Edith Ruyg (1952-2018): de stille kracht achter Zomergasten, Pauw en De Jong

[Jan de Keten]

Edith Ruyg (1952-2018): de stille kracht achter Zomergasten, Pauw en De Jong

Ze was een gelauwerde televisieregisseur, die gevoel voor inhoudelijke perfectie combineerde met een grote dosis talent. Peter de Waard14 januari 2019, 22:06     haar moeder was van Indische afkomst. Een groot deel van de opvoeding van haar en twee zussen werd gedaan door haar Indonesische oma die in huis inwoonde.

Edith Ruyg

Ze was als televisieregisseur een kleine, bescheiden vrouw in een wereld van alfamannetjes. Met haar charisma kon ze toch de mensen voor zich innemen. In de jaren tachtig was ze de enige vrouwelijke technicus in een team van 200 dat een concert van Prince in Duitsland moest opnemen voor televisie. ‘Na afloop stond zij met Prince te dansen. Zij was als enige vrouw niet groter dan hij’, zegt haar echtgenoot Hinne Brouwer.

advertentie

Edith Ruyg was regisseur van Zomergasten, Pauw, Boeken, 24 uur met..., en Holland Sport – bijna allemaal spraakmakend. Altijd bleef ze op de achtergrond. ‘Als er na afloop een borrel werd gedronken, zat zij niet bij de bobo’s, maar bij de ploeg’, aldus Brouwer.

Op haar uitvaart noemde presentator Wilfried de Jong haar een ‘vrouw met klasse’. ‘Edith verscheen. Als altijd in schitterende kleding, schoenen om door een ringetje te halen. Meedenken, een camerastandpunt zoeken. Vragen als het moest, sturen als het kon.’

Ze durfde te experimenteren. Bij het programma De Jong in Uitvoering moest ze zich aanpassen aan de grillen van de presentator, die alles met één camera live wilde uitzenden.

Een keer haalde ze zelf de televisie. In 2002 zat ze als schakeltechnicus naast regisseur Rudolf Spoor bij de televisieregistratie van het huwelijk van Willem-Alexander en Máxima. ‘Tranen, tranen, tranen’, ziet de regie-assistente. ‘Camera twee voor de inzoom’, roept Ruyg. ‘Houd dit shot vast.’ ‘Daar gaan we.’ ‘Zo close mogelijk.’ Het werd een van de meest ontroerende momenten in de televisiehistorie.

Bij Edith Ruyg ging het altijd om de inhoud. Die moest perfect zijn. Of er een lampje verkeerd stond, interesseerde haar minder. Een mooi shot om een mooi shot – dat is niet interessant, zei ze. ‘Non-verbale informatie vind ik heel belangrijk. Als de presentator een vraag stelt, kan het interessant zijn om alvast de gast in beeld te brengen. Omdat je aan de onmiddellijke reactie op zijn of haar gezicht vaak al kunt aflezen hoe het onderwerp bij de gast leeft.’

Ze kreeg een nominatie voor beste televisieregie voor het interview dat Janine Abbring hield met Eberhard van der Laan. Zes maanden geleden deed ze nog Zomergasten, waarvoor zij het decor van de verzonken camper had gekozen. Ze was toen al ziek. Ze leed aan plaveiselcelcarcinoom, een vorm van huidkanker die vijftien jaar geleden begon in haar duim. Meestal zaait die niet uit, maar bij haar gebeurde dat wel. Ze overleed 16 december in Amsterdam.

Edith Ruyg werd geboren in Bussum. Haar vader was kapitein op een olietanker van Shell en negen maanden per jaar van huis. Haar moeder was van Indische afkomst. Een groot deel van de opvoeding van haar en twee zussen werd gedaan door haar Indonesische oma die in huis inwoonde.

Op de lagere school werd ze door haar afkomst gediscrimineerd, wat haar erg onzeker maakte. Ze moest maar naar de huishoudschool. Uiteindelijk zou het haar lukken een academische opleiding Engelse literatuur te doen. Op haar 18de jaar trouwde ze – dit eerste huwelijk zou geen stand houden – en vond een baantje bij de televisie als titelregisseur, in een tijd dat de vertaalde teksten nog op bordjes werden getypt en voor het scherm werden geschoven.

Ze werd vervolgens registratie- en schakeltechnicus, onder meer bij de shows van Sonja Barend. Als regisseur werkte ze vaak samen met haar zus Jolanda die regie-assistente is. Jeroen Pauw noemde haar in een uitzending ‘de meest innemende en lieve regisseur die Hilversum ooit heeft gekend.’

Ze is begraven bij de oma die haar deels opvoedde.