De Ciliwung river, down by the river side.

[Ferry Schwab]

De Ciliwung river, down by the river side. Ergens bij Sukabumi of iets dichterbij, de Puntjak op Java ontstaat de Ciliwung en stroomt door de hoofdstad Jakarta naar zee. Wat is er zo bijzonder aan deze rivier zou je zeggen? Het heeft een verhaal. Heel lang geleden toen Indonesië nog in de maak was, zaten enkele goden met elkaar te beraadslagen, hoe zouden zij dit gebied verdelen en hoe met het eruit zien. Het waren drie goden, de oppergod en twee van zijn vrouwen. De oppergod besliste dat het uit diverse eilanden zou bestaan en zo geschiede het. De twee vrouwgoden kregen ieder een gebied om te beheersen. De eerste vrouw van de oppergod was hebberig en zij eiste de noordelijke eilanden Sumatera, Borneo en Celebes en Nieuw Giunea. De tweede vrouw van de oppergod was een bescheiden en zachtaardig wezen en zij nam genoegen met het restant, de eilanden Java, lombok, Bali etc. Vandaar dat men heden ten dage de zachtaardige sfeer proeft op het eiland Bali, waar de tweede vrouw van de oppergod zich nestelde. Al gauw was zij bezig met het inrichten van het landschap en omdat zij bescheiden maar ook onzeker van aard was, wist zij niet goed hoe zij de bewoners van de eilanden die zij ging scheppen, een mooi paradijselijke woonplaats zou geven. Toen zij klaar was zag Java er uit zoals nu en de vele vulkanen op het eiland zijn nog steeds de symbolen van deze tweede vrouw van de oppergod. De aarde kan op sommige momenten goed schudden en de vulkanen kunnen bij tijd en wijle goede tekeer gaan met een uitstoot van stof en rook. Dat is de stemming van deze tweede vrouw die Sri Jawa wordt genoemd, door de bewoners van dit grote eiland. De aardschokken zijn de onrust van Sri Jawa en de uitstoot van de vulkanen geven het zuchten van deze godin weer. Sri Jawa had oog voor schoonheid, omdat zijzelf een prachtige godin was met heel veel oog voor wat mooi is, schiep zij Java zoals zij dat goed achtte. Het was alleen nog een kwestie van waar de mensen die op dit eiland gingen wonen hun hoofdstad zouden neerzetten. Sri Jawa vroeg raad bij haar echtgenoot, maar die kon het niet bepalen, ten einde raad trok Sri Jawa een haar uit haar hoofd en liet deze vallen op het eiland en bepaalde dat daar waar de haar terecht zou komen, de belangrijkste plaats voor de bewoners van het eilandenrijk zal ontstaan. Alle drie de goden stemden toe. De uitgetrokken haar viel neer met de wortel in het gebied tussen Sukabumi en het einde ervan op noordkust van Java. De gevallen haar is nu de rivier de Ciliwung, het volgt de ligging van de haar van de godin die zo op het eiland is terecht gekomen. De Bron bij Sukabumi ergens en de monding bij Jakarta, die dus,zoals is bepaald thans de hoofdstad van Indonesië is geworden. Als kind heb ik heel veel met deze rivier gehad. Ik heb ergens bij de bron gezeten waar het als een watervalletje naar beneden stortte en waar ik een heerlijk verkoelende douche nam. Ik heb de Ciliwung ook kunnen meemaken tussen Jakarta en Bogor in waar het heldere water woest stromend in een rivier vol grote rotsen en stenen zijn weg baande. Als kind was ik gefascineerd door de kracht van het water en de ruis ervan gaf je rust. Ik zag de vele visjes in het water en de guppies die boven in aan de oppervlakte zwommen. Het gaf een mystiek gevoel alsof iemand je gadesloeg en ik herinnerde mij nog altijd die keer dat ik pootje badend en onderzoekend iets hoorde fluisteren en mij vertelde dat ik op een bepaalde plek moest gaan kijken. Dat deed ik dus en ik vond er een prachtige groene edelsteen. Die had ik sinds die tijd altijd bij mij en als ik niet bijgelovig was zou ik zeggen dat het mij geluk heeft gebracht want ik ontsnapte altijd aan levensbedreigende situaties later toen de tijd voor ons als gezin het leven onmogelijk werd door de politieke situatie. De Ciliwung stroomde ook dichtbij waar ik woonde. Ik ging daar altijd heen met mijn Indonesische vriendjes om meervallen te vangen. Deze verbleven vaak in holen aan de kant van de rivier waar ook een van de giftigste slangen zaten, de geel en zwart gekleurde oeler welang. Op bepaalde momenten zag je de schommelende bewegingen vlak langs je heen gaan en je wist dat het er een was. De paniek bij de overige visser vertelde je dat je aan de dood ontsnapt was, want een beet van deze slag die zich bedreigt voelt, was goed voor een in 10 minuten sterftijd. Ik heb dus een bescherming gehad en ik voelde mij altijd aangetrokken tot deze Rivier. De ontelbare mooie siervisjes die ik eruit haalde en de keren dat ik zwemmen leerde in dezelfde rivier waar krokodillen in zaten, hebben de band voor altijd geschapen. De groene steen die ik eruit haalde was een mooi geschenk aan een jochie dat liefde had voor de natuur in en om de Ciliwung. De dag dat ik ernaar toe werd geroepen om het op te rapen was de roep van moeder natuur die de band verzegelde met deze rivier. Het was de amulet die de gevaren van deze rivier met draaikolken etc. neutraliseerde. Ik was een beschermde en gast van iets wat misschien toch bestaat, maar waar wij niet in kunnen en willen geloven. De Ciliwung heeft zijn mystieke kanten. De groene steen ben ik kwijt geraakt op de dag dat ik vertrok naar Nederland. Vaak denk ik terug aan de tijd dat ik gehurkt aan de oever van de Ciliwung zat, al die keren dat ik in de buurt was, of het nu bij de bron was, in het midden of aan de monding. Het heeft mij altijd aangetrokken. Down by the riverside of the Ciliwung. Albert van prehn (ICM-Moderator) 5 December 2009