KERONCONG – MUSIC” ... INDISCH MADE ?
“KERONCONG – MUSIC” ... INDISCH MADE ?
Wat betekent “Kerontjong muziek” eigenlijk? Wie had toen dit soort muziek bedacht?
Wat voor muziekinvloeden bezit de Kerontjong muziek? Is Kerontjong Westers of Oosters?
Als we het hebben over Kerontjong muziek dan denken we direct aan Indonesische muziek of we denken aan optredens van Kerontjong orkesten uit Indonesië voor de Pasar Malam Besar in Den Haag (tegenwoordig Tong Tong Fair). Maar is Kerontjongmuziek nou echt Indonesisch muziek of uitgevonden door Indonesiërs? In tegendeel … Kerontjong is een Indisch fenomeen, uitgevonden en bekendheid gekregen door Indische muzikanten in de jaren 1900 … in voormalig Nederlands-Indië.
De naam KERONTJONG is afgeleid van het geluid van een Ukelele …krroontjoongg!
Het begon allemaal in jaren 1600 in Nederlands Indië. De Portugese zeelieden introduceerden de gitaar naar Azië. Één van de Portugese gitaren is de 4 snarige Cavaquinho (stukje hout, letterlijk vertaald) en later Ukelele genoemd in Hawaï. De Rajao is een 5 snarige gitaar de voorloper van onze huidige gitaar….
De inwoners van Toegoe (noord oosten van Batavia), merendeels Mestiezen (Portugees – Aziatische Christenen) zongen aangepaste versies van Portugese straat- en volksliedjes, en namen de Portugese manier van gitaarspelen over (Fado). Twee van de oudste Portugese liederen zijn “Nina Bobo” en “Cafrinyo”. Rond de 18 en 19de eeuw, was er in deze periode sprake van kontact tussen Toegoe en andere kampongs rond Batavia, met name Depok een kampong van vrijgelaten halfbloed Portugese christelijke slaven. Weer later kregen deze zogeheten Kerontjong orkesten meer naam en bekendheid tijdens hun optredens op de Indische Opera … oftewel de Komedie STAMBOEL!
Belonie en Bram Atjeh waren de laatste bekende Kerontjong zangers uit Ned.Indië en in Holland was Guus Becker nog heel actief tot en met de jaren 1980 (CD: IMC-Kerontjong ensemble “Zonlicht” van Sebastian Production).
Een echte kerontjong orkest heeft normaal 7 muzikanten nodig en een zanger of zangeres!
- een contra bas
- een cello, voor de kendangan …
- een gitaar, die alleen fills maakt door het hele lied
- een tjak-ukelele voor de beat
- een tjoek-ukelele (meestal een hoger geluid) voor de ‘after-beat’
- een viool als solo instrument
- een seruling (fluit) als 2de solo instrument
Het unieke van de krontjong muziek is, dat het alleen maar te horen is in Indonesië, Malaysia en in Holland (en misschien ook in de USA) waar ook veel Indische mensen wonen. Kerontjong-orkesten in Nederland zijn er niet veel, wel jammer eigenlijk. Rudy Matulessy en zijn Rayuan Samudera is één van de kerontjong-orkesten die nog af en toe optreedt. Het IMC-Kerontjong Ensemble van Eduard Sebastian vond ik ook een goed orkest, maar of ze nog bestaan weet ik niet precies.
In Indonesië zijn de kerontjong-orkesten nog zeer actief, sterker nog er worden jaarlijks kerontjong-festivals georganiseerd met grote prijzen! Het fijt dat er in Holland weinig word gemusiceerd in de “Kerontjong style”, zal straks ook blijken dat dit stukje Indische cultuur op den duur zal verdwijnen … net als de “Komedie Stamboel” …zonde mensen! Kom op jonge Indische muzikanten, probeer dit stukje cultuur van je grootouders terug te halen en probeer er iets unieks van te maken … dit is echt Indo-music uit onze harten, denk maar aan de heerlijke strakke afterbeat maten van de echteReggae-music afkomstig uit Jamaica.
Bekende roots-reggae giganten als Bob Marley, UB40 en Peter Tosh … stuk voor stuk top wereld-muzikanten die toen ook zongen (zingen) uit hun harten!
Waarom lukt het wel met onze Indische eet-gerechten, zoals frikadelpan, zwartzuur, semoor, Indische nasigoreng, macaroni, huzarensla, pastei-tutup, risolles, pasteitjes en lemper … ook deze gerechten zijn bijna 100 jaar oud!
Kom op mensen laten we zuinig en trots zijn op ons eigen cultuurtje en eigen muziekkunst …. “ KERONCONG MUSIC! ”
Ed Brodie voor ICM Online
Zoetermeer
(Op de foto: Een Kerontjong orkest in Ned. Indië in de jaren 1935)
Kerontjong orkest “Rayuan Samudera” olv. Rudy Matulessy
Opmerkingen
Wel eens gehoord van Ernst Jansz?
Vorig jaar was ik op een lezing over Indische Literatuur in Bronbeek en daar bracht hij Krontjongmuziek ten gehore, op zijn manier bewerkt naar eigen inzicht..... het was ontroerend mooi.
Woensdag 25 oktober trad hij op met zijn krontjongmuziek in het Beauforthuis te Austerlitz.
Helaas viste ik achter het net. Toen ik me aanmeldde bleek het al vol te zitten.
Hopelijk wordt dit optreden een keer herhaald.
Ga er heen! Ik kan het iedereen (niet alleen Indischen) aanbevelen.
En bovendien.... Ernst Jansz is toch een bekend musicus.
Hij heeft lange tijd deel uitgemaakt van DoeMaar.