NICC- Boekbespreking, e-Books, CD en DVD maand oktober overzicht per  03/04-2013  

 

 

Het zevende Kamp – René Ofsen. De opa van de Reno ging op 16-jarige leeftijd met een zeilschip als KNIL soldaat naar Nederlands-Indië. In de loop van zijn diensttijd klom hij op tot vakofficier.. Voor zijn moed en trouw ontving hij de Militaire Willemsorde. Eén van zijn zonen werd kapitein bij de Artillerie. Ze woonden in een klein dorp in Noord-Sumatra, vlakbij de Oceaan. In 1942 vielen de Jappen hun dorp   binnen    en    werd    iedereen gevangen genomen. Zijn moeder, hij van 2,5 jaar oud en zijn 4 maanden oude zusje Anne maakten 6 uiterst wrede Japanse concentratiekampen mee. Uitgehongerd, getraumatiseerd en met oplopende ziekten zoals malaria, bronchitis, oedeem, droge pleuris, eczeem en zweren, werden zij als een van de laatsten in september 1945 uit Kamp Aek Pamingke bevrijdt. Zijn moeder was totaal getraumatiseerd en zijn vader, veel-vuldig   gemarteld   door   de  Jappen, kwam eveneens kapot uit de oorlog. Eenmaal in Nederland zwierven ze van de ene plaats naar de andere en kwamen de kinderen in een kindertehuis terecht. Het huwelijk van de ouders strandde. Hun moeder deed afstand van de kinderen en vanaf dat moment kwamen die in het “7e kamp” terecht. Het kamp van hun vader. Zijn zusje stierf veel te jong aan de gevolgen van de kampervaringen en Reno moest de rest van zijn leven vechten om te overleven.  Adviesprijs: € 24,95.

 

Het Oostindisch Kampsyndroom – Rudy Kousbroek. Dit boek is het magnum opus van Rudy Kousbroek. Aan de hand van eigen herinneringen en bestaande literatuur beschrijft Kousbroek over Nederlanders in Indië vóór, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Trots en schaamte, verdriet en verlangen spreken uit de bladzijden. Hierin worden niet alleen veel vergeten zaken, maar ook dingen die nog steeds worden verzwegen met dezelfde openhartigheid onderzocht. Adviesprijs: € 17,50.  

 

 

 

 

 

Branie, het kleven van Mina Kruseman (1839-1922) – Annet Mooij Als strijdster voor internationale vrouwenrechten was Mina Kruseman in de jaren zeventig van de negentiende eeuw een meer dan opvallende verschijning. Ze keerde zich

tegen oorlogen en militarisme; ze schreef romans en toneelstukken, declameerde en acteerde en beproefde haar geluk als concertzangeres in Amerika. Het is aan Mina te danken dat het stuk “Vorstenschool” van Multatuli voor het eerst (met haarzelf in de hoofdrol) op de planken werd gebracht, alhoewel de vriendschap tussen beide egomane en zeer lichtgeraakte persoonlijkheden deze clash niet zou overleven. Na de breuk met Multatuli keerde ze terug naar Nederlands-Indië, waar ze met haar uitspraken en optredens voor de nodige tumult zou zorgen. Later keerde ze door omstandigheden terug naar Europa, waar ze in armoede stierf. Ze raakte ten onrechte in de vergetelheid, maar komt door deze onderhoudende        en heldere biografie in al haar kracht en talenten opnieuw tot leven.  Adviesprijs: € 27,50.

 

Terug naar Bandung – Femmy Fijten. Een boek over oorlog, bloedige strijd, over verlies en vriendschap, maar bovenal over een liefdesverhaal, gebaseerd op een ware geschiedenis van een zeventien-jarige jongen die naar Indië ging en daar tegen beter weten in een Indisch meisje koos. Toch is Terug naar Bandung geen somber boek geworden, maar veeleer een “meeslepende roadmovie”, met in de hoofdrollen een oudere man, die met zijn kleindochter Jill onder leiding van een weerbarstige gids en een pientere chauffeur op zoek gaat naar zijn verleden. Een boek waar je dicht met de neus op de verschrikkingen van de politionele acties wordt gedrukt.

Niettemin ben je – in tegenstelling tot veel andere boeken over deze beschamende periode in onze vaderlandse geschiedenis – niet geneigd om af te haken vanwege de beschreven verschrikkingen. Het komt door de ontwapende argeloosheid waarmee Femmy dit boek geschreven heeft, die ervoor zorgt dat je “Terug naar Bandung” bijna in één adem uitleest.  Adviesprijs: € 19,95.

 

 

Asta’s ogen – Eveline Stoel.

Opnieuw staat dit beroemde boek vol in de aandacht. Alweer de 15e druk is verschenen, met lovende recensies, 50.000 exemplaren verkocht, plus een filmcontract met Fu Works laten het boek de status van bestseller bereiken

Deze druk is op veler verzoek uitgebreid met een stamboom en een register. Hierdoor kunnen de veruit belangrijkste ontwikkelingen in ruim negentig jaar Nederlands-Indische geschiedenis gemakkelijk worden opgezocht. In Asta’s ogen herkennen veel Indische Nederlanders hun eigen verhaal. Met dit boek bewijst Eveline Stoel eens te meer dat de geschiedenis van Nederlands-Indië Nederlandse geschiedenis is.  Adviesprijs: € 19,95.

 

 

Het lied en de waarheid – Helga Ruebsamen.

 

Louise Benda woont tot haar vijfde jaar op Java. Overdag speelt ze buiten en ’s nachts leeft ze in een eigen geheimzinnige wereld.

Hierin zijn fantasie en werkelijkheid maar moeilijk van elkaar te onderscheiden. In 1939 vertrekt het gezin naar Europa. Maar Louise wil terug naar Java. Vanwege de oorlog

echter, moet ze samen met haar vader onderduiken. Later waagt ze zich aan een reconstructie van het verleden. Voor dit boek ontving Helga de Anna Bijns Prijs.  Adviesprijs: € 15,00.

 

 

 

Zeevonk – Josha Zwaan.

Een zeer intrigerende roman, waarin de geschiedenis van het beroemde passagiersschip “Willem Ruys” verweven raakt met het levensverhaal van een jonge vrouw, die samen met haar moeder geïnterneerd werd in een Jappenkamp.

 

De historische feiten maken dit boek voor veel mensen herkenbaar. Een aantal verhaallijnen lopen in en door elkaar, waarbij de hoofdrolspelers   een speciale band krijgen met de “Willem Ruys”, dat de enige plek blijkt te zijn waar ze zich senang voelen. Adviesprijs: € 19,95.

 

 

 

Afscheid van de koloniën – John Jansen van Galen.

Waarom moest Indonesië geleidelijk en Suriname halsoverkop onafhankelijk worden? Waarom waagde Nederland zich op de rand van een oorlog voor het zelf-beschikkingsrecht van de Papua’s, dat het niet gunde aan Aruba? Waarom eiste Den Haag een volksstemming over de staatkundige toekomst van Nieuw-Guinea en weigerde dit aan Suriname?

Nederland neemt al zestig jaar afscheid van haar koloniën. Met de opheffing van de Nederlandse Antillen Nederland neemt al zestig jaar afscheid  van haar  koloniën.  Met deopheffing van de Nederlandse Antillen op 10 oktober 2010 kwam er nog geen einde aan. John Jansen van Galen beschrijft de dekolonisaties in de Oost en in de West, met al hun tegenstrijdigheden, de vele goede voornemens en de faliekante gevolgen. Zijn dit “zwarte bladzijden” of deed Nederland het zo gek nog niet? Een “must have” standaardwerk voor ieder die geïnteresseerd is in de decennia lange worsteling van Nederland met haar verleden.  Adviesprijs: € 44,95.    

 

 

Het proces van Rijck van Prehn en Johannes Wilhelmus Winter – Kees Briët. Dit boek handelt over een bijzondere rechtszaak voor het Hooggerechtshof van Nederlands-Indië in 1920.  Rijck van Prehn was een Nederlandse resident aan het hof van de soesoehoenan in Soerakarta op Java. Hij werd beschuldigd van omkoping en machtsmisbruik, die hij zou hebben uitgevoerd met hulp van tolk-vertaler Johannes Winter. Het tweetal stond terecht voor het Hooggerechtshof van Nederlands-Indië in 1820 en werd schuldig bevonden. In deze extra uitgave van het Rechtshistorisch Tijdschrift “Pro Memorie” reconstrueert Mr. Kees Briët deze geruchtmakende zaak nauwkeurig, aangevuld met de biografieën van de twee hoofd-personen en vele andere relevante zaken, zoals de pogingen van Van Prehn om in Nederland eerherstel te krijgen. Het verhaal sluit aan bij de problematiek van koloniaal recht en bestuur, een thema dat onder rechtshistorici in Europa de laatste jaren aan een opmars bezig is.  Adviesprijs: € 15,00.

 

 

Islam in Indonesia Jajat Burhanudin en Kees van Dijk. Hoe tolerant is de Islam in Indonesië? De Islam in Indonesië wordt vaak afgeschilderd als gematigd en tolerant en ten voorbeeld gesteld aan andere Islamitische landen. Maar is dit beeld juist? Ook in Indonesië doen  fundamentalistische groepen van zich spreken. In dit boek wordt ingegaan op de specifieke manifestaties van de Islam in Indonesië en de gevolgen daarvan voor de maatschappij en de politiek. Ter sprake komen onder andere salafistische organisaties, de voortrekkersrol van Islamitische feministen en de discussies over erfrecht en echtscheiding. De adviesprijs is: € 53,72.  

 

 

Met dank aan Media Partner NICC

 

 

 

 

U moet lid zijn van ICM - abonnement 8 euro per maand periode 2024 - 2025 om opmerkingen toe te voegen!

Doe mee ICM - abonnement 8 euro per maand periode 2024 - 2025

E-mail me wanneer mensen antwoorden –

Antwoorden

  • 3038280397?profile=originalNICC- Boekbespreking, e-Books, CD en DVD maand oktober overzicht per  14/11-2012  

     

     

    Citroengras en gember  -  Leemei Tan. Traditioneel Aziatisch koken in een nieuw jasje. Een mooie verzameling verrukkelijke      recepten      van      de schrijfster Leemei Tan, bekend van haar kookblog “My Cooking Hut”. Ontdek hoe u de Aziatische keuken in huis haalt, met authentieke en moderne technieken, ingrediënten, smaken en aroma’s, zonder daartoe een volleerd kok te hoeven zijn. Alle recepten zijn helder omschreven en ook geschikt voor de beginneling. Bereid heerlijke dumplings, perfecte sushi, krokante tempura, rijke curry’s en pittige salades en roerbakschotels.

    Dit kookboek bruist van de smaken. Maak kennis met recepten uit Indonesië, China, Cambodja, Vietnam, Filippijnen, Korea,  Japan, Thailand, India en Sri Lanka.  Adviesprijs: € 19,95

      

    Zo Nederlands als wat – Linda Huijsmans. In 1951 arriveren Adam en Jublina Woearbanaran met hun twee kleine kinderen  per schip in de haven van Rotterdam.  Ze maken deel uit van een groep van 12.500 Molukkers, die een paar maanden in Nederland zullen blijven.  Ze worden ondergebracht in Vught en Westerbork en later, als hun verblijf langer blijkt, in speciale Molukse wijken. Adam kiest al vroeg voor een nieuw bestaan in Nederland. Zijn eigengereide levensstijl maakt   zijn positie binnen de Molukse gemeenschap er niet gemakkelijker op. Als de familie na een gewelddadige aanval gedwongen wordt uit de Molukse wijk in Rijssen te vertrekken, staan ze er alleen voor. Dit boek schetst het persoonli9jke verhaal van de familie Woearbanaran, dat toch verweven blijft met dat van alle andere Molukkers in Nederland. Een vergeten hoofdstuk in de Nederlandse geschiedenis.  Adviesprijs: € 19,95.

    Met bonzend hart  -  Willem Nijholt. Dit boek bevat brieven aan Hella Haase. Willem Nijholt begon in 2004 zijn herinneringen op te schrijven   over het paradijselijke Indië, zijn  aangrijpende     kampervaringen,     zijn liefde voor het toneel en het omgaan met een ernstige ziekte. In de in        dit boek verzamelde meeslepende brieven en verhalen die hij aan Hella Haase stuurde, bewondert hij en het maakt hem boos – beide met bonzend hart. Hun leven lang deelden Willem Nijholt en Hella Haase hun liefde voor hun geboorteland met elkaar.  Adviesprijs: € 12,50.

    Antonio van Diemen – Menno Witteveen. Op 4 januari 1618 zeilde het VOC-schip “Mauritius” weg van de rede van Texel naar het verre Bantam op het eiland Java. Een van haar tweehonderdvijftig bemanningsleden was aangemonsterd als Thonis Meeusen, een alias voor Antonio van Diemen, een Amsterdamse koopman op de vlucht voor de gevolgen van zijn faillissement. Op Java maakt van Diemen direct kennis met Jan Pieterszoon Coen, de vereerde en verketterde stichter van Batavia. Van Diemen werd snel ontmaskerd, maar behield de steun van Coen en maakte snel carrière. In 1636 was Van Diemen

    opgeklommen        tot        gouverneur- generaal en veroverde de hegemonie op zee in Zuid-Oost Azië. Het systeem van de Compagnie die hij vestigde, zou tot ver in de achttiende eeuw standhouden. Een boeiend verhaal over de opkomst van de VOC in Azië aan de hand van de tot nu toe ongeschreven biografie van Antonio     van Diemen.  Adviesprijs: € 35,00.

    Dagboek van een ArVa vlieger in Nederlands-Indië – Gerard Burgers.  In maart 1948 vertrekt Gerard Johan Burgers naar Indië, waar hij tot half 1949 deel uitmaakt van het “Nr. 6 ARVA Squadron”, dat daar sinds 1946 operationeel was in West en Midden Java. Het squadron maakte er een groot aantal vluchten ter ondersteuning van de grondtroepen tijdens de Politionele acties. Aan de hand van de vele brieven die hij naar huis stuurde en die door zijn moeder zorgvuldig bewaard werden, schreef hij vele jaren later dit5 dagboek.

    Hij vulde het aan met talrijke foto’s en documenten, die hij in die periode in Indië verzamelde. Bovendien  voorzag hij het van gegevens uit zijn vlieger-logboek en persoonlijke herinneringen uit die tijd, verslagen van trieste gebeurtenissen waarover hij niet naar huis schreef, en andere toen actuele zaken. Na zijn terugkeer in Nederland was hij nog enkele jaren actief als reserve-officier-vlieger, waarna hij

     

    Het scherp van Ambon – Wouter van Maastricht.  In de Gouden Eeuw beheersen de VOC regenten de handel in specerijen en handhaven hun monopolie in Azië te vuur en te zwaard. Evan Sharpe, rechterhand van de Rotterdamse admiraal Brasser, reist naar de Oost om zijn broer te vinden, maar merkt al gauw dat er een lange meedogenloze race voor zijn eigen leven is ingezet. Het wordt een tocht vol verschrikkingen. Het scherp van Ambon is een verbijsterend verhaal vol spanning, menselijk drama, machtsmisbruik en corruptie, dat zich afspeelt tegen     het decor van bijzondere locaties in  en rond Ambon, in een tijd die           tot ieders verbeelding spreekt. Adviesprijs:  € 22,95.

     

    Wouter Schouten, dichter en VOC-chirurgijn – Marijke Barend-Van Haeften en Hetty Plekenpol. Wouter Schouten monsterde in 1658 aan als onderchirurgijn bij de VOC voor een avontuurlijke reis van zeven en een half jaar, die hem langs een groot deel van de toen bekende wereld voerde. Dit boek vormt een reisverslag waarbij gebruik gemaakt is van beknopte scheepsjournaals. Het is meer dan bijzondere literaire kwaliteit en de rijkdom aan informatie. Naast vele kleurrijke beschrijvingen van het leven op zee en de oorlogshandelingen, waar hij als chirurgijn daadwerkelijk bij betrokken was, vallen de uitgebreide beschrijvingen op van landen, culturen en religies tijdens de reis. Het zijn vooral de talrijke levendige beschrijvingen die dit boek zo bijzonder en ook historisch waardevol maken. Het boek is gecompleteerd met de prenten en gravures uit de oorspronkelijke eerste uitgave uit 1676 en overzichtelijke routekaartjes. Adviesprijs: € 29,50.

     

    Navalisme nekt onderzeeboot – Jaap Anten. Hoe kon het bestaan, dat de Nederlandse marinestrategie tot twee keer toe in de ban kon raken van een “hype”, het Navalisme? De eerste keer, vanaf 1912, vielen de gevolgen van het Navalisme mee. De tweede keer, vanaf 1936, waren ze ronduit dramatisch. Ze draaiden een onderzeebootstrategie met meest efficiënte onderzeeboottactiek ter wereld de nek om. Daardoor waren    de successen van de Nederlandse onderzeeboten tijdens de Tweede Wereldoorlog, hoe spectaculair ook, slechts een schim van wat ze hadden kunnen zijn. Hoe dit kon gebeuren, wordt door Jaap Anten in dit boek beschreven. Navalisme is een soort ideologie, die maritieme expansie als noodzakelijk ziet voor het voortbestaan van een mogendheid. Anten schrijft hiermee een nieuwe geschiedenis van de Koninklijke Marine.  Adviesprijs: € 55,00.

     

    Dominicus, Indonesië: Java – Bali – Lombok – Joke Petri en Leon Peterse. De eilanden Java, Bali en Lombok zijn de populairste toeristenbestemmingen in de Indonesische Archipel. In deze gids wordt uitgebreid aandacht besteed aan deze parels in de Indonesische Archipel,  die eigenlijk in menig opzicht elkaars tegenpool zijn. Petri en Peterse laten met aanstekelijk enthousiasme zien dat Java, Bali en Lombok ontzettend veel moois en voor ieder wat wils te bieden hebben. Adviesprijs: € 19,95.

     

    Pelita Nieuws – Jubileumuitgave van Stichting Pelita. Tijdens de grote Jubileumdag van Stichting Pelita op zaterdag 22 september in Apeldoorn is de speciale Jubileumuitgave van Pelita Nieuws gepresenteerd. Het is een luxe uitgevoerd boekwerkje geworden met veel persoonlijke herinneringen, anekdotes en gedichten van tal van bekende Indische en Molukse Nederlanders.

    Bijdragen in deze uitgave van onder andere: Wieteke van Dort, Reggie Baay, Adriaan van Dis, Marion Bloem, Boudewijn de Groot, Bert Immerzeel, Wouter Muller, Rocky Tuhuteru en vele anderen.  Deze uitgave kan besteld worden bij Stichting Pelita, Tel: 070-3305111 (tijdens kantooruren). De prijs is:  € 8,95.  

              

    De in deze rubriek  besproken boeken, CD’s     en DVD’s zijn verkrijgbaar bij de Internet Boekhandel Van Stockum in Den Haag of bij   de erkende boekwinkel, tenzij anders vermeld

     www.vanstockum.nl

     

    Met dank aan Media Partner NICC

     

  • Jammaer dat ik niet in Nederland woon voor een boekbespreking. Want dan zou ik mensen kunnen laten weten. Dat ik in  boek" Pasar Malam Selamat Datang -Een waar Indisch verhaal" over Mary Bruckel Beiten verkrijgbaar bij Amazon (In Nederlands & Engels)kon bespreken over de originele artiekelen uit kranten en reporten. Dat niemand zonder dit te lezen precies weet hoe het gegaan is van het ontstaan van de eerste 8 Pasar Malam Tong Tong, kunstkring en veel meer in de Postcoloniale jaren 40&50e.

    Mensen gaan naar pasars en voelen dat "ons" Indie gewoon weer in Nederland elke  keer  zo gezellige herinneringen  terug komt, En het samenleven in een leuk admosphere. Ik weet zeker dat Mary heel trots hierover is dat het nog steeds op vole gang door gaat. Deze pasars zijn gevolgd doordat er iemand hiermee begon en

    dat was Mary Bruckel Beiten, zo gewoon als ze was, ze organiseerde en bracht de Indische gemeenschap VIN o.a. ook Tjalie Robinson op gang, en hield zichzelf meestal op de achtergrond.

    Maar dat de media haar naam toch overal in die tijd in de kranten plaatste, dat heeft Mary bewaard,

    Dank voor uw aandacht.

    Geraldine

     

     

  • Nieuw editie:Een waar Indisch verhaal/A true Dutch Indonesian Story kan bij Amazon gekocht worden.

    De ware gebeurtenissen van voor de oorlog, tijdens de oorlog en in postcoloniale jaren in Nederland.

  • De grondlegger van de postcoloniale Pasar Malams en "de moeder van de Pasar Malams van Nederland, na 8 succes georganiseerde pasar malams"benoemd in 1964 door de VIN leden was Mary Bruckel-Beiten, lees hoe Mary dit voor elkaar speelde. Eerst door haar vele bezoeken aan dorpen in Nederland vanaf 1946, ons cultuur en etens gewoontes aan de boeren en plattelandse huisvrouwen uit te leggen, daarbij ook een kookboek voor Nederlanders, dit hielp met het integreren van Indische Nederlanders met de Nederlanders.Ze sprak met Minister Margret Klompe over intergratie met Indische Nederlanders. Mary was een "doener" zij deed dit allemaal voor mensen. Zij zelf was meerstal op de "achtergrond". En vrouw die door haar intitiatieven and instigatie  met medewerkers van de Vereninging Indische Nederlanders de Indische Kunstkring, TongTong en zoveel meer heeft opgericht.Bewijzen in dit boek een  meer uitgebreid edition. 

    De waarheid staat allemaal met documenten, foto's etc in dit boek uigegeven, ook ernaast vertaald in Engels door Wim Bruckel: Een waar Indisch verhaal/A true Dutch-Indonesian Story. Rechtstreeks van Canada $ E.15.- +postkost E.25.-

  • 3038280397?profile=originalNICC- Boekbespreking, e-Books, CD en DVD maand mei overzicht per  06/06-2012  

     

     

    Boekbespreking, e-Books, CD en DVD

     

    De wereld wordt omgekeerd  -  Gerrit Roelof de Graaf. In dit boek staat de vraag centraal, hoe van de midden 50er jaren tot de 90er jaren van de vorige eeuw de ontmoeting verliep tussen de vrijgemaakte gereformeerde zendelingen en de Papuabevolking van Boven-Digoel.  De auteur behandelt de interactie tussen de Papuacultuur en het karakter van de zending. Deze wordt breder uiteengezet op het punt van religie, de sociaal-economische inbedding van de zending en andere factoren, zoals de lokale en regionale  overheden. De titel van het boek is ontleend aan de documenten van de Korowai, die meenden dat wanneer   er (blanke) vreemdelingen hun erfgronden zouden betreden, de wereld omgekeerd zou worden.  Adviesprijs: € 27,75.

    De zomer van 1962 - Andreas Schelfhout.  Dit boek behandelt de laatste gevechten om Nederlands Nieuw-Guinea, zowel in het oerwoud als aan de conferentietafel. Een erg opmerkelijke inleiding is geschreven door de huidige Minister van Defensie: Hans Hillen. Vanaf 1960 werden door de Nederlandse regering overhaast en slecht voorbereid en zelfs met de verkeerde kleding Nederlandse militairen naar Nieuw Guinea gestuurd.  Zij hadden  de opdracht om Indonesische infiltranten op te sporen en nieuwe infiltraties te voorkomen. In

    de Nieuw Guinese jungle zijn honderden Indonesische paratroepers spoorloos verdwenen. Door gebrek aan internationale steun werd Nederland uiteindelijk gedwongen om Nieuw Guinea op te geven en over te dragen aan Indonesië. Tot op de dag van vandaag voelen de Papua’s zich in de steek gelaten en verraden. Als dit boek niet bij uw boekhandel verkrijgbaar is, kunt u het bestellen bij: info@jouwboek.nl  Adviesprijs: € 16,50

    Engelen in het oerwoud - Henk Bartels. Dit boek is al een paar jaar verkrijgbaar, maar in deze Nieuwsbrief niet eerder besproken. Het verhaal speelt zich af in Papua, het voormalige Nederlands  Nieuw  Guinea.  Als  enige overleefde de journalist Ron Verpoort een vliegtuigcrash in de jungle van Papua. Gewond en bewusteloos werd hij in het bijna ondoordringbare oerwoud gevonden door twee  Papuameisjes, die zich over hem ontfermen. Zij verzorgden zijn wonden en hielpen hem later ontsnappen uit de jungle en zo kon hij de bewoonde wereld bereiken. Tijdens hun moeilijke en gevaarlijke tocht door het oerwoud groeide er een bijzondere liefde  tussen de journalist en de twee Papuameisjes.  Adviesprijs: € 15,95.

    Verzamelaars en volksopvoeders: Musea in Suriname 1863–2012 -  Pepijn Reeser.  Sinds 150 jaar wordt het Surinaams erfgoed bewaard en getoond in musea. Deze werden opgericht en geleid door mensen wier achtergrond uiteenliep van planter tot onderwijzer en van wetenschapper tot politieagent. De auteur beschrijft hoe deze musea tot stand kwamen en hoe deze zich verhielden tijdens de ontwikkelingen    in    Suriname   en   in

    Nederland. Steeds weer bleek de behoefte aan eenheid zowel in het koloniale tijdperk als daarna de motor achter bijna alle museale initiatieven. De nadruk in dit boek ligt op het dit jaar 65 jaar bestaande Surinaams Museum, gevestigd in Fort Zeelandia. Het bevat een groot aantal afbeeldingen van tentoonstellingen en topstukken daaruit. Het werpt een nieuw en helder licht op het Surinaamse museumwezen en maag met recht het eerste standaardwerk op dit gebied genoemd worden. Te bestellen bij KITLV Press, website:  www.kitlv.nl/book   Adviesprijs € 24,90

    Het Bali van Bloem  -  Marion Bloem. Al sinds 1977 is het paradijselijke Bali het toevluchtsoord voor schrijfster Marion Bloem. Ze komt er tot rust     en doet nieuwe inspiratie op voor volgende boeken. Nu ze inmiddels 60 jaar geworden is, wil ze haar liefde voor Bali graag met haar lezers delen. In dit boek zijn veertien verhalen opgenomen, die ze in de loop der jaren schreef, maar ook praktische adviezen voor wie Bali wil bezoeken. Ze onthult haar lievelingsplekjes, die nauwelijks zijn verandert sinds ze er voor het eerst kwam. Ze vertelt waar je het lekkerste Indonesische of Balinese eten kan vinden en welke stranden haar favoriete zijn. Deze bundel wordt compleet met foto’s uit haar persoonlijke archief en een selectie van haar familierecepten. Adviesprijs: € 25,00.     

    Cultuur onder vuur  -  Denise Frank. Dit boek handelt over het Tropen-instituut tijdens de 2e Wereldoorlog. Kort nadat Nazi-Duitsland in mei 1940 Nederland binnenviel en de capitulatie een feit was, ging men op zoek naar geschikte locaties om de Duitse troepen te huisvesten. Een van deze bolwerken werd het Koloniaal Instituut aan de Mauritskade in Amsterdam. Grote delen werden gevorderd door de Ordnungspolizei. Culturele belangen zouden geen schade oplopen,zo werd overeengekomen. Maar dat de ingebruikname door de Duitsers een impact had op de gang van zaken, was onvermijdelijk. In dit boek wordt de geschiedenis verteld van het KIT tijdens de oorlogsjaren. Hierover deden vaak de meest uiteen-lopende verhalen de ronde, maar tot voor kort was er weinig gefundeerd onderzoek naar gedaan. Het verhaalt van wat nog toelaatbaar was binnen de grenzen van de Duitse bezetter. Tevens beschrijft het de co-existentie tussen het repressie-apparaat en het culturele en wetenschappelijke werk onder één dak. Het boek beschrijft verder ook de ontwikkeling van verzet in dit hol van de leeuw. Adviesprijs:     € 25,00.

    Mangalaan 27  -  Kristine Groenhart.  Het is 1925. Vol verwachting gaan twee jonge mensen scheep op het stoomschip de Slamat. Het jonge echtpaar reist naar Ambon, waar Ernst de Vreede predikant wordt voor de Indische Kerk. Daar aangekomen worden ze door het noodlot getroffen Zij overlijdt en er wordt gefluisterd dat dit de wraak is van het aloude Ambonese geloof: Tjelaka.  Ernst brengt daarna zeven eenzame en turbulente jaren door op Timor en dan in Holland. Teruggekeerd in Indië, leert hij na een kortstondige verloving op Celebes zijn tweede vrouw kennen. Ze krijgen drie kinderen. Ernst gaat werken in Batavia en later op Sumatra. Uiteindelijk gaat het gezin wonen in Medan op de Mangalaan 27. Het geluk lijkt hen toe te lachen. Maar de oorlog treft ook Indië en daardoor zullen hun levens opnieuw een dramatische wending nemen.  Adviesprijs: € 17,95.

    Ooggetuigen van Oorlog, zestig verhalen van Nederlandse slacht-offers over Japanse terreur 1942-1945 Stichting Japanse Ereschulden. Dit boek werd in 2005 uitgegeven naar aanleiding van zestig jaar einde Tweede Wereldoorlog in de Pacific. Desondanks is het een zeer waardevol en blijvend document. Het is een bundel van zestig verhalen, verdeeld  in 5 thema’s: Krijgsgevangen-schap   en dwangarbeid, de Kempeitai mishandelingen en executies, burger-interneringskampen, mensen buiten de kampen, dwangprostitutie en sexueel misbruik. Veruit de meeste van  de  getuigenissen  beschrijven  de ervaringen uit de kampen waar vrouwen en kinderen en die waarin jongens verbleven. In overleg met de schrijvers werden de verhalen vormgegeven en voorzien van foto’s en tekeningen, zodat ze passen in deze uitgave. Het boek is verkrijgbaar in de Nederlandse en Engelse taal. This book is available in Dutch as well as English. Te bestellen door overmaking van een van onderstaande bedragen op rekening 42 73 41 787  (IBAN_NL18 ABNA0427341787 -  BIC_ABNANL 2 A) t.n.v. Stichting Japanse Ereschulden 60 jaar na dato, te Den Haag. Vermeldt u aantal exemplaren en de taal.  Zodra uw overschrijving binnen is wordt uw bestelling verstuurd naar het adres dat u op uw bankoverschrijving vermeldt. Van de Nederlandse versie zijn er niet zoveel meer, maar de Engelse is er nog volop. Bestelt u voor uw vereniging, dan geldt: 10 voor de prijs van 9. Bestel de Engelse versie voor uw familie of kennissen in het buitenland.  Prijs incl. verzendkosten, Nederlandse versie: € 10,00; Engelse versie: € 10,00.

    Goud uit Java  -  Pauline Linsingh-Scheurleer.  Gouden sieraden hebben in de Javaanse hofcultuur door de eeuwen heen een grote rol gespeeld. Aan het kostbare metaal werd een Goddelijke macht toegekend. Dit komt ook tot uiting in de wijze waarop de sieraden zijn bewerkt en versierd. Vaak brengen monsters, demonen,en andere krijgshaftige koppen de drager geluk en zorgen ervoor dat kwade machten worden afgeweerd. Deze fraaie collectie gouden sieraden uit het Gemeentemuseum Den Haag vormen het uitgangspunt van dit boek.

    Aangevuld met vele andere markante voorbeelden uit de Collectie Nederland, ontstaat een fascinerend beeld van de betekenis en het gebruik van het vroege Javaanse sieraad. Het is voor het eerst dat de geschiedenis van deze Hindoeïstisch/Boeddhistische sieraden voor het voetlicht worden gebracht.  Adviesprijs: € 24,95.

    Zilver uit Batavia  -  Titus M. Eliëns. De vele VOC-ambtenaren die zich in de loop van de 17e en 18e eeuw in Batavia vestigden, ontwikkelden een verfijnde woonstructuur. Hierin ontstond een versmelting tussen Oost en West. Kenmerkend hiervoor is het tafelzilver en de fraaie zilveren gebruiks- en siervoorwerpen. Een aparte categorie vormen de gedachtenisborden. Zilveren  sierborden  met gegraveerde teksten die herdachten aan overleden burgers van Batavia. Dankzij deze inscripties konden veel ambtenaren aan de anonimiteit worden ontrukt. Veel is in de loop der tijden verloren gegaan, maar het Gemeentemuseum in Den Haag heeft nog een schitterende collectie, waarvan een deel in dit boek is weergegeven. Adviesprijs: € 27,95.    

    De geschiedenis van Suriname  -  Hans Buddingh. De fascinatie voor de “Wilde Kust” is er altijd geweest. In de 16e eeuw werd Suriname al aangeduid als “het wonderbaerlijck ende goudrijcke land”. De slavenhandelaren en plantagehouders  maakten van het land een wingewest, maar werden ook geconfronteerd met een guerrilla van weggelopen slaven. Na de afschaffing van de slavernij volgde eind 19e eeuw een toestroom van Hindoestaanse en Javaanse contractarbeiders, geronseld ten behoeve van de plantage-economie. Sociale spanningen en ten gevolge daarvan de roep om autonomie bewerkstelligden de onafhankelijkheid van Suriname.  Adviesprijs: € 29,95.

    Lieve allemaal  -  Jet Smalbraak.  In dit boek gaat de auteur op zoek naar haar ouders in hun Indische jaren. Tijdens het leegruimen van het ouderlijk huis in 2001 trof ze een groot aantal brieven aan van haar ouders. Dit zendingsartsenechtpaar schreef deze vanuit Indië naar Nederland in de jaren 1939 tot en met 1946. Niemand van de kinderen heeft ooit iets van het bestaan van de brieven afgeweten. Toen ze de brieven ging

    overtypen in een tekstbestand, raakte ze ontroerd, onthutst en gefascineerd door wat ze las. Hierdoor kreeg ze het gevoel dat ze haar ouders nu pas leerde kennen. Het Indische verleden was al die rijd verzwegen vanwege de traumatische gebeurtenissen en ervaringen. De persoonlijke drama’s die de ouders troffen in de oorlogstijd, de kamp-periode en daarna de Bersiap worden in dit boek onverbloemd verteld. Maar ook hun momenten van geluk komen aan bod. Adviesprijs:       € 24,95.

    Het ruisen van de Tjemara’s  -  Ciska Feekes. In deze autobiografische roman kijkt Ciska Feekes terug op haar kindertijd in Nederlands-Indië en haar gevangenschap in Jappenkampen. De opgetekende herinneringen en ervaringen nemen de lezer mee, eerst op haar reizen als biologe en in het tweede deel van het boek naar haar terugreis naar Nederlands-Indië, verteld door de ogen van een kind. Het boek staat vol met gedetailleerde en realistische beschrijvingen van de cultuur en natuur in Nederlands-Indië. De lezer ervaart hoe de auteur geworden is tot wie ze nu is.  Adviesprijs: € 15,95.

    Het Lied en de Waarheid  -  Helga Ruebsamen.  Louise Benda woont tot haar vijfde jaar in Nederlands-Indië. Overdag speelt ze buiten en gedurende  de  nacht  leeft  ze  in  een

    geheimzinnige wereld, waarin fantasie en werkelijkheid maar moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn. In 1939 vertrekt het gezin van Java naar Nederland. Louise wil terug naar huis, maar door de oorlog moet ze samen met haar vader onderduiken. Veel later waagt zij zich aan een reconstructie van haar verleden. Een hernieuwde uitgave van het in 1998 genomineerde boek voor de Gouden Uil en later dat jaar bekroond met de Bordewijkprijs.  Adviesprijs: € 10,00.

    Geen gewoon Indisch meisje - Marion Bloem. Een meisje worstelt met het besef dat zij zichzelf, haar verleden en haar culturele achtergrond altijd heeft verloochend. Aan de hand van  gebeurtenissen, herinneringen en verhalen probeert zij erachter te komen wie zij is. Ze maakt twee reizen naar Indonesië. Om haar verwarring zo scherp mogelijk weer te geven, heeft Marion Bloem de hoofdfiguur gesplitst in twee meisjes, die elkaars tegenpool zijn. Het hartstochtelijke meisje, bij wie elk nieuw inzicht tot nieuwe obsessies leidt en het onverschillige meisje, dat haar maatschappelijke ambities niet door emoties laat dwarsbomen. (verschijnt 19 juni) Adviesprijs: € 4,95.

    Plantages in Nederlands-Indië – Margaret Leidelmeijer. In dit boek met als subtitel ‘De lange negentiende eeuw’ beschrijft de auteur de ontwikkeling van de plantages vanaf de VOC-periode tot aan de hoogtij-dagen van de kolonie. De teelt van handelsgewassen als koffie, tabak, suikerriet, enz. heeft Nederland veel economisch voordeelgegeven. Het  was de kurk waarop de Nederlandse economie dreef. Tegelijkertijd hadden veel mensen een sterke band met het leven op de plantages, dat erg verschilde met dat in de steden. Dit boek is het eerste deel in de serie: “Het Verhaal van Indië”. Deze serie is bedoeld als verdieping van de gelijknamige tentoonstelling, die te zien is in het Indisch Herinnerings-centrum.  Adviesprijs: € 12,95.

    De Dubieuzen  -  Alfred Birney. Nadat Alfred Birney in 1998 zijn veelbesproken bloemlezing “Oost-Indische Inkt; 400 jaar Indië in de Nederlandse Letteren” gepubliceerd had, dook de schrijver nog dieper in de boeken. Dat resulteerde in 2001 in “Journael van Cyberney”, waarin hij onder andere de maakbaarheid van de literaire canon onder de loep neemt. Nu brengt hij in zijn boek “De Dubieuzen” een aantal opzienbarende boeken van “vergeten” schrijvers onder de aandacht. Het multiculturele leven in voormalig Nederlands-Indië wordt daarin compleet anders beschreven dan in klassiekers van Couperus en Multatuli. In dit diepgaande maar levendige essay over onze koloniale literatuur worden opvallende en verrassende parallellen met ons huidige antie-multiculturele klimaat getrokken, waarin racisme, vreemdelingenhaat en religieuze verschillen tegenstellingen uitlokken en leiden tot een fel debat.  Adviesprijs: € 18,50.     

    e-books, CD en DVD

    Van Dis in Indonesië  -  2-DVD. De gebundelde afleveringen van de TV-serie op twee DVD’s. Adriaan van Dis op zoek naar zijn roots in het land waar hij naar eigen zeggen “het meest niet geweest” is, maar waarover hij in zijn jeugd zoveel over hoorde praten. Pas nu zijn moeder op 100-jarige leeftijd overleed, achtte hij de tijd rijp om te ontdekken wat er nog over is van zijn familiegeschiedenis in het huidige Indonesië. Een reis vol ontmoetingen,   waarbij  de  echo  van vroegere Nederlandse aanwezigheid in het moderne Indonesië, maar ook in Adriaans’ persoonlijke geschiedenis in alles doorklinkt.  Adviesprijs: € 21,95.

    “Ik ben een Indo ja, en zo wil ik leven” Tjalie Robinson. Dit audiovisuele portret van de icoon Tjalie Robinson (pseudoniem voor Jan Boon) werd samengesteld uit historisch archief-materiaal, zowel beeld als geluid. Ook is gebruik gemaakt van de fotocollectie die aan de basis heeft gestaan van de biografie die Wim  Willems over Tjalie schreef. Verder zijn er filmbeelden uit de privé-collectie van zijn kleindochter Siem Boon en van G.J. van Lonkhuizen in dit portret geïntegreerd. Dit zijn unieke beelden van een man die “De stem van Indisch Nederland” genoemd werd. Tevens fragmenten van interviews met Tjalie’s weduwe, de journaliste Lilian Ducelle. De televisiebeelden van de crematie van Tjalie Robinson en de verstrooiing van zijn as in de baai van Jakarta in Indonesië completeren deze unieke DVD, die helaas slechts 20 minuten duurt.  Adviesprijs: € 12,50.

    Een zoon van Porto  -  Frans Lopulalan. Deze schrijver gaf met zijn debuutroman “Onder de sneeuw     een Indisch graf” de Molukkers in Nederland een stem. De auteur geeft in zijn werken gehoor aan een diep gevoelde opdracht om zijn talent in dienst te stellen van de eigen geschiedschrijving. Deze DVD handelt over de 12.000 Molukse mannen en vrouwen die samen met ca. 300.000 Indische repatrianten migreerden naar Nederland na de onafhankelijkheid van Indonesië. Deze Molukkers, waaronder de vader van Frans Lopulalan hadden in Nederlands-Indië  aan Nederlandse zijde gestreden. Hen was toegezegd dat hun verblijf in Nederland tijdelijk zou zijn en ze werden ondergebracht in voormalige concentratiekampen. Maar uiteindelijk bleven ze; ze moesten blijven. Pas in 2010 gaan Lopulalan en zijn zoon Bendja samen terug naar de plek naar de plek waar ze nog nooit eerder geweest zijn: het voorouderlijke dorp Porto op het eiland Saparua. Der DVD verbeeldt een reis langs het erfgoed van de Molukken en een zoektocht naar de essentie van het bestaan. Adviesprijs: € 19,95.

    Drs. P. Compilé complé  -  8-CD + Boek Met deze uitgave verschijnt het complete muzikale oeuvre van deze Nederlandse Zwitser in een fraaie uitvoering. Een heel zorgvuldig samengesteld boek, gecompleteerd met 8 CD’s met daarop bijna 200 door Drs. P (Heinz Polzer) gezongen liedjes. Toen Drs. P. voor zijn werk als copywriter bij een reclamebureau naar Indonesië werd uitgezonden, sloot hij zich er aan bij Sociëteit De Harmonie in Jakarta.  In het kader van de daar georganiseerde cabaretavonden ontstonden onder andere “Quartier Putain”, “Het Hart eener Deerne”, “De Grenadiertjes” en “Goud….goud”. Adviesprijs: € 49,95.

    Het aanbod van Indische boeken is dit keer groter van anders, omdat vanwege de Tong Tong Fair tal van uitgeverijen hun uitgaven juist nu willen presenteren. Nog meer nieuwe uitgaven in de speciale boekenkrant:  “Indisch Anders”.   

     

     
    Met dank aan Media Partner NICC

     

  • NICC- Boekbespreking, e-Books, CD en DVD maand april per  15/04-2012  

     

      

     

    De Indië Boeken – Adriaan van Dis. In dit boek zijn alle verhalen en Indische romans van deze auteur gebundeld. Ter gelegenheid van de TV serie “Van Dis in Indonesië” brengt uitgeverij Atlas Contact deze paperback uit. De Indië Boeken vormen een autobiografisch portret van door de oorlog, migratie en ontworteling verscheurd repatriantengezin.

    De boeken “Indische duinen”, “Op oorlogspad in Japan” en “Familieziek”, alsmede de losse verhalen tonen hoe de trauma’s ook de volgende generaties tekenen. Adviesprijs:           € 17,50.

    Met Stille Trom – F. Springer. Dit is de eerste roman van F. Springer uit 1963, nu postuum uitgebracht. In 1963 was het afgelopen met de Nederlandse overheersing op Nieuw Guinea. In die tijd werd het boek als volgt aangekondigd: “Deze roman beschrijft de laatste stuiptrekkingen van ons kolonialisme op dit tropisch eiland in de Pacific”.  

    Vlak voor de publicatie trok Springer het manuscript terug, omdat hij er bij nader inzien het drama van de Papoeabevolking in miste. In het jaar van zijn overlijden heeft hij het manuscript bewerkt en er een voorwoord bij geschreven. In die vorm verschijnt “Met Stille Trom” alsnog,   zij het postuum.  Adviesprijs: € 19,95.

    Paradijsvogels in de Polder – Papoea’s in Nederland  -  N. Jouwe.  Dit jaar is het vijftig jaar geleden dat een kleine 200 papoea-gezinnen naar Nederland vluchtten vanuit Nieuw Guinea. Tot dan toe was het Nederlands gebied, maar na de claim van Indonesië liet Nederland haar laatste kolonie in de Oost los. Het werd beschouwd als het laatste stukje Indië, waar zich na de onafhankelijkheid van Indonesië ook veel Indo’s en Molukkers hadden gevestigd. Met name de Papoea’s die in de koloniale infrastructuur hadden meegedraaid, kwamen in ons land terecht.

    Hun verhaal is een geschiedenis vol tranen. Ontgoocheld bouwden een bestaan op in Nederland, waar hun cultuur, achtergrond en identiteit onzichtbaar was. Desondanks hebben zij zich – nu vijftig jaar later – na drie generaties goed geïntegreerd, maar blijven zich één voelen met hun roots als Papoea. Hun identiteit is dynamisch. Indien uw boekhandel dit boek niet heeft, kunt u het bestellen bij:  publishers@kit.nlAdviesprijs:          € 17,50.

    Kristalman – Atte Jongstra.  Na 25 jaar schrijverschap en 35 jaar lezen in Multatuli wilde de schrijver een beeld van de auteur en van Max Havelaar creëren. Dit boek, met als ondertitel “Multatuli  oefeningen”,   is  een  boek

     waarin hij ingaat op beroepsangsten, zogeheten “blocks”, en worstelingen met het lezerspubliek. Hij doet dit met humor, inlevingsvermogen en stijl. Het boek is een feest om te lezen en schept een totaal nieuw beeld van een van de grootste negentiende eeuwse schrijvers.

    Medicinale en rituele planten van Suriname  -  Tinde van Andel en Sofie Ruysschaert. Het oerwoud van Suriname herbergt een schat aan geneeskrachtige planten en kruiden. Door de eeuwen heen brachten de Afrikaanse slaven en Aziatische contractarbeiders ook nog tal van nuttige planten mee. Alle Surinaamse bevolkingsgroepen hebben hun eigen kennis en zienswijze over ziekte en gezondheid. Toch vind er ook veel kennisuitwisseling plaats. Zo komen Indiaanse planten voor in Creoolse kruidenrecepten en staan er Javaanse kruiden op de erven van  Marrons in het binnenland.  Dit bijzondere 528 pagina’s tellende boek is gebaseerd op de kennis van deze volkeren, aangevuld met feiten en gegevens uit de literatuur en herbariumcollecties. Rijk geïllustreerd met foto’s en tekeningen. Bovendien is er aandacht besteed   aan de betekenis van de lokale namen en de historische achtergronden van het planten- en kruidengebruik. Adviesprijs:  € 29,95.

    Zhongguo  -  Saskia Konniger. De  betekenis van “Zhongguo” is: “Rijk van het Midden”. Zo noemen de Chinezen hun eigen land. Journaliste Anna Winter gaat in opdracht van een krant op zoek naar het ware middelpunt van China. Ze verkent de politiek, de moderne kunstscene, het Taoïsme en duikt in de cultuur van het oude China. Ze dwaalt daarbij steeds verder van har pad af. Had ze niet moeten ingaan op de avances van de Hong Kong zakenman Joe? En wat is de rol van de extravagante antiquair Dubois? Dit boek is een roman waarin reislust, liefde en spanning elkaar knap afwisselen. Van het Plein van de Hemelse Vrede via markante landschappen leidt Konniger de lezer naar een wervelende ontknoping.  Adviesprijs: € 17,50.  

    Chinese Karakters  -  100 jaar Chinatown in Amsterdam  -  Eveline Brilleman. De vooroorlogse generatie Chinezen bestond uit Chinese zeelieden, die door gebrek aan werk in de scheepvaart gedwongen in Amsterdam achterbleven. Zij bouwden er een bestaan op en legden daarmee de grondslag van wat we nu Chinatown noemen. De tweede generatie heeft er na de Tweede Wereldoorlog voor gezorgd dat de Chinezen een volwaardige plek in de Amsterdamse samenleving verwierven  Nu is de derde generatie aan zet. Deze bestaat uit vaak goed opgeleide en in Nederland geboren of opgeleide kleinkinderen van de eerste generatie en kinderen van Chinese immigranten die vanaf de vijftiger jaren in Nederland kwamen wonen. Zij gaan nu het nieuwe gezicht van Chinatown bepalen. Enkelen van hen vertellen in dit boek over hun familie-geschiedenis, de moeizame weg die hun ouders moesten bewandelen en hoe zij zelf hun weg in onze westerse samenleving hebben gevonden. Adviesprijs: € 19,50.

    The Return of Cultural and Historical Treasures: The Case of the Netherlands  -  Jos van Beurden.  In dit boek worden een aantal politieke en culturele issues voor het voetlicht geplaatst. Het betreft de vaak controversiële teruggave van kunst en culturele voorwerpen aan het land van herkomst. De auteur onderzoekt de praktische gevolgen van teruggave en analyseert deze.   Hij heeft onderzoek gedaan naar de wijze waarop de Nederlandse staat en Nederlandse erfgoed instituten deze historische en culturele schatten behandelen. Daarbij stuit hij soms ook op objecten die nog niet in de openbaarheid zijn. Een van de opvallendste kunstobjecten is wel de kris van Indonesiës nationale held Diponegoro. Niemand schijnt te weten waar het voorwerp zich bevind, ondanks tal van interviews die Jos van Beurden diverse erfgoedexperts afnam. Dit boek is in de Engelse taal. Adviesprijs:  € 25,00.

    Photographs of the Netherlands East Indies at the Tropenmuseum  -  Janneke van Dijk, Rob Jongmans e.a. Dit is het vierde deel van een serie van tien boeken , die de collecties en de achterliggende verhalen ervan van het Tropenmuseum nader belichten.  Het boek introduceert de lezer naar een van de belangrijkste collecties van koloniale foto’s ooit. Vele foto’s werden al in de negentiende eeuw verzameld en zijn sindsdien continu aangevuld. Nadat Indonesië in 1945 de onafhankelijkheid declareerde, slonk de belangstelling van deze zeldzame fotocollectie. De belangstelling hiervoor is echter weer toegenomen en de collectie wordt inmiddels door wetenschappers en onderzoekers van over de gehele wereld geraadpleegd. Meer dan 120 kleurenfoto’s en vele in zwart-wit geven een goed inzicht in de collectie van het Tropenmuseum. Engelstalig.  Adviesprijs: € 34,50.

    Indomix - Jan Louis Diedrich.  Dit boek omvat een reeks verhalen met tekeningen van de auteur. Gebruik makend van zijn eigen herinneringen weet hij een beeld van de jaren ’42 tot ’46 re reconstrueren.  Een deel van zijn jongensjaren heeft hij in het toen bezette Nederlands-Indië geleefd. In dit boek is het zijn intentie om daarover iets te vertellen. De auteur beperkt zich tot een weergave van het wel en wee van de gewone mensen. Hij geeft hiermee een goede indruk van de leefomstandigheden van de Indo-Europese gezinnen die buiten de kampen verbleven. Daarmee laat hij de lezer deelnemen in het verlies, de onzekerheid en de ontwrichting van een Indisch gezin. Zijn herinneringen legt hij vast in geloofwaardige taal. Adviesprijs: € 13,00.

    Salto naar het Leven - Berthe Korvinius. De auteur overleefde ternauwernood als 4-jarig meisje een Jappenkamp op Midden-Java, samen met haar moeder en twee zusjes. Dit boek geeft haar reis door haar verdere leven weer, waarin ze strijdt tegen de vernedering van vrouwen en kinderen in de gehele wereld. Haar herkennen van situaties, gevoelens en ervaringen van deze kwetsbare groepen is bijzonder groot, waarbij de positieve kracht van haar moeder voor haar een leiddraad is geweest.  Deze zelfde kracht trof ze ook aan bij veel vrouwen in de Derde Wereldlanden. Ondanks armoede, geweld, onderdrukking en martelingen namen zij zelf het heft in handen. Tijdens haar strijd initieerde de auteur onder andere de campagne tot het vrijlaten van een Filippijnse politieke gevangene en was zij de mede-oprichtster van de Mondiale Alliantie tegen Handel in Vrouwen in 1994.  Adviesprijs: € 17,95.   

    Hollandia Blues - Peter Klencke. Deze autobiografische roman vertelt van een jongen uit een Indisch gezin dat in 1950 van Jakarta naar Hollandia verhuist. In de oorlog was de vader in een Jappenkamp geïnterneerd en mede door de daarop volgende Bersiapperiode lijkt Nieuw-Guinea een logische keuze om een nieuw bestaan op te bouwen.

    Vergeleken met Indië is de situatie er echter primitief. De dreiging van Indonesië om het gebied te claimen, wordt steeds reëler. Het boek is een uniek tijdsdocument uit het laatste stukje Indië dat Nederland bezat. Over de lotgevallen van de Indische Nederlanders die daar toen leefden, is eigenlijk nauwelijks iets substantieels geschreven. Daarom mag dit boek als een belangrijke bijdrage aan het Indisch erfgoed gezien worden. Het verschijnt op een historisch moment: 50 jaar na de overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië.  Adviesprijs:      € 19,95.

    Tandem  -  Jacob Vis.  Roman over een plantersleven. Planter Dirk Sanders is het niet eens met de blanke tendens dat koelies niet veel meer zijn dan gebruiks-voorwerpen.  Hij leidt zijn tabaksplantage op Deli op een menselijke manier. Hij krijgt daarbij steun van Paul Metz, de enige andere planter die met vrije koelies werkt en van No, zijn Japanse huishoudster, die na tien jaar trouwe dienst terugkeert naar haar geboorteland om voor haar ouders te gaan zorgen. Kleurrijke figuren  spelen een rol in deze roman, die een scherp beeld geeft van het harde bestaan op een Delische tabaksonderneming in het begin van de vorige eeuw. Mensen met een totaal verschillende achtergrond leven schijnbaar in harmonie met elkaar. Maar alle goede wil ten spijt blijkt in het einde va  het boek dat het bijzonder moeilijk is om Oost en West te verenigen. De auteur heeft zijn grootouders als voorbeeld voor de hoofdpersonages laten gelden, hetgeen dit boek een bijzonder cachet geeft.  Adviesprijs: € 19,99.

    Gloria Mundi - Een wereldreis in 1913 – 1914 – Constance van Hoogstraten. In 1913 kreeg François van Hoogstraten (toen 21 jaar) een erfenis en besloot dat geld te gebruiken voor een lang door hem gekoesterde wens: het maken van een wereldreis. Met de beroemde Transsiberische spoorlijn reisde hij naar het Verre Oosten en Indië, om van daaruit via Australië en Hawaï naar het Amerikaanse continent te reizen. Normaal is een wereldreis al geen sinecure, maar in die tijd was het vrijwel onmogelijk. Talloze oorlogen en conflicten belemmerden vaak zo’n onderneming tot diep in de 20e eeuw. De auteur toont ons de wereld tot aan 1914, die in veel opzichten nog traditioneel was, maar ook voloptimisme. Een wereld die nu niet meer bestaat. Deze roman bevat de hoofdstukken: Java, de Banda Zee, de  Alfoeren Zee en de Koraalzee.  De auteur heeft die wereld nog net kunnen bereizen, voordag de Eerste Wereldoorlog uitbrak en jarenlang  dergelijke reizen onmogelijk maakte.  Adviesprijs: € 25,00.  

    Indische Keukengeheimen  -  Jeff Keasberry.  De derde generatie uit de legendarische familie Keasberry. De eerste was Marie-Antoinet (Oma), eigenaar van het beroemde restaurant Djokja in Amsterdam; de tweede: Jessica, die in haar voetsporen volgde en dan nu de derde generatie: Jeff, die zelf in Los Angeles in Amerika werkt, maar toch ook nog eigenaar van Djokja.  Ieder kent nog wel “Indische Keukengeheimen” van Oma Keasberry, een van de beste Indische kookboeken ooit. Haar kleinzoon presenteert nu zijn eigen versie van dit boek met meer dan 110 heerlijke en authentieke recepten, die eenvoudig voor ieder te volgen zijn. Hij heeft het boek doorspekt met historische foto’s en persoonlijke herinneringen. Gewoon een boek over lekker eten, dat de lezer het gevoel geeft erbij te horen en deel uit te maken van de Indische cultuur. Adviesprijs:  € 24,95.

    Het getal FU   -  Ayu Utami. Een boek van een van de beroemdste auteurs van Indonesië, zowel nationaal als internationaal. Het getal FU geeft een beeld van de veranderingen die zich in de Indonesische maatschappij aan het voltrekken zijn. De vrienden Parang Jati en de jonge bergbeklimmer Yudi zijn vaak te vinden in het berggebied van Oost-Java. Tijdens het klimmen verbeeldt Yudi zich regelmatig een verleidelijke vrouw met een wolvengezicht voor zich te zien, die hem een geheimzinnig getal toefluistert: het getal FU. Deze mystieke ervaring lijkt een scherp contrast  te vormen  met  de  politieke betrokkenheid van zijn vriend Parang Jati en diens verbeten strijd tegen de fanatieke religieuze groeperingen in Indonesië. Ayu Utami zal op de Tong Tong Fair acte de presence geven. Adviesprijs:  € 24,99.

    e-books – CD – DVD

    De Molukken box. De eilandengroep De Molukken behoorden tot aan  de soevereiniteitsoverdracht aan Indonesië in 1949 tot Nederlands-Indië. Vele Molukkers dienden tot dan toe in het Nederlandse koloniale leger (KNIL). Na de soevereiniteit van Indonesië brak voor hen en hun gezinnen een moeilijke periode aan.   In een reactie op de zich onder president Soekarno ontwikkelende eenheidsstaat, werd op 25 april 1950 door de Molukkers de zelfstandige Republiek der Zuid Molukken (RMS) geproclameerd. Deze werd overigens nimmer internationaal erkend. De Molukse voormalige KNIL militairen werden met hun gezinnen in 1951 “tijdelijk” naar Nederland gehaald. Voor de meesten bleek algauw dat terugkeer naar de Molukken niet mogelijk was. Deze DVD box bevat een selectie boeiende beelden uit de omroep- en filmarchieven van “Beeld en Geluid”. Ze laten zien hoe de opeenvolgende generaties Molukkers in Nederland zijn omgegaan met hun    frustraties en idealen. Maar ook hoe zij desondanks hun plek hebben gevonden in de Nederlandse samenleving en toch hun eigen identiteit hebben behouden. Ook bij de derde generatie is de band met de Molukken nog steeds sterk aanwezig. Dit bleek ook nog eens tijdens de religieuze rellen in de Molukken in 1999. Hiermee ontstaat een rijk en divers beeld van de Molukse gemeenschap in Nederland.  Adviesprijs:  € 16,99.      

    Met dank aan NICC

     

  • Hi Ferry, zou je de advertentie hier onder geschreven van boek:pasar malam..... eraf kunnen halen. En graag het nieuwe editie plaatsen de "indoud" hier van die ik je heb gestuurd?

    Dank je met vriendelijke groet

  • NICC- Boekbespreking, e-Books, CD en DVD per  21/03-2012  

     

      

    Schaakmat in Jakarta  -  Gerard Kramer. Nederland en Indonesië beleefden begin jaren negentig zeer spannende tijden in hun onderlinge relaties. Nederlandse irritaties over de schendingen van mensenrechten in Indonesië en Indonesische irritaties over de Nederlandse reacties hierop, voornamelijk door strafmaatregelen op het gebied van ontwikkelings-samenwerking. De escalatie kwam in 1992 toen president Suharto alle Nederlandse ontwikkelingshulp met één pennenstreek verbood. Het duurde enkele jaren voordat de relaties weer genormaliseerd waren en ondanks dat bleven de verhoudingen betrekkelijk “koel”.  In dit boek omschrijft de auteur, oud-ambassadeur Gerard Kramer, al deze ontwikkelingen en gebeurtenissen, met achtergronden en verklaringen. Een “inside-story”; een reconstructie en persoonlijk verslag in één. Gebaseerd op archieven en herinneringen.  Adviesprijs: € 24,50.

    Weg uit Indië  -  Hans Vervoort.  Hans en Sonja wonen in Nederlands-Indië als de oorlog uitbreekt. Eerst in het verre Nederland, maar als in 1942 ook Indië door Japan wordt aangevallen en Indië wordt veroverd, komen Hans en Sonja met hun ouders in een kamp terecht, waar geslagen wordt en waar iedere dag een gevecht is om te overleven. Als ze na drie jaar vrij komen, horen ze dat de Indonesische bevolking genoeg heeft van het ruim 300 jaar durende Nederlandse bestuur en in opstand komt.  De auteur baseert dit boek, met schitterende tekeningen van Peter van Dongen, op zijn eigen jeugd in het “tropische paradijs” Indië. Adviesprijs: € 17,99.

    Een Molukse thuishaven aan de Hollandse IJssel  -  R.R.F. Habiboe. In 1961 kwamen 160 Molukse gezinnen in Moordrecht wonen, nu gemeente Zuidplas. De overheid bouwde voor hen een speciale wijk, daarmee het belang onderschrijvend van Molukkers om bij elkaar te wonen. Gedurende de afgelopen 50 jaar heeft de Molukse gemeenschap diverse hoogtepunten, maar ook veel dieptepunten gekend. In dit boek worden deze geregistreerd en bewaard voor de huidige en de komende generaties. Dit is gebeurd aan de hand van interviews en de persoonlijke verhalen van de Molukkers zelf De auteur spreekt de hoop uit dat dit boek anderen zal inspireren om zich op vergelijkbare wijze bezig te houden met dit deel van hun eigen geschiedenis. Want als de generatie die het heeft meegemaakt er niet meer is, zullen vele vragen van toekomstige generaties onbeantwoord blijven.  Adviesprijs: € 15,00.

    Vensters op de Molukse geschiedenis 1450 – 1950  -  Hans Straver.  In dit boek beschrijft de auteur de Molukse geschiedenis aan de hand van aansprekende personen. Hij portretteert deze niet alleen als slachtoffers van veranderende historische omstandigheden, maar ook als gewone mensen, die vaak in moeilijke tijden verantwoording nemen voor hun eigen denken en handelen. Het boek hoopt bij te dragen aan een beter inzicht in de koloniale verleden en tegelijk aan meer kennis en begrip van de wortels van actuele spanningen op de Molukken, in Nederland en in de wereld. Dit boek sluit goed aan bij de leerstof die voor leraren en leerlingen tot nu toe niet altijd eenvoudig was, waar het gaat om het koloniale verleden van Nederland. Op deze wijze poogt de auteur dit verleden beter te belichten en tot leven te wekken. Adviesprijs: € 25,40.  

    Thin Blue Line  -  Patricia Steur. Kunst kan culturen tot elkaar brengen, zo bewijst de auteur aan de hand van fraaie portretten van in Nederland wonende Molukkers en Indische Nederlanders, die hun Maori-tatoeages (MOKO’s) laten zien. Moko’s die gemaakt zijn door Gordon Toi.     Ze   vertelt    het   verhaal    achter    de tatoeage om zo de bijna ongrijpbare en toch zo onmiskenbare verbinding tussen de Molukse, Indische en Maori-culturen bloot te leggen. Het zelfbewuste en trotse karakter van de Maori’s was hierbij een belangrijke inspiratiebron voor dit prachtige fotoboek. Engelstalig.  Adviesprijs: € 29,95.

    Indisch Dagboek - Willy en Ad Pomper.  Belevenissen in Indië, 1 mei 1941 tot 2 februari 1946. Met drie dochters en een zoon leiden Jan en Geertje Pomper eind jaren ’30 een gelukkig leven in Nederlands-Indië. Aan dit geluk komt abrupt een einde door het begin van de oorlog in december 1941.   De familie wordt geïnterneerd in verschillende kampen, de zogenaamde Jappenkampen. Zoon Ad wordt, als hij nog maar net 12 jaar oud geworden is, van zijn moeder en zussen gescheiden en naar een mannenkamp overgebracht. Zijn oudste zus Willy houdt in het vrouwenkamp een dagboek bij. In 1996 overlijdt Willy aan kanker. Ad besluit haar dagboek uit te werken en vult haar notities aan met zijn eigen ervaringen. Dit dagboek omvat het onwerkelijke oorlogsverhaal van een gezin dat probeert te overleven onder onmenselijke omstandigheden. Indisch Dagboek is te bestellen bij: Uitgeverij Boekscout op: www.boekscout.nl. Adviesprijs: € 17,95.  

    Gestolen leven  -  Adam Johnson. De Hoofdrolspeler in deze novelle, Pak Jun Do, is de zoon van een verdwenen moeder en een invloedrijke vader, die een kamp leidt voor weeskinderen. Hij proeft daar voor het eerst van macht. Hij selecteert welke kinderen mogen eten en welke worden uitgeleend voor zware fysieke arbeid. Door zijn scherpe inzichten en loyaliteit trekt hij al gauw de aandacht van regeringsambtenaren en vormt het startsein voor een snelle klim op de carrièreladder van het leger. Hij noemt zichzelf liefst “een nederig burger van de meest glorierijke natie van de wereld”. Jun Do wordt professioneel kidnapper, die om in leven te blijven, eindeloos moet laveren tussen constant wisselende regels en ronduit verbijsterende eisen van zijn opperheren. Dan doet hij een poging om de vrouw van wie hij houdt, Sun Moon, te redden. Een voortjagend verhaal over verloren onschuld en romantische liefde. Een meesterlijk portret van een tot nu toe verborgen gebleven wereld: een Noord-Korea vol honger, corruptie en  geweld. Maar ook kameraadschap, gestolen momenten van schoonheid en liefde. Adviesprijs: € 19,95.

     

    Vindplaatsen  -  Liesbeth Dolk.  Carel Jan Schneider, als auteur bekend als   F. Springer, werd in 1932 geboren in Batavia. Aan zijn gelukkige kinderjaren werd door de Japanse bezetting abrupt een einde gemaakt. Een aangrijpende reeks ervaringen van het ene interneringskamp naar het andere volgde. Pas in augustus 1946 kon het gezin Schneider, herenigd maar totaal berooid, repatriëren naar Nederland. Liesbeth Dolk schildert aan de hand van vele foto’s, brieven en andere documenten     een     indrukwekkend beeld van de laatste jaren van het mooie Nederlands-Indië. Met het literaire werk van F. Springer als kompas reist ze terug naar zijn vertrouwde plaatsen van herinnering. Adviesprijs: € 29,95.      

     

    Met dank aan NICC

     

  • NICC- Boekbespreking, e-Books, CD en DVD per  21/02-2012  

     

     

    Batavia  -  Peter Fitzsimons.  Dit boek is het waargebeurde en bloedstollende verhaal over de ondergang van het grootste en mooiste koopvaardijschip van de VOC. Op 28 oktober 1627 vertrekt de Batavia, het trotse vlaggenschip van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, voor haar maidentrip vanaf Texel naar Nederlands-Indië. Dit nieuwe schip van de VOC is geladen met veel kostbaarheden en toegerust voor  een  reis  van vele  maanden.  De lading bestaat onder andere uit kisten zilveren muntgeld en goud ter waarde van 260.000 gulden, luxe gebruiksgoederen, zilverwerk voor keizer Jahangir, handelswaar en een  kistje met zeer kostbare juwelen en edelstenen. Verder waren mannen, vrouwen en kinderen aan boord die in de nieuwe kolonie hun geluk gingen beproeven. Als er ontevredenheid ontstaat bij de bemanning en muiterij bijna een feit is, loopt het schip voor de kust van Australië op een rif en beging te zinken. Aan boord breekt paniek uit.   Bij zonsopgang blijkt duidelijk dat de Batavia zich in een hopeloze situatie bevindt en met kleine bootje worden zoveel mogelijk opvarenden geëvacueerd naar het nabijgelegen Beacon Island, dat later de geschiedenis in zal gaan als “Het Kerkhof van de Batavia”. Vrijwel iedereen wordt door de bemanning die nu echt aan het muiten zijn geslagen, vermoord. Van de 341  opvarenden komen er uiteindelijk slechts 68 op Java aan. Een “must have” voor ieder die de vroege geschiedenis van de Oost-Indiëvaart in z’n hart draagt. Adviesprijs: € 24,95.

     

    Yvonne Keuls - Gedragen op de Wind  - Monica Soeting, Jan Paul Bresser, Janet Luis  en Edy Seriese. In december heeft Yvonne Keuls haar 80e verjaardag gevoerd. De vele verhalen die zij haar lezers de afgelopen decennia vertelde vormen een bijzonder en waardevol onderdeel van de Nederlandse letteren. Als geen ander weet Yvonne Keuls een tijdsbeeld te schetsen. In “Gedragen op de Wind” vertellen de samenstellers over respectievelijk het leven van Yvonne, haar werk voor het toneel,  haar  sociale  romans  en  haar opvarenden komen er uiteindelijk slechts 68 op Java aan. Een “must have” voor ieder die de vroege geschiedenis van de Oost-Indiëvaart in z’n hart draagt. Adviesprijs: € 24,95.

    Wees goed voor je ziel  -  R. Schefold. Dit boek is een persoonlijk verslag van de auteur, dat handelt over twee jaar verblijf bij de Sakuddei in de binnenlanden van het eiland Siberut in de Mentawai Archipel in West-Indonesië. Gedurende twee jaar, van 1967 tot 1969, verbleef de antropoloog Reimar Schefold bij deze geïsoleerde stam. In dit boek beschrijft hij zijn ervaringen met de mensen die hem deelgenoot maakten van hun dagelijkse leven, hun rituelen en hun conflicten. Een volk zonder stamhoofden, waarin de goede relaties onderling, met de voorouders en geesten steeds opnieuw moeten worden bevochten.

     

    Shipwreck and Survival in Oman, 1763  -  Klaas Doornbos. In 1763 leed  de Oost-Indiëvaarder “Amstelveen” schipbreuk aan de zuidkust van Oman. In de brandende zon, blootsvoets en bijna naakt liepen de dertig overlevenden vele honderden kilometers, in de hoop de beschaving te bereiken. Tijdens hun tocht door de woeste wildernis moesten de mannen  verschrikkelijk afzien en sommigen van hen hebben de reis niet overleefd. De derde stuurman van de “Amstelveen”, Cornelis Eyks bereikte uiteindelijk samen met meer dan twintig mannen de stad Muscat. Nooit eerder had iemand een dergelijke reis ondernomen en overleefd. Onlangs werd in Frankrijk het logboek van Eyks teruggevonden. De auteur maakte aan de hand hiervan een reconstructie van de gebeurtenissen en voorzag het rijkelijk van illustraties. Voorlopig is dit boek nog slechts in de Engelse taal verkrijgbaar, maar nu al wordt het boek geroemd als een van de meest intrigerende VOC-boeken van de laatste jaren.  Adviesprijs: € 19,90.

    Voor de zielen worden periodiek grote feesten gehouden en fraaie en imposante kunstvoorwerpen gemaakt. Het boek besluit met een herhaald bezoek aan dit volk in 2009 en de reacties van deze mensen op de moderne veranderingen die geleidelijk hun intrede doen.  Adviesprijs € 27,95.

     

    De Molukse Acties  -  P. Bootsma.  De beelden van de treinkapingen van Wijster en De Punt en de gijzeling van schoolkinderen in Bovensmilde en de bezetting van het consulaat in Amsterdam in de zeventiger jaren. Dieptepunten in de geschiedenis van Nederland sinds de Tweede Wereldoorlog en ze staan nog vers op het netvlies van hen die het hebben meegemaakt. De Molukse Zaak werd wereldnieuws. Op basis van nog nooit eerder uitgezonden materiaal, geheime documenten uit de archieven van de overheid en vele tientallen getuigenverklaringen werden vier televisiedocumentaires gemaakt, die in het najaar van 2000 door de NPS werden uitgezonden. Dit boek is daarop gebaseerd en voegt daar een analyse aan toe. Van dag tot dag worden de historische gebeurtenissen gereconstrueerd, waarbij alle partijen aan het woord komen: de gijzelaars, de Molukse actievoerders, de vertegenwoordigers van de overheid, de Minister van Justitie destijds Dries van Agt, de commandanten van politie  en leger, de leden van de crisiscentra. Adviesprijs: € 22,90.

     

    Sutan Sjahrir  -  H. Rosihan Anwar. Een biografie van het leven van Sutan Sjahrir, die leefde van 1909 tot 1966.  Hoogtepunten van zijn leven en zijn strijd voor de onafhankelijkheid van Indonesië worden uitvoerig in dit boek beschreven. Het boek is voorzien van meer dan honderd foto’s, waarvan de meeste nooit eerder zijn gepubliceerd. Dit boek verschijnt binnenkort en is geschreven in het Indonesisch. Adviesprijs: € 22,50.

     

    De verzwegen soldaat  -  Silvia Pessireron. Dit is het verhaal van een vader en een dochter, van heimwee en strijdvaardigheid en van loyaliteit en niet nagekomen beloften. De vader is geboren op het Molukse eiland Seram en is loyaal aan de Koningin van Nederland. De dochter is geboren in de provincie Zeeland en is loyaal aan haar Molukse achtergrond. Marcus Kainama is sergeant in het KNIL en is trouw aan zijn maten, zijn overste, zijn ouders, en aan zijn vrouw en kinderen.  Hij bewaart zijn  principes in de maalstroom van de Japanse bezetting, de Bersiap, doorstaat gevangenschap, marteling en werkkampen. En hij wordt verraden. Nona Kainama groeit op in een Molukse woonwijk in Nederland. Ze voelt de frustratie van haar vader en doorstaat tucht en discipline. Ze maakt mee hoe verdriet en woede omslaan in geweld en ze vecht voor haar eigenheid in de maalstroom van tegenstrijdigheden. Dit boek verschijnt op 15 februari 2012.  Adviesprijs: € 17,95.

     

    Sleuteloog  -  Hella S. Haasse.  Een journalist vraagt Herma Warner of zij hem informatie kan geven over Mila Wychinska. Hij is die naam tegengekomen in een dossier over mensenrechtenactivisme in Zuidoost Azië. Op de portretfoto die hij meestuurt herkent ze onmiddellijk haar jeugdvriendin Dee Mijers. De oude Herma, die teruggetrokken leeft in Overijssel, moet zich verdiepen in het verleden dat zij dacht voorgoed achter haar gelaten te hebben. Wat is er met Dee gebeurt, sinds ze elkaar  uit het oog verloren hebben? Terwijl oude raadsels langzaam ontrafeld worden, raakt Herma overspoeld   door een golf van herinneringen aan haar leven in Nederlands-Indië. Luisterboek,  ingesproken door Willem Nijholt. Tijdsduur: ongeveer 6 uren. Adviesprijs: € 19,95.

     

    Met dank aan NICC

     

  • 5/3 -68

Dit antwoord is verwijderd.