Column Door: Albert van Prehn
Neo-kolonialisme in de Indo muziekcultuur
Foto : De Tielman Brothers lieten op hun eigen bijna onnavolgbare wijze de Nederlanders kennismaken met de Rock & Roll.
Wat ik hier nu ga neerzetten zal mogelijk veel stof op doen waaien, het kan me echter niet veel schelen, ik ben van mening dat ik na al die jaren van een zekere desinteresse voor de geschiedenis van ons Indische mensen, nu eindelijk eens spijkers met koppen moet slaan.
Daarbij stel ik in dit epistel niet wat men wel of niet moet doen, het is aan een ieder vrij om zijn mening en oordeel te geven en bovendien is het zo, dat men zelf moet weten hoe men hiermee om gaat vanuit het verleden als ook naar de toekomst toe.
Ik maak hierbij een belangrijk punt. Neem dit ter harte, zij die zich op een of andere manier aangesproken of ongemakkelijk, dan wel beledigd voelen; het is ABSOLUUT niet mijn bedoeling om ook maar iemand te kwetsen en anti-Nederlands ben ik helemaal niet. We moeten echter wel de feiten onder ogen zien en hoe ongemakkelijk ook, de gezichts-punten onder ogen zien om mijn verhaal onbeïnvloed te begrijpen. Onze aanwezigheid in dit land is al heel lang geen item meer om over te hebben, inmiddels hebben diverse generaties ons bloed vermengd en zijn de echte Indische mensen die hier nog met het gemengde bloed lopen veruit in de minderheid geraakt. Ik wil het weer hebben over onze muziek cultuur, de kijk vanuit de Nederlandse kant en de werkelijkheid. Het heeft jaren geduurd alvorens men eindelijk interesse heeft in de muziek stijl die wij van uit Indonesië hierheen brachten in de begin jaren 50 met de grote stroom repatrianten vanuit het voormalige Nederlands Indië.
De geschiedenis heeft zijn beloop gehad en de vele treurzangen over het wel en wee, het recht en onrecht van ons Indische mensen is zo’n beetje verstomd naarmate de eerste en tweede, mogelijk ook nog derde generaties onze aarde hebben verlaten. Ik hoef niet te memoreren aan de schade-loosstellingen die gewoon werden genegeerd. Ik meen dat ik dat epistel in dit onderwerp vermijd omdat het niets te maken heeft met wat ik hier ga vertellen.
Onze komst in dit land was er een van stilzwijgen, accepteren, de schouders eronder en opnieuw beginnen. De teleurstelling van de ontvangst hier door onze vermeende broeders en zusters waarmee wij in Indië leefden waren geheel anders, ze kenden ons niet, accepteerden ons niet en waren argwanend en afzijdig jegens ons. In dat kader moesten wij als Indische gemeenschap on hier een nieuw leven opbouwen, helemaal alleen en wat was er beter dan de contractpensions waar we ondanks alle ellende nog onszelf konden zijn. ( Het was ook een rustplaats om op adem te komen voor de moeilijke gang naar acceptatie buiten onze pension grenzen.)
In diezelfde pensions begonnen wij met de muziek, de muziek die wij al in Indië hadden en die ons hier ontbrak. Dus wat deden wij? We zochten middelen om onze muziekcultuur weer op gang te brengen en met de middelen die we hadden bouwden we een eigen muziek scene op, helemaal gestoeld op de ervaringen, de wijze van muziek maken en de gevoelens die ermee gemoeid zijn, van uit de situatie die daar in Indië beëindigd moest worden toen wij daar weg moesten.
In den beginne was er weinig meer dan muziek maken in eigen kring, de instrumenten waren in den beginne gebrekkig, we hadden niet meer de Gibsons, Fenders etc., die door de Amerikanen in de kolonie waren gebracht. We hadden niets meer, maar onze muzikale behoeftes maakten ons creatief. We bouwden zelf en zochten van alles op.
Al naar gelang de tijd vorderde waren we beter voorzien van apparatuur en mogelijkheden, velen van ons kregen werk en konden op die manier de schaarse instrumenten kopen, waarbij de muziek branche in die tijd gouden tijden beleefde. We kochten gewoon, als moesten wij droog brood eten, we hadden de verslaving uit Indië in ons en dat heette muziek, jawel rock and roll, en hierop kom ik terug. Toen ook buiten de pensions onze rock and roll belangstelling begon te krijgen van de Nederlanders waren onze mogelijkheden wat beter, mede door initiatiefnemers binnen onze kring die zalen begonnen te huren en de huis-fuifjes veranderden in kumpulans.
We traden buiten onze huisjes en pensions op en dat was de doorbraak van onze muziekcultuur die in den beginne gewoon rock and roll genoemd werd, ja, zelfs door de elite in de vorm van Willen Duys en Mies Bouwman zeer denigrerend apen muziek of apen rock genoemd werd.
Het gaf niet, we hadden die kortzichtige en ouderwetse mensen niet nodig we gingen onze eigen gang, In Europa begon de interesse te komen en velen van ons gingen de grenzen over waar de rock and roll die wij maakten wel werd gewaardeerd. Ik ga hier niet verder op in omdat we deze geschiedenis nu wel kennen. Inmiddels is de rock and roll in Nederland volledig tot bloei gekomen en op gegeven moment had men wel de interesse naar onze muziek, in die zin dat men zich ging afvragen hoe wij aan de stijl kwamen en het onver-mijdelijke gebeurde. Een of andere slimme mevrouw ging het bestuderen en schreef er een proefschrift over. Ze bedacht toen de naam indo rock, omdat ze van mening was na grondige bestudering, dat het een soort mengelmoes was van Indonesisch inheemse muziek en westerse beïnvloeding. Welke werd er niet bij verteld.
De Tielman Brothers lieten op hun eigen bijna onnavolgbare wijze de Nederlanders kennismaken met de Rock & Roll.
Daarbij werd helemaal niet verder gekeken hoe de muziek hier in Nederland is gekomen en in plaats van wat grondiger te graven in onze geschiedenis werd net gedaan alsof wij hier in Nederland zijn begonnen met muziek maken.
Indo rock werd de benaming een in mijns inziens neo-koloniale beschouwing van iets wat wij al vanuit onze geboorte streken bezigden. Je kunt het accepteren als Indische Nederlander en vele deden dat ook maar, mede omdat de oudere generatie er weinig interesse voor hadden hoe het werd genoemd, het was niet zo belangrijk. Daar schuilt juist het venijn, men had het niet door dat het typisch weer de Nederlandse arrogantie ook hier onze voor-geschiedenis negeerde alsof er in Indonesië niets meer was dan palmbomen en houten hutjes en we bloot rondliepen en de westerse beschaving hier hebben opgedaan. Indo rock noemde men
het en het was HIER in Holland ontstaan. Jaren voor die benaming was er geen andere benaming voor dan rock and roll. Het gaat me niet om de benaming op zich, maar op de manier waarop men ons ook hier weer neerzet alsof wij alles in dit land hebben mogen leren en ervaren. Het werd vanuit een neo-koloniaal zicht punt benaderd. Men wilde gewoon niet verder kijken naar de situatie in de ex kolonie, men wilde daar geen waardering aan hechten en men beschouwde het als nooit geweest.
Ikzelf ga daar niet in mee en beschouw de benaming Indo rock als een typisch Nederlandse arrogante benadering van onze muziek cultuur die wij al in de voormalige kolonie hadden ontwikkeld, lang voordat wij hier kwamen.
Ik heb begrip voor die indo’s die zich indo rocker noemen maar voor mij is dat een benaming die riekt naar neokoloniale arrogantie jegens ons. Weer een vorm van negeren en kleineren van wat eens een ver vooruitstrevende en welvarende samenleving was, de Nederlandse kolonie waar men door Amerikaanse invloed verder was met het fenomeen rock and roll en moderne muziek dan men hier ooit was geweest voor onze komst. DAT beste mensen doet mij de benaming indo rock persoonlijk boos maken en ik ben niet de enige. Ik heb Andy Tielman in de Rockin’ Ramona reportage het ook horen zeggen, Indo rock bestaat niet; het is door de Hollanders zo genoemd
Ja, en met wat voor achtergrond, voor mij bestaat het nog steeds niet, ik weet niet hoe U als indo muzikant er nu over denkt. Ik zou het een benaming geven American 50/60 rock and roll, DAT is wat het moet zijn. Maar wie ben ik om het nu nog een naam te geven.
Opmerkingen