ZOU ZONDER BEEL DE STRIJD OM INDIE ERG VEEL ANDERS ZIJN VERLOPEN?
In 1946 laat de toenmalige katholieke minister Beel aan de parlementair redacteur van De Maasbode weten dat hij voornemens is de politiek te verlaten. Verbijsterend was dat deze redacteur dat niet in de krant zet, maar Beel overhaalt om toch door te gaan. Zou zonder Beel de strijd om Indië erg veel anders zijn verlopen?
Nederland was in die tijd internationaal voorpaginanieuws en voor het eerst werden onze schepen in buitenlandse havens geboycot. Nederland was door zijn oorlog tegen de Republiek Indonesia het zwarte schaap. Zelfs de Belgen, onze laatste vrienden, vroegen zich af waarom is Holland zo onverzettelijk?
HET WAS NEDERLAND TEGEN DE REST VAN DE WERELD
Tja, waarom? Nederland moest worden opgebouwd, maar stuurde wel een leger naar Indië dat 3 miljoen gulden per dag kostte en waarvoor 100.000 jonge mannen aan de wederopbouw werden onttrokken. Toen in 1949 de 50.000ste nieuwe woning werd opgeleverd, klonk de kritische vraag: Waarom zo weinig? De politiek hoopte met het behoud van Indië de eigen welvaart op te bouwen, maar dat mislukte. Dat die welvaart er later toch kwam danken we nota bene aan de opbloei van het verslagen Duitsland.
De voor die oorlog verantwoordelijke politici worden geen misdadigers genoemd. Ze waren ook niet aan de drank of zo. Het waren integere mannen die zelf vaak tijdens de oorlog in kampen hadden gezeten. Mannen als Drees, Beel en Romme begrepen niet dat wij in Indië nooit meer aan de bak zouden komen. De Indonesiërs hadden in 1942 gezien hoe snel ons leger capituleerde voor Japan. Zo machtig was Nederland dus niet. Japan had ze daarna alleen maar ellende gebracht. Daar viel ook niets van te verwachten. Indonesië had na de oorlog geen andere keuze dan zelfstandig verder te gaan.
Landvoogd Van Mook die daar het Nederlands gezag moest herstellen, was een kind van dat land en begreep dat Indonesië zelf door moest. Hij snapte dat je moest praten met de Indonesische President Soekarno, maar Den Haag verbood dat.
Als later Beel met zijn gevolg in Indië arriveert, fluistert Van Mook tegen zijn rechterhand Koets: "De amateurs komen de macht overnemen". Uiteindelijk geeft Beel aan Generaal Spoor (zie foto) de opdracht Yogyakarta te veroveren en President Soekarno gevangen te nemen. Dat lukt, maar dan?
Toch bestond toen nog steeds die ene vraag: wat is er in ons gevaren om die oorlog te beginnen? Een derde van het volk was daar tegen, maar daar lees je weinig over.
Indië-veteranen krijgen vaak kritiek, maar die jongens kwamen van een koude kermis thuis.
Het idee dat heel Nederland toen gezellig thuis ganzenbord speelde, terwijl de kachel snorde, en moeder bij de thee een warme sjaal breidde, past meer in het beeld van de jaren "50. Pas dan, als Indië is verloren, komt het herstel. Want Nederland moderniseert en oriënteert zich op Europa.
Opmerkingen
33