Indo – Maluku Crossroads
Op 14 september 2013 vindt ‘Indo-Maluku Crossroads’ aan het ‘Kruispunt’ in Twello plaats. De eerste stappen werden vorig jaar op 28 april 2012 in het voormalig Moluks Historisch Museum gezet. De zogeheten ‘Indo-Maluku Garden Party’ was een ontmoeting tussen Indo’s en Molukkers; een ontmoeting die geënsceneerd werd tot een cultureel samenzijn met literatuur, muziek en kunst. Het doel van dit samenzijn was vooral om het gesprek tussen Indo’s en Molukkers op gang te brengen en ook aandacht te schenken aan wat hen bindt.
Koloniale verhoudingen
Op de ‘Indo-Maluku Garden Party’ werd niet alleen muziek en eten gedeeld. De organisatoren wilden ook een goed inhoudelijk programma neerzetten, want men was de mening toegedaan dat de tijd van vrijblijvendheid voorbij was. Het gesprek met elkaar mocht niet geschuwd worden. Daarnaast moest zichtbaar worden hoe een ieder het Indo- en Moluks-zijn beleefde: verschillen en overeenkomsten kwamen bijeen om met elkaar te delen en van elkaar te leren. Schrijver Alfred Birney, die daags voor de ‘Indo-Maluku Garden Party’ zijn essay ‘De Dubieuzen’ presenteerde, ging die dag in op de koloniale verhoudingen en constateerde dat de verhouding tussen Indo’s en Nederlanders in Nederland spaak liep. De Nederlander leek zich te schamen voor de koloniale geschiedenis. Frappant, want het is een essentieel onderdeel van de Nederlandse geschiedenis. Dat gevoel van schaamte werd echter niet uitgesproken en resulteerde in ontkenning, in het niet willen weten.
De Indo’s en ook de Molukkers hebben het geweten. Velen voelden en voelen zich nog steeds miskend en in het onderwijs wordt nog te weinig aandacht besteed aan de koloniale geschiedenis: een verleden dat Nederlanders met Indo’s en Molukkers gemeen hebben. En hoe het de Indo en Molukker is vergaan eenmaal in Nederland aangekomen, bleef vrijwel onbekend voor de Nederlander. Ook onderling waren Molukkers en Indo’s niet goed op de hoogte van hun heden en verleden en natuurlijk werd op die dag ook over de (vroegere) animositeit tussen Indo’s en Molukkers gesproken. Birney constateerde echter dat Molukkers en Indo’s ondanks de aanwezige verschillen, maar juist vanwege het gezamenlijke land van herkomst, alsmede de vergetelheid waarin men in Nederland dreigde te geraken, de krachten samen moesten bundelen. Een andere overeenkomst tussen Indo’s en Molukkers werd het thema van de ‘Indo-Maluku Garden Party’: de koffer. De koffer die een
rode draad vormt in onze gedeelde geschiedenis. De koffer die onze ouders uit Nederlands-Indië meenamen: koffers met foto’s, persoonlijke bezittingen en met huisraad. De koffer werd door twee vrouwelijke kunstenaars voortreffelijk verbeeld: Catharina Luhulima schilderde de koffer van haar vader en tekende zijn verhaal op en Shelly Lapré liet zien hoe al die verhalen, foto’s en andere attributen een plaats konden krijgen in de koffer die meegenomen werd door een ouder of grootouder. Het belang van persoonlijke verhalen vormt in toenemende mate een wezenlijk onderdeel van de Molukse en Indische geschiedenis.
Indo-Maluku Garden Party, 28 april 2012.
Crossroads
Het heeft meer dan een jaar geduurd voordat het lang verwachte vervolg op de ‘Indo-Maluku Garden Party’ zou komen. Nu is het dan zover en op 14 september 2013 wordt de tweede editie gehouden onder de naam ‘Indo-Maluku Crossroads’; daar waar onze wegen elkaar kruisen. Het doel van ‘Crossroads’ is nu niet alleen de ontmoeting, maar vooral ook het samenbrengen van de 2e en 3e generatie Indo’s en Molukkers. Na de ‘Indo-Maluku Garden Party’ in 2012 zijn de contacten tussen Indo’s en Molukkers op vriendschappelijke wijze aangehaald en middels de Facebook pagina houden de leden van de Indo-Maluku groep elkaar op de hoogte van belangrijke evenementen, publicaties en berichten over allerlei culturele en historische topics. Op ‘Crossroads’ bieden de organisatoren ook de 3e generatie een podium om te laten zien hoe zij denken en doen met de erfenis die ze hebben meegekregen. Het idee is ook ingegeven door de constatering dat de overdracht van de 2e generatie naar de jongere generaties bij beide groepen moeizaam verloopt. Kennis en informatie is volop beschikbaar, maar het is kennelijk moeilijk gebleken om samen die erfenis op een voor een ieder toepasselijke wijze te ervaren en te delen. Daarom ook ligt het zwaartepunt bij ‘Crossroads’ op de ontmoeting, overdracht en het samensmelten van 2e en 3e generaties Indo’s en Molukkers. ‘Indo-Maluku Crossroads’ beoogt met het evenement niet alle geluiden en gevoelens van Indo’s en Molukkers in Nederland te vertolken, maar een poging daartoe is al een stap in de goede richting.
Stichting Tamena
De motivatie om aandacht te besteden aan de Molukse identiteit heeft de organisatoren van de ‘Indo-Maluku Garden Party’ doen besluiten om culturele initiatieven te ontplooien en te stimuleren. Niet alleen de ontmoeting met Indo’s is speerpunt van activiteiten geworden. In de toekomst zullen ook activiteiten voor de Molukse groep geïnitieerd worden door de organisatoren Catharina Luhulima, Johnny Pattiiha en Magda Pattiiha. Hun krachten hebben ze samengebundeld door de oprichting van de Stichting Tamena. Het is ook deze Stichting Tamena, die ‘Indo-Maluku Crossroads’ organiseert in samenwerking met Rob Hallatu. Meer informatie via: Magda Pattiiha. E-mail: mpattiiha@hotmail.com
Dit artikel verscheen in de Marinjo, juni/juli 2013.
Antwoorden