Boekbespreking 27 juni 2018
Het zevende Kamp – René Ofsen. De opa van de Reno ging op 16-jarige leeftijd met een zeilschip als KNIL soldaat naar Nederlands-Indië. In de loop van zijn diensttijd klom hij op tot vakofficier.. Voor zijn moed en trouw ontving hij de Militaire Willemsorde. Eén van zijn zonen werd kapitein bij de Artillerie. Ze woonden in een klein dorp in Noord-Sumatra, vlakbij de Oceaan. In 1942 vielen de Jappen hun dorp binnen en werd iedereen gevangen genomen. Zijn moeder, hij van 2,5 jaar oud en zijn 4 maanden oude zusje Anne maakten 6 uiterst wrede Japanse concentratiekampen mee. Uitgehongerd, getraumatiseerd en met oplopende ziekten zoals malaria, bronchitis, oedeem, droge pleuris, eczeem en zweren, werden zij als een van de laatsten in september 1945 uit Kamp Aek Pamingke bevrijdt. Zijn moeder was totaal getraumatiseerd en zijn vader, veel-vuldig gemarteld door de Jappen, kwam eveneens kapot uit de oorlog. Eenmaal in Nederland zwierven ze van de ene plaats naar de andere en kwamen de kinderen in een kindertehuis terecht. Het huwelijk van de ouders strandde. Hun moeder deed afstand van de kinderen en vanaf dat moment kwamen die in het “7e kamp” terecht. Het kamp van hun vader. Zijn zusje stierf veel te jong aan de gevolgen van de kampervaringen en Reno moest de rest van zijn leven vechten om te overleven. Adviesprijs: € 24,95.
Het Oostindisch Kampsyndroom – Rudy Kousbroek. Dit boek is het magnum opus van Rudy Kousbroek. Aan de hand van eigen herinneringen en bestaande literatuur beschrijft Kousbroek over Nederlanders in Indië vóór, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Trots en schaamte, verdriet en verlangen spreken uit de bladzijden. Hierin worden niet alleen veel vergeten zaken, maar ook dingen die nog steeds worden verzwegen met dezelfde openhartigheid onderzocht. Adviesprijs: € 17,50.
Branie, het kleven van Mina Kruseman (1839-1922) – Annet Mooij Als strijdster voor internationale vrouwenrechten was Mina Kruseman in de jaren zeventig van de negentiende eeuw een meer dan opvallende verschijning. Ze keerde zich
tegen oorlogen en militarisme; ze schreef romans en toneelstukken, declameerde en acteerde en beproefde haar geluk als concertzangeres in Amerika. Het is aan Mina te danken dat het stuk “Vorstenschool” van Multatuli voor het eerst (met haarzelf in de hoofdrol) op de planken werd gebracht, alhoewel de vriendschap tussen beide egomane en zeer lichtgeraakte persoonlijkheden deze clash niet zou overleven. Na de breuk met Multatuli keerde ze terug naar Nederlands-Indië, waar ze met haar uitspraken en optredens voor de nodige tumult zou zorgen. Later keerde ze door omstandigheden terug naar Europa, waar ze in armoede stierf. Ze raakte ten onrechte in de vergetelheid, maar komt door deze onderhoudende en heldere biografie in al haar kracht en talenten opnieuw tot leven. Adviesprijs: € 27,50.
Terug naar Bandung – Femmy Fijten. Een boek over oorlog, bloedige strijd, over verlies en vriendschap, maar bovenal over een liefdesverhaal, gebaseerd op een ware geschiedenis van een zeventien-jarige jongen die naar Indië ging en daar tegen beter weten in een Indisch meisje koos. Toch is Terug naar Bandung geen somber boek geworden, maar veeleer een “meeslepende roadmovie”, met in de hoofdrollen een oudere man, die met zijn kleindochter Jill onder leiding van een weerbarstige gids en een pientere chauffeur op zoek gaat naar zijn verleden. Een boek waar je dicht met de neus op de verschrikkingen van de politionele acties wordt gedrukt.
Niettemin ben je – in tegenstelling tot veel andere boeken over deze beschamende periode in onze vaderlandse geschiedenis – niet geneigd om af te haken vanwege de beschreven verschrikkingen. Het komt door de ontwapende argeloosheid waarmee Femmy dit boek geschreven heeft, die ervoor zorgt dat je “Terug naar Bandung” bijna in één adem uitleest. Adviesprijs: € 19,95.
Asta’s ogen – Eveline Stoel.
Opnieuw staat dit beroemde boek vol in de aandacht. Alweer de 15e druk is verschenen, met lovende recensies, 50.000 exemplaren verkocht, plus een filmcontract met Fu Works laten het boek de status van bestseller bereiken
Deze druk is op veler verzoek uitgebreid met een stamboom en een register. Hierdoor kunnen de veruit belangrijkste ontwikkelingen in ruim negentig jaar Nederlands-Indische geschiedenis gemakkelijk worden opgezocht. In Asta’s ogen herkennen veel Indische Nederlanders hun eigen verhaal. Met dit boek bewijst Eveline Stoel eens te meer dat de geschiedenis van Nederlands-Indië Nederlandse geschiedenis is. Adviesprijs: € 19,95.
Het lied en de waarheid – Helga Ruebsamen.
Louise Benda woont tot haar vijfde jaar op Java. Overdag speelt ze buiten en ’s nachts leeft ze in een eigen geheimzinnige wereld.
Hierin zijn fantasie en werkelijkheid maar moeilijk van elkaar te onderscheiden. In 1939 vertrekt het gezin naar Europa. Maar Louise wil terug naar Java. Vanwege de oorlogechter, moet ze samen met haar vader onderduiken. Later waagt ze zich aan een reconstructie van het verleden. Voor dit boek ontving Helga de Anna Bijns Prijs. Adviesprijs: € 15,00.
Zeevonk – Josha Zwaan.
Een zeer intrigerende roman, waarin de geschiedenis van het beroemde passagiersschip “Willem Ruys” verweven raakt met het levensverhaal van een jonge vrouw, die samen met haar moeder geïnterneerd werd in een Jappenkamp.
De historische feiten maken dit boek voor veel mensen herkenbaar. Een aantal verhaallijnen lopen in en door elkaar, waarbij de hoofdrolspelers een speciale band krijgen met de “Willem Ruys”, dat de enige plek blijkt te zijn waar ze zich senang voelen. Adviesprijs: € 19,95.
Voor overige boekbesprekingen ...........................
Antwoorden