Nationaal Archief startpunt voor onderzoek politionele acties
De politionele acties staan 65 jaar na dato weer in het middelpunt van de belangstelling. Nieuw ontdekt fotomateriaal en de eerdere oproep om nieuw onderzoek brengt de maatschappelijke discussie over het handelen van Nederland tegen de Republiek Indonesië weer volop op gang. Het Nationaal Archief beschikt over een collectie archiefstukken en beeldmateriaal waarmee het optreden van Nederland gedetailleerd kan worden onderzocht.
Nederland valt aan
De collectie van het Nationaal Archief is de afgelopen 4 decennia dan ook veelvuldig gebruikt voor onderzoek naar de gebeurtenissen in Nederlands-Indië/Indonesië. Recentelijk door Ad van Liempt voor zijn nieuwste boek Nederland valt aan. Op weg naar oorlog met Indonesië 1945-1947. Van Liempt heeft bij het onderzoek voor dit boek gebruikgemaakt van een enorme hoeveelheid documenten uit de collectie van het Nationaal Archief. Die unieke bronnen maakten het hem mogelijk een nauwkeurige beschrijving te geven van de 10 weken die vooraf gingen aan het begin van de politionele acties.
Televisie-uitzending
Naast het boek levert dat onderzoek een bijzondere televisie-uitzending op, die op zaterdag 21 juli 2012 te zien is. De NTR zet op die dag de klok 65 jaar terug, als het begin van de eerste politionele actie in volle gang is. Het programma ziet eruit alsof er in 1947 al televisie was met live-verbindingen. Maartje van Weegen verzorgt de centrale presentatie, Fons van Westerloo treedt op als oorlogscorrespondent in Indonesië, Eef Brouwers als diplomatiek redacteur, Ed van Westerloo als politiek redacteur en Joop Daalmeijer als verslaggever. Er wordt 'live' geschakeld naar Den Haag en Indonesië om de laatste ontwikkelingen te vernemen.
'Politionele actie' in plaats van 'oorlog'
De programmamakers laten zien hoe de Nederlandse regering met ruime steun van de bevolking in de zomer van 1947 een oorlog kon beginnen twee jaar na de bevrijding van de Duitse bezetting. Een oorlog die overigens geen oorlog mocht heten. Oud-minister van Buitenlandse Zaken en diplomatiek specialist Eelco van Kleffens wees zijn collega's er tijdens een vergadering met klem op dat ze dat woord nooit mochten gebruiken. 'Politionele actie' klonk veel geruststellender. Het is één van de succesvolste voorbeelden van framing in de Nederlandse geschiedenis.
Onderzoek doen in het Nationaal Archief
Wie geïnteresseerd is in de nadagen van Nederland als koloniale macht en in Nederlands militaire historie kan zijn hart ophalen aan de militaire actieplannen, kaarten, verslagen, dagboeken, politieke rapporten, spionage- en propagandastukken die de collectie van het Nationaal Archief rijk is.
Een goede ingang tot deze enorme hoeveelheid informatie biedt de website Afscheid van Indië die door het Nationaal Archief is vervaardigd met financiële steun van de Stichting Het Gebaar. Deze website biedt niet alleen zeer veel informatie over archiefmateriaal uit de collectie van het Nationaal Archief, maar ook over enkele andere internationale archieven.
Het Nationaal Archief beschikt ook over een grote hoeveelheid foto’s van en rondom de politionele acties in Indonesië.
Bekijk de foto’s uit de collectie van de Dienst voor Legercontacten Indonesië.
Bekijk beelden van de politionele acties in de fotocollectie van het Nationaal Archief.
Daarnaast biedt het Huygens ING online de omvangrijke bronnenpublicatie Officiële bescheiden betreffende de Nederlands-Indische betrekkingen, 1945-1950 (digitale versie van de RGP-delen) aan.
Op diezelfde website is de onderzoeksgids Guide to the archives on relations between the Netherlands and Indonesia 1945-1963 te raadplegen.
Foto's
Opmerkingen
71