij goten alle etenswaren in plastic zakken en namen die mee. Saeni bleef achter in haar eethuisje. Alles wat zij bezat waren een paar gebarsten plastic krukken, een kleine glazen vitrine en dat eten, waar zij al haar geld in had gestoken. Nu had zij geen eten meer, en geen geld om nieuw eten te kopen.
Een brug te ver
Saeni's tranen raakten een snaar bij heel veel Indonesiërs. De ontruiming was live op de televisie. De beelden zouden die dag honderden keren herhaald worden, en worden overgenomen door alle televisiestations van het land. Saeni's tranen raakten een snaar bij veel Indonesiërs. Zij hadden zich de islamisering altijd laten welgevallen, hadden nooit geklaagd, maar dit ging te ver.
Op Twitter en Facebook stak een storm op. 'Ibu Eni' was trending, en het duurde niet lang of haar zaak drong door tot in de hoogste regionen van het land. Vice-president Jusuf Kalla was een van de eersten die commentaar leverde. Er bestond geen wet, ook niet in de Koran, die mensen verbood tijdens de vastenmaand eten te verkopen, zei hij: 'Waar moeten anders al die mensen die niet vasten gaan eten?'
In strijd met godsdienst vrijheid en tolerantie
De minister van Godsdienstzaken, leidende figuren uit de islamitische wereld, iedereen schoof aan om uit te leggen dat de Koran niets zei over de verkoop van eten, en dat deze actie in strijd was met godsdienstvrijheid en tolerantie. President Joko Widodo zelf mengde zich in de discussie en zei dat de actie van de burgemeester van Serang 'op geen enkele manier te rechtvaardigen was'.
De storm ging maar niet liggen en werd ten slotte zo hevig dat de burgemeester deemoedig op de televisie verscheen om zijn excuses te maken. Hij sprak van 'een vergissing' en kondigde aan dat het eetverbod in de vastenmaand onmiddellijk werd ingetrokken.
3000 verordeningen schrappen
De zaak 'Ibu Eni' is daarmee nog niet afgesloten. Dit is nog maar het begin. President Widodo heeft aangekondigd dat hij op zeer korte termijn drieduizend plaatselijke verordeningen gaat schrappen, omdat die in strijd zijn met de nationale wetgeving. Onder die drieduizend zijn ongetwijfeld meer verordeningen die een islamitisch karakter hebben. De verontwaardiging over het lot van Saeni kan de president een belangrijke steun in de rug geven. Die zal hij nodig hebben, want tot nu toe is het niemand gelukt om de opdringerige islamisering van Indonesië een halt toe te roepen.
Saeni zelf kon nauwelijks bevatten wat haar overkwam. De ene na de andere omroep kwam bij haar langs om haar verhaal te horen en op het internet kwam een inzamelingsactie voor haar op gang. President Widodo schonk persoonlijk 10 miljoen rupiah (een kleine 700 euro). Dat alleen al was een kapitaal voor iemand die gewend was van een euro per dag rond te komen. Opnieuw kwam zij op de televisie, opnieuw huilend, maar nu van geluk. 'Ik heb nog nooit in mijn leven twintig miljoen rupiah gezien', huilde zij. 'Het is geen twintig miljoen. Het is meer', zei de interviewster, 'het is al vijftig miljoen'. Dat was in het weekeinde. Maandag stond de teller al op 265 miljoen, 17.500 euro. Genoeg om een heel restaurant te kopen.
De Volkskrant
ICM 16,7.16
Opmerkingen
67