'Met Indië ben je nooit klaar'

10897260084?profile=original'Met Indië ben je nooit klaar'

 

Erry Stoové noemde het al in zijn column. Robin van Doorn won met haar profielwerkstuk  'Verzwegen geschiedenis. Leven in en na Tjideng' de prestigieuze KNAW Onderwijsprijs voor het profiel 'Cultuur en Maatschappij'. In haar profielwerkstuk (PWS) vraagt zij zich af hoe groot de kennis in Nederland is over de oorlog en bezetting in Nederlands-Indië. De aanleiding hiervoor vormde het gevangenschap van haar oma in een van de beruchtste Japanse interneringskampen. Robin kwam al in een vroeg stadium bij het Indisch Herinneringscentrum om informatie te verzamelen voor het PWS. Gedreven als ze is om de verzwegen Indische geschiedenissen onder de aandacht te bregen, was ze ook meteen bereid om haar medewerking te verlenen aan het fotoboek 'Het Verhaal van Indië' van het Indisch Herinneringscentrum.

Indië stond de afgelopen tijd hoog op de agenda bij Robin.

Ben je nu ‘klaar’ met deze Indische geschiedenis?

"Met Indië ben je nooit klaar. Er moet nog zoveel over verteld en mee gedaan worden. Mensen weten hier echt te weinig van. Hoe kunnen anderen bijvoorbeeld lessen trekken uit het verleden als ze hier niets van weten? Er zijn nog zoveel verhalen verzwegen of onbekend. Ik heb me in mijn PWS op het verhaal van mijn oma gericht. Ik moest nu eenmaal vanwege de tijd die ik aan zo’n PWS kon besteden, keuzes maken. Ik kon niet iedereen, hoe interessant en vooral terecht ook, aan bod laten komen. Het ging in mijn PWS over mijn oma. Een verhaal door de ogen van toen nog een kind. Mijn oma kon vanuit haar perspectief als zo'n jong meisje over het (be-)leven van anderen in de gesprekken met mij niet zo heel veel bijdragen. Hoewel ze zich het leed van anderen terdege aantrok. Haar lieve baboe was ook zomaar verdwenen. Hoe kon iemand dat toen uitleggen aan een kind? Ik vond het al bijzonder dat mijn oma na zo'n lange tijd zwijgen haar eigen verhaal vertelde. Het verhaal had net zo goed over een buitenkamper kunnen gaan. Dat zijn andere even belangrijke verhalen waarvoor mij helaas de tijd (en informatie van een overlevende) ontbrak. Ik ben ze niet zomaar vergeten...Al die verhalen moeten verteld worden. 
Ik zou wel een film of script over Nederlands Indië willen maken, misschien een masterstudie of boek erover schrijven. Ik weet het nog niet. Eerst begin ik met de studie Film- en literatuurwetenschap aan de Rijksuniversiteit Leiden, misschien nog geschiedenis en iets met media. Maar door ga ik zeker. Het is ook ‘mijn’ geschiedenis. Dat wil ik niet kwijt. Het verhaal over Nederlands Indië is nog lang niet af."

Wat deed het verhaal van je oma met jou?

"Ik vond het een ingrijpend maar dankbaar proces. Een journalist van het universiteitsblad Mare schreef me: “Het PWS lijkt wel te werken als een katalysator voor mensen die een Indisch verleden hebben. Het is best indrukwekkend dat het geschreven woord zoveel los kan maken”. Ook bij mijn oma maakt het veel los. We zijn nog hechter geworden dan we al waren. Ze praat er nu ook tegen anderen over. Laatst kwam ze een kennis tegen en zei “Zeg weet jij eigenlijk dat ik in Tjideng heb gezeten?”. Ook vertelt ze nu verhalen die nog niet in mijn PWS staan. Veel jongeren denken er nu ook over hun grootouders vragen hierover te gaan stellen. Ik word nu overspoeld met reacties van mensen die het zelf meegemaakt hebben en er soms voor het eerst in hun leven over proberen te praten. Mensen zijn er zo dankbaar voor. Dat ontroert me tot in mijn ziel. Soms is dit ook wel zwaar. Ik ben 18 jaar en het is vaak verschrikkelijk wat mijn oma en anderen hebben meegemaakt. Ik kan niet veel doen, de geschiedenis niet veranderen, alleen een luisterend oor bieden. Ik hoop dat mensen mijn PWS lezen en vooral ook het KNAW-filmpje ‘Verzwegen geschiedenis’ op YouTube zien. Ook al is mijn bijdrage maar klein, ik hoop dat ik er mede voor kan zorgen dat onze geschiedenis niet langer verzwegen en vooral niet vergeten wordt."

Wat vond je het moeilijkst bij het maken van je PWS?

"Ik vond het moeilijk het zo lang verzwegen verleden van mijn oma op te rakelen. Ik vroeg me af kan ze dit aan? Het waren verdrietige en pijnlijke herinneringen aan een van de beruchtste kampen in Nederlands-Indië ‘Tjideng’. Herinneringen waar ze nooit over gesproken had. Alleen al het feit dat haar vader onthoofd was door de Japanners, de ervaringen met de maanzieke psychopaat Sonei, maar ook de confrontatie met de nationalistische vrijheidsstrijders en de koele ontvangst daarna in Nederland zijn ingrijpende zaken. Dat lange, lange zwijgen is iets wat kenmerkend is voor veel mensen die deze oorlog hebben meegemaakt. Zowel voor binnen- als buitenkampers, maar ook voor mensen die op een andere manier met deze oorlog te maken hebben gehad."

Heb je nog een advies aan jongeren?

"Praat met je (groot)ouders hierover. Zorg dat hun verhalen niet verloren gaan. Doe hier iets mee. Bijvoorbeeld op school, nodig een gastdocent uit, ga samen naar museum Bronbeek, etc. Het is zo belangrijk dat deze mensen gehoord en hun verhalen verder verteld worden. Luister vooral naar de ouderen, voordat hun verhalen voor altijd verloren gaan…"

Download het profielwerkstuk.

Download het juryrapport.

Bekijk het KNAW-filmpje.

Meer informatie over de KNAW Onderwijsprijs 2012.

E-mail me wanneer mensen hun opmerkingen achterlaten –

U moet lid zijn van ICM - abonnement 8 euro per maand periode 2024 - 2025 om opmerkingen toe te voegen!

Doe mee ICM - abonnement 8 euro per maand periode 2024 - 2025

Blog Topics by Tags

Monthly Archives