Het verhaal van Chris Bouman
De ouders van Chris waren allebei Indische Nederlanders. Zijn vader was al gepensioneerd, hij was assistent-resident geweest op Borneo. Uit zijn eerste huwelijk had hij vier kinderen. Het huwelijk met de moeder van Chris, die zelf al een dochter had, was zijn tweede huwelijk. Samen kregen ze twee kinderen: Chris en Boudewijn.
foto - Chris Bouman
Chris zijn vader werd in december 1941 gemobiliseerd en overleed in oktober 1944 in krijgsgevangenschap. Chris bleef als baby met zijn moeder en de andere kinderen achter. Zij hoefden niet in een Japans gevangenenkamp, zoals de blanke Nederlanders. Al gauw vertrokken de kinderen uit het eerste huwelijk van zijn vader naar familie in Bandoeng, zodat zijn moeder het minder zwaar kreeg. Halfzus Roos, Boudewijn, Chris en hun moeder bleven gedurende de oorlog bij elkaar. Zij hadden het geluk om al die tijd in hetzelfde huisje in Malang te blijven wonen. In het najaar van 1944 kreeg zijn moeder van de Japanners het officiële hoofddeksel van zijn vader, dat hij als assistent-resident gekregen had. Dit was het teken dat hij overleden was.
Chris herinnert zich weinig uit die tijd. Wel weet hij nog hoe het eindigde. In oktober 1945 reed er een vrachtauto voor het huis en moesten zij instappen met achterlating van alle bezittingen.
foto - Boudewijn en Chris met hun moeder
Zijn moeder griste nog gauw wat foto’s van het dressoir en pakte de koffers die al klaar stonden. Ze vertrokken naar het grootste gevangenenkamp dat de Indonesiërs voor Indo’s en blanken ingericht hadden. Elk gezin kreeg slechts één kamer.
Na ongeveer een half jaar moesten ze ook daar weer weg. Het eerste deel van de reis ging per trein. Geruchten gingen dat de passagiers van de eerste treinreizen vermoord waren. Iedereen was doodsbang. Het tweede deel van de reis ging met een bommen werper. Omdat er weinig plaats was, werd Chris als kleinste bij zijn moeder op schoot vastgebonden. Nog vaak
droomt Chris van deze nare vlucht naar Batavia. Ze wilden bij familie gaan wonen, maar ook de familie van zijn moeder bleek op de vlucht. Daarom reisden ze door naar Bandoeng, waar ze bij een oom konden logeren. Chris kreeg tyfus en dysenterie en moest twee maanden in het ziekenhuis blijven.
Veilingbrief, waaruit blijkt dat de moeder van Chris toch nog aardig wat bezittingen heeft kunnen terugkopen
In 1947 kregen ze de keuze om naar Nederland te vertrekken of terug te gaan naar Malang. Het laatste gebeurde, maar bij aankomst bleek het huis compleet leeggeroofd. Via het plaatselijke veilinghuis konden ze uiteindelijk een behoorlijk deel van hun bezittingen terugkopen.
In augustus 1950 vertrokken Roos, Boudewijn en Chris en hun moeder naar Nederland. Voor hun vertrek verkochten zij hun inboedel, met uitzondering van een kamferkist, het huwelijksgeschenk van zijn vader aan zijn moeder. De kist is een belangrijke herinnering aan zijn kindertijd en aan zijn moeder en is daarom heel erg dierbaar.
Deze kamferkist en het verhaal erachter is nu te zien in de tentoonstelling in het Museon. Het Museon is een educatief museum voor een breed publiek, dat de mens en zijn rol in de samenleving centraal stelt. Het wisselt informatie uit over allerlei actuele onderwerpen uit de wereld van natuur, cultuur, wetenschap en techniek, legt dwarsverbanden en biedt inzichten.
De tentoonstelling Buitenkampers, de kleur van overleven is een expositie over Indo-Europeanen (Nederlanders met een Indonesische vader of moeder) die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Indonesië buiten de kampen verbleven.
Tijdens de Japanse bezetting verdween de blanke bevolking van Nederlands-Indië in honderden interneringskampen, die volledig afgesloten waren van de buitenwereld. De mannen werden
gescheiden van de vrouwen en kinderen, waarbij bovendien de jongens vanaf 10 ook nog eens apart werden opgesloten in Jongenskampen. Voor de meeste mensen duurde deze internering bijna drie jaar of langer.
In totaal werden 140.000 burgers en militairen geïnterneerd. Ruim 120.000 Indo-Europeanen, Nederlanders met een Indonesische ouder of voorouder, bleven buiten het kamp. Nog te zien t/m 5 januari 2014 in het Museon, Stadhouderslaan 37, 2517 HV Den Haag. Voor meer informatie, zie: http://museondenhaag.tumblr.com/#sthash.R9qzYvWF.dpuf
Opmerkingen