DE INDISCHE NEDERLANDERS,
EEN VERGETEN OF MISKEND VOLK?
Mark Rutte is onze eerste premier met een beetje Indische achtergrond, zo mag je hem classificeren. Ik heb ooit eens gelezen dat hij het enige Rutte gezinslid is dat geboren werd op Nederlandse bodem.
In de wereldgeschiedenis neemt de band tussen Nederland en Indonesië een bijzondere plaats in. Drie en een halve eeuw lang zijn deze twee landen (metaforisch gezien David en Goliath) nauw aan elkaar verbonden. Zonder dat de beide culturen het beseffen is er een fundamentele verbondenheid met elkaar door de lange verbintenis die ze met elkaar hebben gehad. Je ziet verwevenheid in de taal, in de kookkunst, in de muziek, in het cultureel erfgoed enz.
Nederland heeft haar eeuwenlange weelde te danken aan de rijkdommen van Indonesië, met name de natuurlijke grondstoffen. Multatuli omschreef het heel treffend: Nederland drijft op de Gordel van Smaragd.
Uit de lange verbintenis tussen deze twee landen is het Nederlands-Indisch/Indisch Nederlands volk ontstaan, ook wel (populair) genoemd de Indischen. Een volk dat ontstaan is uit de kruising tussen twee volkeren. De verhoudingen tussen de Indischen en de Nederlanders maar ook de Indischen en de Indonesiërs stonden een hele eeuw lang onder spanning. Toen Indonesië diens vrijheid proclameerde kwamen de Indischen tussen twee vuren te staan.
De Indonesiërs moesten de collaborateurs niet meer en de Nederlanders moesten de bastaards ook niet. In de ronde tafel conferentie van Linggarjati werden de Indischen uitverkocht aan Indonesie. Nederland heeft de rechten van het Indisch volk daar in die conferentie verkocht aan Indonesië. Men onderhandelde voor een uitverkoop plek en dat werd West-Irian (Ned.Neuw Guinea).
Irian Barat zou het nieuwe land worden van het Indisch-Nederlands volk. De grote volksverhuizing vond plaats en de Indischen emigreerden naar Irian Barat. Op die manier voorkwam Nederland de massale uitstroom van rechtmatige Nederlanders naar Nederland. Voor de Indischen was het een perfecte oplossing. De politiek ging er van uit dat zij Nederland niet kenden en dat men was geboren en getogen in de tropen en niet in dat koude kikkerlandje.
Hoe desillusionerend was het toen de grote stroom Indische Nederlanders toch koos voor Nederland, toen al merkbaar was dat aan het einde van de 50er jaren Indonesië de aanval begon op Nederland door Irian Barat te claimen als Indonesisch grondgebied. De grote uitstroom naar Nederland vond toch plaats en Nederland reageerde ongepast en ongegeneerd. Alle Indischen moesten hun overtochtkosten en verblijfskosten en eerste lijn voorzieningen zelf betalen. Het was toen heel anders gesteld met de Indischen, die nota bene gewoon wettelijk gezien Nederlanders waren ten opzichte van de vluchtelingen en Turken en Marokkanen in de jaren 70, 80 en 90.Kregen deze niet-Nederlanders alle faciliteiten gratis (alle informatie werd zelfs in de allochtone talen gegeven), de Indischen moesten tot op de laatste centen alles terugbetalen weliswaar renteloos, maar toch!
Wat verfoeilijk en mensonterend was dat de Indisch jongens naar de Ambachtsschool en de meisjes naar de Huishoudschool werden gedirigeerd, meer waren ze niet waard in de ogen van de Nederlanders. De vaders werden regelrecht geplaatst in de Rijkswerkplaatsen, de moderne koelie-inrichtingen, want intelligenter dan dat niveau waren ze niet volgens de BBMZ ambtenaren. De gezinnen werden in soms mensonterende pensions ondergebracht, waarvan de vochtige wanden van de kamers helemaal zwart waren geworden van de schimmels en de matrassen gevuld werden met stro waardoor al het kabaal bij elke beweging die je maakte je niet kon slapen.
De pensionhouders hadden toen flink geld verdiend aan die arme Indische Nederlanders. Uit ellende waren de financieel sterkere Indische gezinnen gevlucht naar de Verenigde Staten, Canada, Brazilië, Zuid-Afrika en Australië.Het leven van de Indische Nederlanders was in het begin heel erg zwaar. Men werd op alle fronten en op alle niveaus zwaar gediscrimineerd. Zelfs de hoger opgeleiden uit Indonesië kregen niet de erkenning die ze eigenlijk verdiend hadden. Ze zaten in Indonesië op Nederlandse scholen, dus ook hogescholen maar werden in Nederland gewoonweg gedegradeerd. Een jarenlang praktiserend huisarts kwam niet verder dan keuringsarts te worden bij de Koninklijke Landmacht. Een ervaren tandarts werd niet meer dan schooltandarts. Officieren van Justitie werden gewoon griffiers en Ingenieurs kwamen terecht achter de bankschroeven van allerlei werkplaatsen.
De klap op de vuurpijl kwam later, de rechten van financiële vergoedingen werden en worden nog steeds niet gehonoreerd tot op de dag van vandaag. De Indische Nederlanders zijn een melaats volk geworden. De Indischen brachten levendige muziek mee uit het bruisende tropisch leven. Wat gebeurde er toen? De aanbeden TV-coryfeen Willem Duys en Mies Bouwman noemden de Indische muzikanten: apen die uit de rimboe kwamen, en daar horen ze thuis was hun oordeel.
De Nederlandse jeugd echter ontving De Tielman Brothers, The Black Dynamites en The Crazy Rockers in hun armen. The Black Dynamites waren eigenlijk de grootsten omdat ze liefs 3 Spaanse internationale films met Spaanse wereldsterren van muziek voorzagen.
Maar de kasteleins weigerden de Indische artiesten werk te verschaffen. Uit ellende vluchten de Indische muzikanten (en dat zijn er heel veel, de Indischen zijn geboren met een gitaar) naar Duitsland. Daar werden ze met open armen (en benen) ontvangen. De Tielman Brothers werden zelfs gevraagd om Duitsland te vertegenwoordigen op het Eurovisie Songfestival. De grote TV-presentatoren van destijds Hans-Joachim Kulenkampff en Peter Frankenfeld haalden alle Indische artiesten naar hun Duitse shows. Na 10 jaren durende strijd kwam de erkenning dat de Tielman Brothers de Godfathers zijn van de Nederlandse Popmuziek. Een verdwaalde Indische artiest haalde echter de absolute wereldtop: Eddie van Halen!
Indonesië is nog steeds een van de rijkste landen ter wereld op het gebied van natuurlijke grondstoffen en human resources. Indonesië is ook het grootste democratische land ter wereld.
Waar de westerse wereld alleen blijft dromen van een fundamentele democratie heeft Indonesië na de periode Soeharto daaraan hard gewerkt en die ook bereikt. Er zijn meer dan 30 bijna even grote partijen )tegen de VS die maar 3 partijen heeft' die allemaal vrij gekozen worden in alle parlementaire bestuurslagen. Waar Nederland al eeuwen discussieert over de gekozen burgemeester wordt in Indonesië vanaf de laagste bestuurslaag diens leider gekozen door het volk. De lurah, de camat, de walikota, de bupati, de gouverneur en de president wordt door het volk gekozen.
Nederland kan dus ook veel leren van het jonge land Indonesië, die al veel verder is dan Nederland bij de ontwikkeling van de democratie, de kern waaruit de mensenrechten worden ontgonnen. De corruptie die in dit land heerst is een erfenis van het Nederlands/Indisch tijdperk. Velen vergeten de oorsprong van dit fenomeen, dat geïntroduceerd werd door de VOC/handelaren om de sultans en haar onderdanen om te kopen.
Dat Indonesie in het geval van Irian Barat behoorlijk in de fout is gegaan lijkt ook een grondhouding te zijn die in de koloniale tijd zijn basis vindt.
HET WORDT NU TIJD DAT HET INDISCH VOLK EEN EEUWIGE PLEK KRIJGT TOEBEDEELD IN DE WERELDGESCHIEDENIS. HET ZAL EN MAG NIET ZO ZIJN DAT DIT VOLK DAT ZICH EEN EIGEN IDENTITEIT EN CULTUUR HEEFT ONTWIKKELD OOIT IN DE TIJD ZAL VERDWIJNEN EN WAARIN ALLEEN DE NEDERLANDERS EN INDONESIERS ZULLEN OVERBLIJVEN.
Laat allereerst de Nederlandse overheid schoonschip maken en de gerechtvaardigde wensen van de Indische samenleving honoreren door allereerst de erkenning dat de Nederlandse politieke houding uit de 40er en 50-er jaren de oorzaak vormden van de exodus die plaats vond door het vertrek, zegt maar gerust de vlucht – naar Nederland. Het zogenaamde Vaderland dat zijn Indische landgenoten eigenlijk niet wilde ontvangen.
Hierbij werd aanvankelijk voorbijgegaan aan het feit dat zij allen nagenoeg berooid in Nederland arriveerden, absoluut geen geld, goud of goederen, en daar begint het punt waarop de politiek zich moet schamen. Alleen in dictatoriale landen worden eigen landgenoten vernederd, geknecht en bedrogen. Maar dat mag je zeker niet verwachten van een land dat zelf denkt de democratie praktisch te hebben uitgevonden.
Han Dehne
Opmerkingen
733