Vorig jaar deden we in deze nieuwsbrief melding van het initiatief voor een monument voor de slachtoffers van Tarakan. Nog even een opfrissertje. Tarakan is een eiland tegen de Noordoostkust van Borneo (nu Kalimantan). Voor 1941 was het een belangrijk oliewinningsgebied. Een van de hoofddoelen van de Japanse krijgsmacht, was om het vanwege de rijke olievoorraden met installaties en al in handen te krijgen. Na een harde en ongelijke strijd moest de troepen van het KNIL op 12 januari 1942 de strijd staken.
Echter de artillerie kustbatterij te Peningki-Karoengan aan de zuidwestkust van het eiland kon niet worden bereikt om het bericht van de capitulatie door te geven. De commandant van de kustbatterij, zag een aantal Japanse schepen de baai in varen en nam deze onwetend met succes onder vuur. Deze zes mijnenvegers voeren de baai in, ondanks dat de waarschuwing van generaal Sakagushi, dat de batterij niet op de hoogte was van de capitulatie. De voorste twee mijnenvegers werden de grond in geboord en de vier anderen moesten zich terugtrekken. De bevelvoerende commandant van de Japanners accepteerde dat de batterij de strijd had voortgezet, omdat men niet op de hoogte was van de capitulatie.
Niet veel later werd de bemanning van de batterij door een andere commandant opgeëist. Deze was woest over het voorval en nam op gruwelijke wijze wraak. Het complete onderdeel, 215 man, werd aan boord genomen van Japanse oorlogsschepen en op 19 januari 1942 vermoord en daarna in zee geworpen. Een van de nazaten van de vermoorde militairen, de heer Berghout, vertelde het verhaal aan Wieteke van Dort en ook met welke woorden de weduwe later bericht ontving van de executie van haar man: “Afgemaakt”. Veel schrijnender kan het al niet. En op initiatief van Wieteke is op 19 februari de commissie Monument Tarakan in het leven geroepen, met als doel: Het in samenwerking met de Oorlogsgravenstichting oprichten van een Monument voor de slachtoffers van Tarakan. Omdat de 215 mannen een zeemansgraf hebben gekregen en er dus geen graf bestaat waar nabestaanden kunnen herdenken, is een monument op de erebegraafplaats met alle namen het enige materiële symbool om hen te eren. Uitgebreide documentatie is terug te vinden op de website: http://www.gedenkteken-tarakan.nl.
Nu, is het monument gereed en zal op 19 januari 2012, exact 70 jaar na dato worden onthuld door Wieteke van Dort op de erebegraafplaats van de Oorlogsgravenstichting in Loenen. Dit zal gebeuren met een ceremonie die beging om 13.00 uur op het ereveld aan de Groenendaalseweg 64, Loenen. Bijdrage aan de ceremonie zal worden gegeven door het Wapen der Artillerie en zal een groot aantal nabestaanden en familieleden van de slachtoffers de plechtigheid bijwonen. Het Regiment Van Heutsz steunt het geheel met een erewacht en de ceremonie wordt begeleid door de Regimentsfanfare Garde Grenadiers en Jagers.
Antwoorden