Partijdige excuses Mitsubishi
Mitsubishi Materials heeft officieel zijn excuses aangeboden voor het gebruik van Amerikaanse krijgs-gevangenen voor dwangarbeid tijdens de Tweede Wereldoorlog. Voor zover bekend is het bouwbedrijf daarmee de eerste Japanse onderneming die zich daarvoor verontschuldigd. Een van de bestuurders van Mitsubishi, Hikaru Kimura, sprak de excuses uit tijdens een ceremonie in het Simon Wiesenthal-museum in Los Angeles in Californië.
Diepe buiging
In totaal hebben twaalfduizend Amerikaanse gevangenen dwang-arbeid verricht in Japan tijdens de Tweede Wereldoorlog. Meer dan 1100 overleden tijdens het werk. Mitsubishi had zes gevangen-kampen in gebruik met 2041 gevangenen, van wie er duizend Amerikaan waren, volgens het Amerikaanse onderzoeksbureau Asia Policy Point. De gevangenen werkten in de mijnen van Mitsubishi Materials’ voorganger: Mitsubishi Mining Co.
Excuses van Mitsubishi voor Amerikaanse krijgsgevangenen
James Murphy, een 94-jarige Amerikaan die tijdens de Tweede Wereldoorlog in een kopermijn van Mitsubishi werkte, was aanwezig bij de bijeenkomst. Hij aanvaardde de excuses namens alle krijgsgevangenen van Mitsubishi. Kimura boog naar Japans gebruik diep voor Murphy na zijn toespraak. Over de kampen zei Murphy: “Het was pure slavernij: geen eten, geen medicijnen, geen kleding en geen sanitaire voorzieningen.”
Excuses van Japan
De Japanse regering bood al twee keer eerder excuses aan voor de krijgsgevangenen, in 2009 en in 2010. Maar dit is de eerste keer dat een Japans bedrijf dat doet.
In april was de premier Shinzo Abe als eerste Japanse regerings-leider op bezoek in het Amerikaanse Congres. In een toespraak zei hij dat Japan “diep berouw” voelt over de misstanden die tijdens de Tweede Wereld-oorlog hebben plaatsgevonden. Hij bood echter geen officiële excuses aan de nabestaanden aan. Abe zei dat hij een “diep berouw in zijn hart” voelt vanwege de circa 400.000 Amerikaanse soldaten die zijn gesneuveld tijdens de Tweede Wereldoorlog.
In augustus is het zeventig jaar geleden dat Japan capituleerde. Op 6 augustus 1945 lieten de Amerikanen een atoombom op Hiroshima vallen, drie dagen later verwoestten ze op dezelfde manier Nagasaki. (NRC)
Moeite
Waarom heeft Japan toch zoveel moeite met het aanbieden van excuses? Wie het land beter kent, ervaart juist dat de gemiddelde Japanner bij het minste geringste onmiddellijk klaarstaat met het
buigen en excuses maken. Maar zodra het om de Tweede Wereld-oorlog gaat, blijft het ijzig stil.
De reden is dat het Japanse volk tot op het bot verdeeld is over alles wat met de oorlog te maken heeft. Geschiedenisboeken zijn vervalst, de heersende elite heeft een soort misplaatste trots en de rechtse politici hebben het militarisme nog niet afgezworen. Er is een kleine groep Japanners dat echter heilig in pacifisme gelooft en vindt dat Japan met zijn verleden in het reine moet komen.
Tegenstellingen
Verder hebben er in Japan, in tegenstelling tot Duitsland, geen zuiveringen plaatsgevonden, zoals in de Nuerenberg-processen. En liet generaal MacArthur de adellijke, politieke en zakelijke elite ongemoeid. Ook dit in tegen-stelling tot Duitsland.
De Japanse bevolking werd door de Amerikaanse gezaghebbers na de oorlog benaderd als misleide kinderen, die niet bestraft, maar heropgevoed dienden te worden. De Minister van Munitie, Nobosuke Kishi (grootvader van de huidige premier Abe) kwam in 1948 na zijn krijgsgevangenschap op vrije voeten en kon in de vijftiger jaren zelfs premier worden. De Keizer werd zijn goddelijke status afgenomen, maar mocht van de Amerikanen desalniettemin als staatshoofd aanblijven, terwijl hij juist het symbool was van het Japanse militarisme.
De ondertekening van de Japanse capitulatie in 1945
Illusie
Er kwam een nieuwe door de Amerikanen gedicteerde “vredes-grondwet”, die door vrijwel iedere Japanner verfoeid werd, hoewel die door Amerika al snel na de invoering tot een lege huls werd gemaakt. Ondanks luide protesten van de pacifisten, kwam er uiteindelijk toch een nieuw Japans leger. Omdat volgens de Amerikanen het Communisme een steeds groter wordend wereldwijd gevaar was geworden.
Zo raakten beide kampen in Japan hevig gefrustreerd en groeide het onderlinge wantrouwen de pan uit. De felheid waarmee beide kampen elkaar bejegenen en verketteren is nog altijd even groot. Daarom moet gevreesd worden dat een nationale consensus over het Japanse oorlogsverleden voorlopig een illusie zal blijven. (Telegraaf)
Chinezen
Kort na de excuses voor de Amerikaanse dwangarbeiders maakte Mitsubishi bekend dat overwogen wordt de Chinese dwangarbeiders een schade-vergoeding van 17.500 euro uit te keren, Inmiddels schijnt dit definitief te zijn en vragen de voormalige dwangarbeiders van andere nationaliteiten zich af wanneer zij excuses en een schadevergoeding tegemoet kunnen zien. In totaal hebben zo’n 3.322 Nederlandse krijgs-gevangenen dwangarbeid in de mijnen en op de scheepswerven van Mitsubishi en haar dochter-ondernemingen verricht.
Opmerkingen