Staat aansprakelijk in verkrachtingszaak Nederlands-Indië
AD, 27.1.2016
Nederlandse soldaten bouwen een brug tijdens de politionele acties in Nederlands-Indië © Wikimedia Commons - Tropenmuseum.
Nederland is aansprakelijk voor de verkrachting van een vrouw door militairen in het voormalig Nederlands-Indië. Dat heeft de rechtbank in Den Haag woensdag bepaald. De vrouw, nog maar 18 in 1949, krijgt 7500 euro schadevergoeding.
Advocate Liesbeth Zegveld had voor de inmiddels hoogbejaarde vrouw Tremini een schadevergoeding geëist. De rechtbank stelt dat vaststaat dat de vrouw onder bedreiging van een wapen door meerdere militairen is verkracht. Dat gebeurde tijdens een zuiveringsactie in het christelijke dorp Peniwen op Java.
Het dorp was op 19 en 20 februari van 1949 het toneel van een zuiveringsactie. Militairen schoten drie verplegers van het Rode Kruis en twee patiënten dood bij het lokale ziekenhuis. Later schoten ze nog een aantal mensen dood. Enkele vrouwen werden verkracht.
Het is voor het eerst dat de rechter zich heeft uitgesproken over de aansprakelijkheid van Nederland voor andere oorlogsmisdaden dan executies. Voor een man die op Java als gevangene zou zijn gefolterd met elektrische schokken in 1947 is het nog niet tot een schadevergoeding gekomen. De Nederlandse staat betwist de feiten.
Geen verjaring
De rechters hebben verder besloten dat de Nederlandse staat geen beroep kan doen op verjaring. Dat gold al voor standrechtelijke executies, zoals die in Zuid-Sulawesi en het Javaanse dorp Rawagedeh.
Een behoorlijk aantal weduwen en kinderen van geëxecuteerde mannen in Zuid-Sulawesi heeft een claim lopen. In de gevallen waarbij niet vaststaat dat mannen ,,onrechtmatig zijn geëxecuteerd'' moet de Australische historicus Robert Crib onderzoek gaan doen. Hij mag daarvoor ook onderzoek gaan doen in het Nationaal Archief, aldus de rechters.
Opmerkingen