Indo Rock ons cultureel paradepaardje? (10) door: Albert van Prehn
Teveel sambal oelek of atjar tjampoer?
Ja, dat moet de titel maar eens worden van dit epistel wat ik voor NICC Magazine indien. Zo langzamerhand is er al heel veel bekend over het (fenomeen) Indo rock. De enige rock die ik ken is geen indo rock, wel mijn moedersrok waar ik als kind veel aan hing. Nu we het toch over kind zijn hebben ga ik terug naar het leven van toen in Jakarta in de periode 1950 tot het vertrek einde 1958 van mijzelf en mijn familie, kennissen en vrienden.
De muziek van onze Elvis was met zijn hits uit die vroege periode wel nummer één, en daarachter volgen nog wat van die rockers van toen, Fats Domino, met zijn Blue Berry Hill en nog zo vele anderen. De periode van de orkesten was grotendeel als voorbij, Glenn Miller en nog wat klinkende namen die ik niet eens ken, omdat ik te jong was.
Ik ken de jaren van Les Paul, Patty Page, Doris Day en niet te vergeten Patsy Cline. Ik vind haar muziek nog steeds apart en af en toe draai ik haar nummers, sweet dreams, I’m only walking, mooi. De muziek was nog niet zo geavanceerd en de instrumenten die toen werden gebruikt waren nog niet zo versterkt als nu, dus de opnamen zijn wat ik noem nog in een primitief stadium. De contrabas die je bijna niet waar-neemt, de elektrische gitaar die zonder effecten klinkt als de pedaalsteel kortom je zou zeggen, als je nu in de oefenruimte speelt klinkt het vele malen beter. Wij hebben goede gitaren en versterkers, de zang-installatie is superieur vergeleken bij die toen werden gebruikt. Het drumstel is uitgebalanceerd en heeft niet meer die sound van een fanfare.
Ja, nostalgie ten top en toch was het leven van alle dag toen veel meer gerelateerd aan de radio dan nu. De programma’s die de pop muziek uitzonden waren niet zo als heden ten dage waar de presentator zich zelf profileert met allerlei persoonlijke grapjes, babbels etc. Het was toen wel wat zakelijker, oubollig zou je nu zeggen. De radio’s toen waren ook niet echt van de kwaliteit van nu, maar toch was het leven veel romantischer. Het was niet zo hectisch en je had niet zoveel van alles zoals nu. Je weet tegenwoordig niet eens meer wat je wel en niet hebt. In die tijd was het leven te overzien, geen tig mobieltjes, laptops, iPads, en weet ik veel wat nu jouw leven zo beheerst dat je eigenlijk geen tijd meer hebt om jezelf te zijn.
De muziek was voor de jeugd heel belangrijk en die richtte zich naar de romantiek die er vanuit de rock and roll op hen afkwam. Zo waren de films nog romantisch, de helden waren echte helden, de meisjes vrouwelijk en kuis, de moraal was een belangrijke factor en alles had zijn weerslag op de jeugd net als nu, maar dan wat meer zou ik zelf zeggen beschaafder. Als ik nu een jeugdprogramma zie, dan zit er teveel overmatig geweld in. Zelfs de tekenfilms, men vernietigt elkaar alsof het de gewoonste zaak van de wereld is. Ach, ik denk dat ik mijn leeftijd niet meer mee heb.
De rock and roll was helemaal in het leven van de jongeren verweven, je had diverse kauwgum, bubble gum merken die de plaatjes van de sterren als verpakking hadden en men spaarde en ruilde die ook. Voorts kon je meezingen met de tekstboekjes die je her en der in bepaalde winkels kon kopen, zoals Tuney Tunes en nog meer waar ik de benaming van ben vergeten. Ik had het geluk dat mijn moeder nogal van muziek hield en regelmatig een fuifje gaf thuis waarbij dan een life bandje thuis voor de gasten kwam spelen. Ik zie ze nog voor me. De contra bas, een drumstel met die grote basdrum een snare een paar bekkens en een tom. De gitaren waren wel elektrisch, aangesloten op versterkers die eenvoudig van aard waren. Het klonk, de muziek was een kopie van de bekende hits die je dagelijks via de radio hoorde. De muzikanten waren gekuifd, en leken of probeerden te lijken, op Elvis, James Dean, en nog meer van die toenmalige sterren.
Ik zag dezelfde samenstellingen later terug in Nederland en eigenlijk was de sfeer verdwenen die er toen was, ik noem het de romantiek. Het was zakelijker, afstandelijker en ik denk dat het door het klimaat, de levensstijl, en onze situatie was. De meesten van ons zaten in pensions en men leefde hier meer binnen dan buiten. Het was anders, de muziek scheen toch anders te klinken dan in een tropenland denk ik. De temperatuur, de zwoele nachten, ik hou het maar daarop.
Ach, en onze muzikanten, ze gingen door. De een na de andere band werd opgericht en men speelde nog steeds, zoals het in het voormalige kolonieland eraan toeging. Alleen, de westerse inslag is er toch wel ingeslopen en de muziek werd een beetje atjar tjampoer en sambal oelek, van beide continenten wat. Het werd indo rock genoemd. __________
Opmerkingen