Sinds de première op het Nederlands Film Festival en de release op 3 oktober heeft de documentaire BUITENKAMPERS (Boekan Main, Boekan Main!) van Hetty Naaijkens-Retel Helmrich al meer dan 5.000 bezoekers getrokken. Een prachtig succes, omdat door het enorme filmaanbod de documentaire slechts spaarzaam in de diverse filmtheaters vertoond wordt. De film over de verzwegen geschiedenis van Nederlands-Indië 1942-1949 is tot het eind van het jaar nog in een groot aantal steden te zien.
Zie voor de volledige speellijst
Synopsis
Terwijl ruim honderdduizend van de driehonderdvijftigduizend (Indische) Nederlanders tijdens WO-2 in Japanse kampen werden gevangen gezet, bleven de overige ruim tweehonderdvijftigduizend (Indische) Nederlanders buiten de Japanse kampen.
Een paar maanden na de Japanse inval in Nederlands-Indië begon namelijk de registratie van alle Nederlanders. Er werd daarbij voor het eerst het raciale onderscheid gemaakt tussen volbloed Nederlanders (Totoks) en gemengdbloedige Nederlanders, de Indische Nederlanders/Indo-Europeanen die kortweg “Indo’s” werden genoemd. De meeste volbloed Nederlanders (Totoks) werden in Japanse kampen geïnterneerd en veelal Indo’s bleven buiten de Japanse kampen.
De Japanners hoopten namelijk de Indo’s te mobiliseren voor het Japanse ideaal: het stichten van één groot Zuid-oost Azië. Maar de Indo’s voelden er niets voor om met de Japanners samen te werken en bleven, met gevaar voor eigen leven, loyaal aan het huis van Oranje, koningin Wilhelmina en de Nederlandse driekleur.
Na de capitulatie van Japan op 15 augustus 1945 brak onmiddellijk een bloedige onafhankelijkheidsstrijd uit tegen het Nederlandse koloniale bewind.
In deze beginperiode die “Bersiap” wordt genoemd, grepen de Indonesische nationalisten de macht. Voor hun eigen veiligheid bleven de Nederlanders binnen de hekken van de Japanse kampen en werden beschermd door hun voormalige Japanse gevangenbewaarders. Veel Indische Nederlanders en andere Nederlandsgezinde bevolkingsgroepen die niet in de Japanse kampen verbleven waren een makkelijk slachtoffer van de moordzuchtige Indonesische onafhankelijkheidsstrijders.
Lang is over deze periode (1942-1949) door de betrokkenen voornamelijk gezwegen. In deze film vertellen deze zogenoemde “Buitenkampers” voor het eerst openhartig over hun ervaringen als kind buiten de kampen, tijdens de Japanse bezetting en de daaropvolgende bloedige onafhankelijkheidsstrijd. De tweede en latere generaties van deze Indische Nederlanders zijn in meer of mindere mate beïnvloed door de traumatische ervaringen van hun (groot)ouders.
De verhalen worden afgewisseld met zwart-wit filmarchief en natuuropnamen uit Indonesië. Het zwijgen van de Buitenkampers wordt in deze film, na meer dan 70 jaar, alsnog doorbroken.
Opmerkingen