Indonesië heeft een islam-probleem, maar hoe groot is dat?


763?appId=93a17a8fd81db0de025c8abd1cca1279&quality=0.8
Rudi Setiawan, hoofd van de politie van Surabaya, laat een familiefoto zien van verdachte zelfmoordenaars.

Indonesië heeft een islamprobleem. Hoe groot het precies is, waar het vandaan komt en waar het heen gaat, weet niemand. Het is een kwestie van gevoel. De somberen voelen de dreiging van een ‘Pakistanisering’ van het land en noemen hun land dan ‘Indostan’. Ook Pakistan begon als een seculiere staat, een islamitisch land met een democratische regering, en kijk nu eens. Ze stenigen daar mensen. De blije mensen zeggen: ach, het gaat wel over. Indonesië wordt nooit een islamitisch land. Dat gaan Bali en Manado en Papoea en Medan en de andere plekken waar de hindoes en de christenen wonen nooit goedvinden.

advertentie

Maar sinds de dictator Soeharto weg is, is het wel bergafwaarts gegaan. De hoofddoek heeft het land veroverd (de lange, die als een tent tot over de wijde rokken hangt), de moslimterroristen zijn ‘kafir’ (ongelovige kaffers) gaan opblazen, homo’s zijn van de televisie verbannen en terug in de kast gejaagd, en een ongelovige die nog durft te roepen dat de moskee lawaai maakt vliegt voor vijf jaar de gevangenis in. Om maar wat te noemen. O ja, en de Kerst. In de shoppingmalls mogen verkoopsters niet eens meer ‘christelijke symbolen’ als Santa-mutsen en rendiergeweitjes op hun hoofd zetten. Want anders...

Barometer

Kerst is een barometer. Je gaat naar de kerk en ziet in één oogopslag hoe bang het land is. 90 duizend politiemannen en soldaten zijn opgetrommeld om de kerken met de Kerst te bewaken. Wat betekent dat? De katholieke kerk in de wijk ‘Blok B’ zit vol. Dat verandert nooit in het überreligieuze Indonesië, en het betekent dus niets. Waar het om gaat is wat er buiten gebeurt. Daar, bij het ijzeren hek, kun je de stand van de zenuwen meten. Dit jaar zitten de zenuwen onderuitgezakt bij het ijzeren hek om de kerk te ngobrol, het favoriete tijdverdrijf van de Indonesiërs: kletsen over alles en niks.

Een paar jaar geleden moesten hier de damestasjes nog open en stonden er zelfs detectiepoortjes waar iedereen doorheen moest om het de jihadisten met hun explosieve rugzakken zo moeilijk mogelijk te maken. Nu zouden die nu gewoon door de voordeur naar binnen kunnen wandelen, maar niemand lijkt te geloven dat ze dat zullen proberen.

De zelfmoordenaars lijken te zijn verdampt. Terwijl ze er in mei nog waren. Toen bliezen drie moslimfamilies in Soerabaya zichzelf op om het christendom een lesje te leren. Opeens was er weer even de vrees dat de geschiedenis zich zou herhalen. De kerstaanslagen van 1999, de dodelijke campagnes op Bali, de hotels in Jakarta. Heel even was er weer die opperste staat van paraatheid. Maar nadat meteen driehonderd verdachten waren opgepakt, en de grote ‘Asian Games’ zonder incidenten verliepen, zit de paraatheid weer onderuitgezakt naar het voorbijstommelende kerkvolk te kijken.

Witgejurkte mannen

Het islamprobleem is niet dat van terreur. Maar de islam rammelt wel des te harder aan de poorten van de politiek. Witgejurkte mannen en zwarte vrouwen van de ‘212'-beweging (2 december) hebben twee jaar geleden de christen Ahok uit het zadel en in de gevangenis gewipt. Dat heeft van de islam een machtig verkiezingswapen gemaakt. Geen politicus durft er sindsdien meer zijn vingers aan te branden en allemaal geven ze de dreigende ‘212-alumni’ (alsof ze ervoor gestudeerd hebben om de straat op te gaan) wat ze vragen. Ze praten zelfs serieus over wetten die seks buiten het huwelijk en het nuttigen van alcohol helemaal moeten verbieden.

763?appId=93a17a8fd81db0de025c8abd1cca1279&quality=0.8
Joko Widodo (links) en zijn runningmate Ma'ruf Amin. Beeld EPA

De islam hangt daarom ook als een donkere wolk boven de presidentsverkiezingen van april. Om het spook te temmen, heeft president Joko ‘Jokowi’ Widodo zelfs een bejaarde imam als running mate gekozen: Ma’ruf Amin, een schriftgeleerde die blij is met een verbod op homo’s en andersdenkenden, en die de ‘212'-beweging tegen Jokowi’s boezemvriend Ahok hartstochtelijk heeft aangejaagd. Widodo had misschien weinig keus, want onderhuids zeurende internetcampagnes zetten al jaren vraagtekens bij zijn gezindte. Hij zou geen echte moslim zijn en zelfs geen echte Javaan maar een verkapte Chinees. Ma’ruf moest dus het evenwicht herstellen. Voor het geval de islam een thema blijft.

De orthodoxe running mate verfoeit natuurlijk dennenbomen, cadeautjes en een slee. Of toch niet? Ma’ruf verschijnt op televisie en wenst de christenen zomaar een fijne Kerst. Het internet slaat meteen hard toe: met een app wordt Ma’ruf aangekleed als ‘Santa’, en dat filmpje gaat natuurlijk meteen viraal. Zie je wel? Zelfs Ma’ruf is geen echte moslim, maar een verkapte christen-lover.

Maar de maker van de Santa-grap wordt meteen gearresteerd en aangeklaagd wegens aantasting van Ma’rufs goede naam, dus hoe past dit nu weer in het moslimprobleem? Wordt het nou erger of niet?

763?appId=93a17a8fd81db0de025c8abd1cca1279&quality=0.8
Prabowo Subianto Beeld EPA

Prabowo-kamp

Jokowi’s tegenstander Prabowo dan: die zal het zeker erger maken, als dat stemmen oplevert. De ex-generaal was prominent aanwezig bij de jongste moslimdemonstraties. Hij wakkert dat radicale vuurtje aan waar hij kan, in de hoop dat het zich tegen Jokowi gaat keren. Dus wat doet deze Prabowo met Kerst? Die staat te dansen op een kerstfeestje van het christelijke deel van zijn familie.

Een nichtje filmt hem daar en dat staat natuurlijk ook meteen op het internet. Ook al geen echte moslim? Het Prabowo-kamp klaagt meteen dat politieke tegenstanders het filmpje misbruiken. ‘Hij heeft niet deelgenomen aan religieuze rituelen’, haast zijn woordvoerder zich te zeggen, en dan zegt hij iets dat veelzeggend kan zijn: ‘laten we het liever hebben over zaken die er echt toe doen. Economie bijvoorbeeld.’

Economie. Dat zou nog eens een verademing zijn. Als cijfers, en niet de godsdienst, de doorslag zouden geven. Misschien gaat het die kant weer op, maar misschien ook niet. Kerst geeft ook dit jaar helaas geen duidelijk antwoord.

E-mail me wanneer mensen hun opmerkingen achterlaten –

U moet lid zijn van ICM - abonnement 8 euro per maand periode 2024 - 2025 om opmerkingen toe te voegen!

Doe mee ICM - abonnement 8 euro per maand periode 2024 - 2025

Opmerkingen

Dit antwoord is verwijderd.

Blog Topics by Tags

Monthly Archives