Sporen van Smaragd Haags Indisch erfgoed in databank
(Bronvermelding NICC)
In het januari nummer van deze nieuwsbrief hebben we het al even vermeld bij de korte berichten. In Den Haag bestaat er een beeldbank, waarin onder andere het Gemeentearchief en de afdeling Monumentenzorg van Den Haag participeren, maar ook het Haags Historisch Museum en tal van kleinere organisaties. Onder de naam Sporen van Smaragd inventariseert men gebouwen, gevels, gevelornamenten, standbeelden, enz. die een duidelijke relatie hebben met het koloniale verleden, waar Den Haag als geen enkele andere stad mee verbonden is.
Op 19 november 2010 lanceerde de Haagse wethouder Rabin Baldewsingh dit initiatief.
Voor het Indische aspect van het Haagse erfgoed werd aandacht gevraagd in de manifestatie “De Indische Zomer” in 2005, waarbij diverse musea en culturele instellingen betrokken waren. Vervolgens namen het Haags Historisch Museum en het Haags Gemeentearchief en de Gemeentelijke Monumentenzorg het initiatief tot de “Stichting Indisch Erfgoed in Den Haag” en het project kreeg de naam: “Sporen van Smaragd”.
Links: gevelsteen voormalig Ministerie van Koloniën (Plein 1). Rechts: grafmonument Louis Couperus (Oud Eik en Duinen
De historische band tussen Nederland en Indië heeft haar sporen achtergelaten in de stad Den Haag. Straatnamen, gebouwen en gedenktekens herinneren hieraan.
Met de vergrijzing van de eerste generatie repatrianten dreigen helaas ook de fysieke herinneringen aan Nederlands-Indië uit het straatbeeld te verdwijnen.
Den Haag heeft al eeuwenlang een multicultureel karakter, maar in haar geschiedenis neemt het voormalig Nederlands Indië een prominente plaats in. De culturele en commerciële uitwisseling tussen Nederland en Indië heeft vele zichtbare sporen achtergelaten. Langzaam echter dreigen deze Indische sporen uit het stadsbeeld te verdwijnen. Daarom dat door dit initiatief het belang van het behoud van deze bijzondere categorie Cultureel Erfgoed in Den Haag wordt ondersteund en veilig gesteld. Twee Haagse kunsthistorici hebben de opdracht gekregen om dit erfgoed te inventariseren en met name uit de periode tussen 1853 en 1945.
Links: voormalig gebouw Rotterdamse Lloyd, Korte Vijverberg. Midden: Insulinde boven de ingang Lloyd gebouw. Rechts: Indisch restaurant Boeatan, nu: Garoeda, Heulstraat hoek Kneuterdijk.
Het gehele project bestaat uit drie onderling samenhangende onderdelen
Een gedegen inventarisatie van Haagse Indische gebouwen e.d., www.sporenvansmaragd.nl, die getuigen van de band met Nederlands-Indië. Het gaat hierbij om bedrijfspanden van (voormalige) Indische organisaties, restaurants en toko’s, maar ook woonhuizen van oud-Indiëgangers, panden van Indische architecten en gebouwen met Indische stijlelementen en/of gevelversieringen komen hiervoor in aanmerking. Deze inventarisatie wordt uitgevoerd door Kroon & Wagtberg Hansen Kunsthistorisch Projectmanagement in Den Haag. Het beoogde resultaat is een database die als informatiebronmoet dienen bij het bepalen van toekomstig monumentenbeleid.
Het fameuze Hotel des Indes aan het Lange Voorhout, hoek Vos in Tuinstraat.
De beeldbank “Sporen van Smaragd”, www.flickr.com/groups/sporenvansmaragd/, zal het Indisch erfgoed in Den Haag documenteren. Gekozen is voor een bekende fotowebsite, Flickr, zodat iedereen de beeldbank kan raadplegen en zelf hieraan foto’s kan toevoegen. De Haagse bevolking en anderen die interesse hebben, worden dan ook opgeroepen om (voormalige) Indische gebouwen, alsmede geveldecoraties, architectuurdetails, interieurs, enz. in Den Haag te fotograferen en deze te uploaden naar de website. Zo kan iedereen helpen om dit bijzondere erfgoed uitvoerig in kaart te brengen.
Het online kennisnetwerk, http://sporenvansmaragd.ning.com, wil deskundigen bijeen brengen: medewerkers van erfgoedinstellingen, universiteiten, bestuursleden van Indische organisaties en andere professionals op het gebied van Indische cultuur en erfgoed. Zij kunnen via hun netwerk hun documentatie en onderzoek presenteren, kennis- en
Mercuriusgebouw aan het Noordeinde met fraai geveldetail.
onderzoeksvragen uitwisselen, maar ook evenementen, projecten en publicaties aankondigen en realiserenDen Haag heeft al eeuwenlang een multicultureel karakter, maar in haar geschiedenis neemt het voormalig Nederlands Indië een prominente plaats in. De culturele en commerciële uitwisseling tussen Nederland en Indië heeft vele zichtbare sporen achtergelaten. Langzaam echter dreigen deze Indische sporen uit het stadsbeeld te verdwijnen. Daarom dat door dit initiatief het belang van het behoud van deze bijzondere categorie Cultureel Erfgoed in Den Haag wordt ondersteund en veilig gesteld. Twee Haagse kunsthistorici hebben de opdracht gekregen om dit erfgoed te inventariseren en met name uit de periode tussen 1853 en 1945.
Links: voormalig gebouw Rotterdamse Lloyd, Korte Vijverberg. Midden: Insulinde boven de ingang Lloyd gebouw. Rechts: Indisch restaurant Boeatan, nu: Garoeda, Heulstraat hoek Kneuterdijk.
Het gehele project bestaat uit drie onderling samenhangende onderdelen
Een gedegen inventarisatie van Haagse Indische gebouwen e.d., www.sporenvansmaragd.nl, die getuigen van de band met Nederlands-Indië. Het gaat hierbij om bedrijfspanden van (voormalige) Indische organisaties, restaurants en toko’s, maar ook woonhuizen van oud-Indiëgangers, panden van Indische architecten en gebouwen met Indische stijlelementen en/of gevelversieringen komen hiervoor in aanmerking. Deze inventarisatie wordt uitgevoerd door Kroon & Wagtberg Hansen Kunsthistorisch Projectmanagement in Den Haag. Het beoogde resultaat is een database die als informatiebron
moet dienen bij het bepalen van toekomstig monumentenbeleid.
Het fameuze Hotel des Indes aan het Lange Voorhout, hoek Vos in Tuinstraat.
De beeldbank “Sporen van Smaragd”, www.flickr.com/groups/sporenvansmaragd/, zal het Indisch erfgoed in Den Haag documenteren. Gekozen is voor een bekende fotowebsite, Flickr, zodat iedereen de beeldbank kan raadplegen en zelf hieraan foto’s kan toevoegen. De Haagse bevolking en anderen die interesse hebben, worden dan ook opgeroepen om (voormalige) Indische gebouwen, alsmede geveldecoraties, architectuurdetails, interieurs, enz. in Den Haag te fotograferen en deze te uploaden naar de website. Zo kan iedereen helpen om dit bijzondere erfgoed uitvoerig in kaart te brengen.
Het online kennisnetwerk, http://sporenvansmaragd.ning.com, wil deskundigen bijeen brengen: medewerkers van erfgoedinstellingen, universiteiten, bestuursleden van Indische organisaties en andere professionals op het gebied van Indische cultuur en erfgoed. Zij kunnen via hun netwerk hun documentatie en onderzoek presenteren, kennis- en
Mercuriusgebouw aan het Noordeinde met fraai geveldetail.
onderzoeksvragen uitwisselen, maar ook evenementen, projecten en publicaties aankondigen en realiseren.
Op deze manier wil men het kennisnetwerk laten uitgroeien tot een duidelijk herkenbaar “gezicht” en een gemakkelijk aanspreekpunt voor ieder die er voor zijn vakgebied, studie, stage, schoolopdracht of anderzijds een beroep op zal gaan doen.
Inmiddels heeft ook het Nederlands Indisch Cultureel Centrum zich aangesloten bij het initiatief “Sporen van Smaragd” en zal proberen een steentje bij te dragen aan de inventarisatie van het Haags Indisch Erfgoed. Hierbij doen wij een beroep op alle lezers en andere mensen uit ons netwerk, die in Den Haag e.o. wonen, om ons hierbij een handje te helpen en foto’s van Indisch Erfgoed in Den Haag met korte uitleg naar de redactie op te sturen. Vermeldt u dan wel bij elke foto het exacte adres en
Prins Mauritslaan 36, voormalig woonhuis van Tjalie Robinson.
wat het voorstelt. Kunt u daarbij ook een stukje geschiedenis achterhalen, nóg beter. Iedere bijdrage is waardevol, ook al zijn het foto’s die reeds in de beeldbank staan. De kans dat u net onder andere lichtomstandigheden of vanuit een iets andere hoek en foto van hetzelfde object maakt, waardoor de foto een beter beeld geeft of meer details toont, is altijd aanwezig. Namens de “Sporen van Smaragd” zullen wij u zeer erkentelijk zijn voor uw bijdrage. En als u zich afvraagt waar u het zoeken moet, bedenkt u dan dat Den Haag werkelijk de Weduwe van Indië is en de sporen, zeker in de wat oudere stadsdelen bijna overal te vinden zijn.
U moet er gewoon even oog voor hebben. Vergeet u niet om als u foto’s maakt en opstuurt, ook uw naam erbij te vermelden.
De websites zijn al bijna twee maanden online en kunnen steeds verder worden ontwikkeld en uitgebreid met bijdragen van publiek en professionals. Onlangs heeft het Haags Gemeentearchief een substantiële selectie foto’s aan de beeldbank toegevoegd. Eind 2011 zullen de eerste resultaten van het project worden geëvalueerd en de presentatie en publicatie van die resultaten worden voorbereid.
Opmerkingen